Tín chỉ carbon (Carbon credit) là một loại hình giấy phép hoặc chứng chỉ có thể giao dịch, có giá trị mua bán, và cung cấp cho người nắm giữ tín chỉ quyền phát thải một tấn CO2 hoặc một loại khí thải khác nằm trong danh sách khí thải nhà kính.

Tín chỉ carbon vẫn là thứ rất khó hiểu, nhưng thông tin trên đương nhiên khiến người nông dân hồ hởi. Vậy cần làm gì để nhận tiền từ các khoản bán tín chỉ carbon?

Tôi vẫn nhớ cuộc trò chuyện với các chuyên gia hàng đầu về môi trường hai năm trước, khi đang làm việc tại Viện Nghiên cứu chiến lược môi trường toàn cầu (Institute for Global Environmental Strategies) ở Nhật Bản. Tiến sĩ Pankaj Kumar - trưởng nhóm nghiên cứu chính sách - nói: "Việc quan trọng nhất trong mọi chính sách môi trường là nâng cao nhận thức của những người chịu tác động trực tiếp".

Khả năng cao, người nông dân không biết phát triển nông nghiệp là nguyên nhân cao thứ hai trong tổng phát thải nhà kính tại Việt Nam.

World Bank đã cam kết mua tín chỉ carbon từ Việt Nam với giá tối thiểu 10 USD/tín chỉ từ việc trồng lúa giảm phát thải. Nhưng giao dịch chỉ xảy ra khi kỹ thuật canh tác lúa tiên tiến được áp dụng với chính sách "1 phải - 5 giảm": phải sử dụng giống lúa đã được kiểm định và xác nhận; giảm giống, giảm nước, giảm phân bón, giảm thuốc bảo vệ thực vật, và giảm thất thoát sau thu hoạch.

Muốn thực sự nhận được tiền, dự án phải được duyệt, những cam kết phải được tuân thủ và việc giảm phát thải phải được đo lường theo thời gian. Nếu không có những chương trình đào tạo và tập huấn quy mô lớn cho nông dân, lượng giảm phát thải sẽ không đạt tiêu chuẩn ban đầu, dẫn đến số tín chỉ carbon tạo ra không đáng kể. Nỗ lực coi như xôi hỏng bỏng không.

Vấn đề tiếp theo là quản lý tín chỉ carbon thế nào để bán?

Cả thế giới đang ưu tiên những mục tiêu lớn lao như "Giảm phát thải ròng về 0" (Net Zero Carbon) hay "Trung hòa Carbon" (Carbon Neutral). Song hãy nhìn vào thực tế: Khi đề cập đến những mục tiêu trên, các doanh nghiệp hay nguồn phát thải luôn nhấn mạnh "phát thải ròng bằng 0 trong quá trình vận hành hoạt động". Nghĩa là doanh nghiệp chỉ tính toán bù trừ lượng phát thải phát sinh trong quá trình vận hành, mà bỏ qua sản phẩm hay dịch vụ họ tạo ra. Điều này giống như tự cho rằng nếu toàn bộ nhân viên ăn chay thì công ty mặc định được coi là quan tâm đến sức khỏe, dù sản phẩm của họ là gà rán.

Thiếu quy định rõ ràng trên trường quốc tế là nguyên nhân chính dẫn đến các lỗ hổng kinh tế. Một khi chưa có quy định và chế tài nghiêm ngặt, việc tham gia thị trường mua bán thương mại carbon sẽ khiến gánh nặng không chỉ tác động đến người dân địa phương mà còn tới các chính phủ - do phải chịu trách nhiệm khắc phục những tổn thất do các dự án "xanh giả" gây ra.

Tại Việt Nam, tháng 1/2022, Chính phủ ban hành Nghị định 06/2022 về việc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ozone. Từ nay đến hết năm 2027, Việt Nam sẽ xây dựng hệ thống quy định, chính sách nền tảng cho thị trường vận hành cũng như thành lập và tổ chức thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon. Từ năm 2028, Việt Nam dự định chính thức vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon.

Nghị định này là một sự chuẩn bị sớm và cần thiết các quy định và chế tài đối với thị trường giao dịch carbon. Tuy nhiên, sự phức tạp trong quản lý vấn đề mới mẻ này vẫn sẽ còn tạo ra nhiều thách thức khác.

