Con gái lớn của tôi (sinh năm 2006) vừa tham gia kỳ thi đại học năm 2024, nên tôi tìm hiểu khá kỹ đề án tuyển sinh của một số trường đại học mà con đăng ký. Tôi thấy có hai vấn đề bất cập nên thay đổi đó là phương thức xét tuyển bằng học bạ và phương thức xét tuyển sớm, bởi các lý do sau đây:

Thứ nhất, kể từ ngày áp dụng phương thức xét tuyển bằng học bạ, nhiều trường THPT chạy theo thành tích, nhiều giáo viên chấm điểm "nới tay" cho các em học sinh để tạo điều kiện cho các em "bảng điểm đẹp", thuận lợi vào trường đại học, ngành học mà mình mong muốn.

Khi vào mạng xã hội, tôi thấy phụ huynh khoe học bạ của con hoặc nghe các phụ huynh trường con kể chuyện với nhau về việc một số trường khác cho điểm học bạ cao chót vót, các em học sinh toàn đạt điểm tổng kết trung bình các môn từ 9,5 đến 10. Trong khi đó, học sinh trường của con tôi rất ít em có thể đạt điểm số trung bình các môn tới mức đó. Chỉ có một số em xuất sắc nhất khối mới có thành tích học tập chỉ bằng thành tích của những em học sinh bình thường ở trường khác.

Bởi lẽ, trường con tôi nổi tiếng là trường 13 môn chuyên, môn nào học cũng khó và vất vả như học môn chuyên, điểm số đánh giá đúng năng lực học sinh, không bao giờ có chuyện giáo viên nâng điểm để học sinh có học bạ đẹp, học sinh muốn đạt điểm cao cần mất rất nhiều công sức để học, dù đó chỉ là môn Địa lý, Lịch sử hay Giáo dục công dân. Kết quả là khi xét tuyển vào đại học, các học sinh trường con tôi đa phần không thể sử dụng phương thức xét tuyển bằng học bạ. Bởi, điểm học bạ của các em thấp hơn so với mặt bằng học bạ của các trường khác, không thể cạnh tranh nổi.

>> Những sinh viên ngành ngôn ngữ nhưng kém ngoại ngữ vì xét tuyển học bạ

Học sinh trường con tôi có chứng chỉ IELTS từ 7.0 đến 8.5 nhưng nộp hồ sơ xét tuyển bằng học bạ vẫn trượt, thực sự là chưa công bằng với các em và rất đáng tiếc cho các trường khi không tuyển sinh được các em học sinh giỏi đúng chuyên ngành đó vào trường. Chủ yếu các em thi đỗ bằng các phương thức xét tuyển khác như IELTS, SAT, IELTS kết hợp SAT... Con gái tôi cũng không là ngoại lệ. Con đăng ký xét tuyển vào các trường đại học bằng IELTS, SAT chứ không phải bằng phương thức xét tuyển học bạ hay điểm thi tốt nghiệp THPT.

Có thể nói, phương thức xét tuyển bằng học bạ không đảm bảo công bằng và không phân loại được học sinh một cách chính xác. Để giải quyết tình trạng "làm đẹp học bạ", tôi cho rằng, các cơ sở giáo dục đại học có thể chuyển sang phương pháp đánh giá đa chiều.

Thứ hai, hiện nay tỷ lệ học sinh giỏi theo học bạ chiếm phần trăm quá cao. Để tìm một em học sinh khá đôi khi còn hiếm hơn học sinh giỏi. Chính vì thế, học bạ không còn là thước đo chuẩn xác đánh giá năng lực học sinh. Xét tuyển đại học theo học bạ sẽ có khả năng thiếu chính xác, thiếu khách quan và công bằng về học lực, đặc biệt với các ngành học khó cần tuyển các em giỏi thực sự. Có những học sinh được xét tuyển theo phương thức học bạ đỗ các trường top đầu, nhưng chỉ sau một năm học đã không thể theo được chương trình.

Thứ ba, các thầy cô phổ thông vì nhiều lý do như thương học sinh, mong các em thi đỗ được vào trường tốt hơn nên đã thay đổi điểm số, đánh giá học bạ, khiến học sinh và phụ huynh ảo tưởng, dẫn tới sự lựa chọn sai lầm về trường học, ngành học. Thực tế, năng lực của con không tương xứng với điểm số học bạ nhưng nhiều phụ huynh cứ nghĩ rằng con mình thực sự giỏi như vậy nên chọn trường và ngành học cho con không phù hợp với khả năng của con, dẫn tới lãng phí thời gian, sức lực, tiền bạc.