Nhận định, soi kèo Vancouver Whitecaps vs Chicago Fire, 09h30 ngày 23/3: Duy trì mạch toàn thắng

Mới đây là vụ cháy chợ Khe Tre, trung tâm huyện Nam Đông, tỉnh Thừa Thiên-Huế, xảy ra vào rạng sáng 3/12.

Vậy nguyên nhân chính dẫn đến các vụ cháy chợ là gì?

70% vụ cháy chợ do sự cố hệ thống điện

Theo Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, hiện nay, trên toàn quốc có 1.738 chợ, trong đó 1.260 chợ kiên cố; 375 chợ bán kiên cố và 103 chợ tạm.

Các chợ thường được xây dựng với diện tích lớn, bố trí nhiều ki ốt, sạp hàng liền kề kinh doanh đa dạng các mặt hàng, trong đó có nhiều loại hàng hóa dễ cháy, nổ.

Trong quá trình hoạt động, do ý thức chấp hành quy định về phòng cháy chữa cháy của đơn vị quản lý, người kinh doanh và người dân chưa cao, dẫn đến phát sinh nhiều tồn tại, vi phạm, tiềm ẩn nguy cơ cháy cao, dễ xảy ra cháy lớn, gây khó khăn cho công tác chữa cháy và cứu nạn cứu hộ.

Theo thống kê, từ năm 2021 đến hết tháng 11/2023 cả nước xảy ra 69 vụ cháy chợ dân sinh, gây thiệt hại về tài sản ước tính trên 190 tỷ đồng. Riêng 11 tháng của năm 2023, cả nước xảy ra 22 vụ cháy chợ, gây thiệt hại trên 70 tỷ đồng, chưa kể vụ cháy 2.000m2 chợ Khe Tre (Thừa Thiên-Huế) chưa thống kê được thiệt hại.

Đây mới chỉ là thiệt hại trực tiếp, nếu tính cả thiệt hại gián tiếp như ảnh hưởng an sinh xã hội, ngừng trệ buôn bán, chi phí khắc phục hậu quả… thì thiệt hại sẽ gấp khoảng 3 lần.

Đáng lưu ý là có đến 80% tổng số vụ cháy xảy ra vào ban đêm và ngoài giờ hoạt động của chợ, trên 70% vụ cháy chợ do sự cố hệ thống điện, sử dụng thiết bị tiêu thụ điện không bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy và do sử dụng lửa trần, thắp hương thờ cúng.

Phòng chống nguy cơ cháy chợ trong mùa hanh khô, dịp Tết

Để tăng cường công tác phòng cháy chữa cháy tại chợ, nhất là vào mùa hanh khô, dịp Tết Nguyên đán, lễ hội, Cục Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ khuyến cáo các đơn vị, cá nhân cần thực hiện các biện pháp, giải pháp phòng cháy chữa cháy.

Cụ thể là thường xuyên kiểm tra, giám sát việc tổ chức thực hiện và duy trì công tác phòng cháy chữa cháy và cứu nạn cứu hộ tại chợ; bảo đảm kinh phí cho hoạt động phòng cháy chữa cháy hằng năm, duy trì hoạt động của lực lượng phòng cháy chữa cháy cơ sở và tổ chức thực tập phương án chữa cháy, cứu nạn cứu hộ tại chợ.

Đơn vị quản lý chợ cần thường xuyên tập huấn kiến thức, kỹ năng về phòng cháy chữa cháy, thoát nạn, vận động người kinh doanh trang bị phương tiện phòng cháy chữa cháy, dụng cụ phá dỡ thô sơ để người kinh doanh nắm được và chủ động xử lý kịp thời khi xảy ra cháy, nổ.

Ban quản lý chợ cũng cần bố trí khu vực để xe của người dân, khu vực xuất, nhập hàng hóa; khu vực bán hàng riêng theo từng nhóm mặt hàng kinh doanh có tính chất nguy hiểm cháy, nổ khác nhau để loại trừ nguy cơ cháy, nổ; trang bị bổ sung, thay thế các phương tiện phòng cháy chữa cháy đã hư hỏng và thực hiện nghiêm chế độ kiểm tra, bảo dưỡng các hệ thống, phương tiện, thiết bị phòng cháy chữa cháy bảo đảm luôn luôn ở chế độ thường trực.

Cùng với đó, Ban quản lý chợ phải thường xuyên kiểm tra, sửa chữa, nâng cấp, thay thế khi hệ thống, thiết bị điện có dấu hiệu xuống cấp, hư hỏng; cần tách riêng nguồn điện kinh doanh, chiếu sáng và phòng cháy chữa cháy; quản lý chặt chẽ việc sử dụng điện tại các hộ kinh doanh, không để xảy ra tình trạng vi phạm an toàn sử dụng điện.

Các cá nhân, tổ chức kinh doanh tại chợ cũng cần chấp hành nghiêm nội quy, quy định an toàn phòng cháy chữa cháy chợ; tự kiểm tra an toàn phòng cháy chữa cháy hằng ngày tại khu vực, phạm vi quản lý; không để hàng hóa lấn chiếm đường, lối thoát nạn và giữa các ki ốt trong khu vực kinh doanh, trong kho chứa.

Các cá nhân, tổ chức kinh doanh tuyệt đối không tàng trữ, kinh doanh trái phép hàng hóa, hóa chất dễ cháy, nổ; tự ý câu mắc, lắp đặt dây dẫn, sử dụng thêm các thiết bị điện khi không bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy; sử dụng nguồn lửa, nguồn nhiệt, thắp hương thờ cúng không bảo đảm an toàn phòng cháy chữa cháy trong khu vực kinh doanh, kho chứa theo quy định.