Tôi tin trước khi xây dựng thị trường giao dịch carbon, Việt Nam nên cân nhắc áp dụng cơ chế áp thuế carbon, trước hết với các mặt hàng như than đá, xăng dầu và khí tự nhiên.

Ngay cả các thị trường phát triển trên thế giới như Nhật Bản hay Canada cũng đang sử dụng công cụ thuế suất, và mới chỉ thí điểm thị trường giao dịch carbon tại một vài trung tâm kinh tế lớn như Quebec, Tokyo hay Saitama.

Dù có sự khác nhau cơ bản về bản chất cũng như cơ chế, phương án áp thuế carbon có nhiều ưu điểm so với việc tham gia hay tổ chức thị trường giao dịch carbon riêng. Thứ nhất, cả hai công cụ này đều đồng thuận nguyên tắc: "Người gây ô nhiễm chịu trách nhiệm" (Polluter pays). Chúng áp đặt một mức giá rõ ràng đối với carbon, khuyến khích các nhà sản xuất và người tiêu dùng hấp thụ một phần chi phí xã hội do phát thải khí nhà kính. Điều này tạo động lực cho việc phát triển các giải pháp giảm phát thải hoặc thay thế nguyên liệu carbon.

Thứ hai, áp thuế carbon giúp chính phủ không phải "cầm tay chỉ việc" cho các doanh nghiệp. Các cá nhân và công ty có toàn quyền quyết định cách phản ứng tốt nhất dựa trên các yếu tố như thị trường, định giá, quy mô... mà không phải tốn thêm chi phí thuê bên thứ ba tư vấn hoặc đào tạo nhân viên về các quy định cũng như cơ chế để tham gia vào thị trường giao dịch.

Thứ ba, dù cả hai loại hình đều tạo ra doanh thu, thuế carbon sẽ làm tăng trực tiếp nguồn thu công, trong khi việc tổ chức đấu giá hạn mức phát thải hay tín chỉ carbon có thể gặp nhiều khó khăn về thủ tục hành lang pháp lý, thời gian và độ hiệu quả.

Thế giới đang áp dụng thuế carbon theo hai cách phổ biến: (1) tích hợp thuế carbon vào một loại thuế môi trường sẵn có; và (2) soạn thảo và ban hành thuế carbon riêng.

Phương án ban hành thuế carbon như một loại thuế mới và độc lập có rất nhiều hạn chế, phải qua quá trình soạn thảo và phê duyệt phức tạp, tăng chi phí hành chính và kỹ thuật không cần thiết. Việt Nam đã có thuế bảo vệ môi trường, phần nào trùng mục đích với thuế carbon. Soạn một luật thuế carbon riêng nữa dễ gây ra tình trạng áp thuế hai lần gây quá tải cho các doanh nghiệp. Hơn nữa, với sự thay đổi nhanh của tình trạng biến đổi khí hậu cũng như các yếu tố vĩ mô, ban hành thuế carbon độc lập sẽ cần giám sát và thay đổi liên tục để phù hợp với tình hình kinh tế, gây khó khăn trong quản lý.

Vì vậy, Việt Nam nên tích hợp thuế carbon vào thuế bảo vệ môi trường sẵn có dựa vào tính tương thích cao giữa hai loại thuế, giúp việc quản lý dễ dàng hơn trong mọi khâu từ đăng ký, kê khai tới nộp và quyết toán.

Việt Nam có nhiều ưu thế về thiên nhiên khi sở hữu hơn 14,8 triệu ha rừng với tỷ lệ che phủ rừng là 42,02%. Với 3.260 km đường bờ biển trải dài từ cảng Núi Đỏ (Móng Cái) đến cửa khẩu Hà Tiên (Kiên Giang), Việt Nam cũng nằm trong những quốc gia ven biển có đường bờ biển dài trên thế giới.

Với những lợi thế này, Việt Nam có bể hấp thụ carbon rất tiềm năng cả khi "lên rừng" hay "xuống biển". Tuy vậy, việc bảo vệ rừng hay hệ sinh thái biển cũng như cấp vốn cho những dự án này lại chưa được quan tâm đúng mức.