Quỹ tiền tệ quốc tế (IMF) ước tính, thiệt hại tài chính do tấn công mạng gây ra trên toàn cầu có thể lên đến 100 triệu USD, tương đương 9% thu nhập ròng của ngân hàng. Việt Nam cũng không nằm ngoài dòng chảy đó khi khối ngân hàng Việt Nam tiếp tục là mục tiêu tấn công của giới tội phạm mạng.

Tại Đông Nam Á, Việt Nam hiện xếp thứ 3 khu vực về sự đa dạng của các loại mã độc ngân hàng, xếp sau Thái Lan và Malaysia. Trend Micro đã tìm ra 4.272 loại mã độc ngân hàng được cài cắm tại Thái Lan, 2.073 loại mã độc tại Malaysia và 1.989 loại mã độc tại Việt Nam.  

Cách đây chỉ ít ngày, một nhóm sinh viên tại Hà Nội vừa bị bắt giữ vì tấn công, chiếm đoạt nhiều thông tin dữ liệu, từ đó lấy cắp tiền từ các tài khoản thanh toán qua mạng của hàng trăm website và bốn công ty trung gian thanh toán. Kết quả điều tra bước đầu cho thấy, các đối tượng khai nhận, trong thời gian từ năm 2013 đến nay đã tấn công hàng trăm website.

Nhóm đối tượng vừa bị bắt vì thực hiện việc tấn công và chiếm đoạt tiền của 4 đơn vị trung gian thanh toán tại Việt Nam.

Cục cảnh sát hình sự sau đó đã khẳng định, lỗ hổng này có thể tồn tại ở nhiều doanh nghiệp trung gian thanh toán khác tại Việt Nam và tiềm ẩn nguy cơ cao tiếp tục bị tấn công hack tài khoản, trộm cắp dữ liệu.

Thực tế trên cho thấy các loại mã độc và những phần mềm độc hại của giới tội phạm mạng là nguy cơ nhãn tiền đối với sự an toàn của các tổ chức, cá nhân. Mối nguy hại này càng trở nên cấp thiết hơn đối với các doanh nghiệp hoạt động trong hệ thống tài chính, đó là các ngân hàng, các tổ chức trung gian thanh toán và tới đây là cả các nhà mạng.   

Nhà mạng cần làm gì khi triển khai dịch vụ mobile money tại Việt Nam?

Trong thời gian tới, khi dịch vụ chuyển tiền qua tài khoản di động (mobile money) được triển khai tại Việt Nam, không chỉ khối ngân hàng mà các nhà mạng cũng có thể là cái đích nhắm tới của tội phạm mạng.

Chia sẻ với Pv. VietNamNet, bà Myla Pilao - Giám đốc Trend Micro Research cho rằng, một kịch bản xấu khi triển khai mobile money là việc trang web của các nhà mạng bị hacker tấn công và đẩy một fake app (ứng dụng giả mạo) vào nơi chứa các đường link download ứng dụng. Sẽ rất nguy hiểm nếu người dùng vô tình tải các ứng dụng này về để sử dụng mà không biết rằng chúng có chứa mã độc.

Bà Myla Pilao - Giám đốc Trend Micro Research.

Mối nguy thứ 2 nằm ở khả năng bảo mật của chính các ứng dụng hỗ trợ mobile money do nhà mạng cung cấp. Ngoài ra, mối nguy còn có thể đến từ platform (nền tảng) được sử dụng để phát triển ứng dụng đã lỗi thời hoặc đang có lỗ hổng bảo mật chưa được kịp thời phát hiện.

Để giải quyết được vấn đề này, người sử dụng các dịch vụ tài chính qua mobile cần phải đảm bảo việc triển khai các giải pháp bảo mật trên chính những thiết bị này. Nhà cung cấp dịch vụ sẽ không thể can thiệp khi mà thiết bị của người dùng đã bị cài cắm mã độc.

Người dùng cũng cần phải tỉnh táo và cảnh giác, trước hết là tránh tải về các ứng không rõ nguồn gốc hoặc ở những nguồn không an toàn. Khi download ứng dụng, người dùng cũng cần chú ý đến phần tên nhà phát triển để không bị đánh lừa bởi các ứng dụng nhái.

Việc triển khai dịch vụ chuyển tiền qua tài khoản di động sẽ kèm theo đó nhiều nguy cơ. Do vậy, các nhà mạng cần tăng cường việc bảo mặt đối với từng thành phần nhỏ trong hệ thống, giống như ở các ngân hàng.

Tuy nhiên, điều này sẽ không có giá trị gì nếu như chính trang chủ của nhà cung cấp dịch vụ, ở đây là các nhà mạng lại chứa đường link download của ứng dụng chứa mã độc.

Do vậy, bà Myla Pilao cho rằng, các nhà mạng cần phải quan tâm xử lý vấn đề bảo mật cho website cũng như các ứng dụng của mình bên cạnh việc đảm bảo sự an toàn cho hệ thống chuyển mạch và mạng lõi. Điều này đặc biệt có ý nghĩa khi những nhà mạng này có ý định triển khai các dịch vụ fintech (công nghệ tài chính) như mobile money.

Lúc này, bản thân các nhà mạng phải ý thức được việc bảo mật đối với từng thành phần trong hệ thống của họ cũng quan trọng như các hệ thống ngân hàng. Do đó website và ứng dụng cũng không phải là ngoại lệ và cần được bảo vệ một cách nghiêm ngặt. Các nhà mạng cũng nên đặt mối quan hệ hợp tác với những nhà cung cấp dịch vụ bảo mật đủ khả năng để giúp họ giải quyết được những vấn đề này.  

Trọng Đạt