Tôi luôn băn khoăn "rừng vàng - biển bạc" thực tế được định giá cụ thể thế nào và bán với giá bao nhiêu. Nay thì câu trả lời đã bắt đầu rõ ràng.

Phạm Tâm Long

Lực lượng chức năng đã thu giữ tổng cộng 104 con rắn, nhiều trong số đó không phải là loài bản địa.

Luật về an toàn sinh học và kiểm soát dịch bệnh của Trung Quốc cấm vận chuyển các loài vật ngoại lai trái phép.

“Những trường hợp vi phạm quy định sẽ… phải chịu trách nhiệm trước pháp luật”, hải quan Trung Quốc cho biết, nhưng chưa nêu rõ hình phạt với nam du khách.

Bia Saigon Special hiểu rằng mỗi khoảnh khắc đầu tiên là một cơ hội để kết nối, để thổi bùng ước mơ, tạo nên sự khác biệt và hứa hẹn mở ra chương mới cho một hành trình tuyệt đẹp. Vì vậy, với thông điệp “Vị Special Cho Dịp Special", chuỗi sự kiện Special Night cung cấp không gian sống động để những người tham dự cùng hồi tưởng những cột mốc đáng nhớ trong cuộc sống, chúc mừng những khoảnh khắc ấy thông qua hình ảnh và lời chúc riêng trên màn hình LED của sự kiện.

Không có gì giống như lần đầu tiên. Đó là một trải nghiệm độc đáo không bao giờ có thể lặp lại, đồng thời cũng là khoảnh khắc của sự khởi đầu, với những khám phá mới, và cơ hội mới. 

Jung Ilwoo đã có trải nghiệm đầu tiên tuyệt vời trong lần đầu ghé thăm Việt Nam. Tài tử Hàn Quốc chia sẻ, “Đây là một trong những chuyến đi hạnh phúc nhất của tôi từ trước đến nay”, đồng thời “cảm động bởi trái tim ấm áp, sự trân trọng từng khoảnh khắc và sẵn sàng sẻ chia niềm vui của người Việt”.

Đặc biệt hơn, nam diễn viên “Mặt Trăng ôm Mặt Trời”, “Người gác đêm”, “Thời đại Haechi” cảm nhận rõ hơn tình cảm, văn hóa Việt khi cầm trên tay chai Bia Saigon Special mát lạnh. 

“Một hương vị đặc biệt khó quên từ lần đầu nếm thử, và Bia Saigon Special là điểm nhấn đặc biệt cho khoảnh khắc đặc biệt”, Jung Ilwoo cho biết, “Đó là lý do tôi trở lại Việt Nam lần này, góp mặt Special Night và chia sẻ những khoảnh khắc đầu tiên với các bạn, để rồi cùng nhau tạo nên một trải nghiệm độc đáo và đáng nhớ với tất cả”. 

Như Jung Ilwoo nói, Special Night thực sự là một trải nghiệm độc đáo. Tại đây, bên cạnh chia sẻ về những lần đầu tiên của tài tử Hàn Quốc, lần đầu tiên rapper BinZ trình diễn “Special Night”, bài hát anh sáng tác riêng cho những khoảnh khắc đặc biệt trong cuộc sống. Sự góp mặt Soobin Hoàng Sơn, Vũ, Trang Pháp, Dustin Nguyễn và DJ Woke Up càng khiến khuấy động bầu không khí. Tất cả làm nên buổi tối bùng nổ cảm xúc, ngập tràn niềm vui và sự gắn kết cùng Bia Saigon Special. 

“Sự kiện đêm nay ra đời từ sự kết nối giữa thương hiệu của chúng tôi và người tiêu dùng. Tôi đã rất xúc động khi chứng kiến sản phẩm của chúng tôi được đón nhận nồng nhiệt và đóng vai trò đặc biệt trong ký ức của nhiều người. Jung Ilwoo là một trong những người như vậy, khi phải lòng cả Việt Nam và Bia Saigon Special”, bà Patsy Lim, Phó Tổng Giám đốc phụ trách Marketing và Truyền thông của Sabeco, cho biết. 

Sau sự kiện đầu tiên tại Hà Nội, sự kiện tiếp theo với chủ đề “Special Night - The Whole World Cheers for Your Special Friendship” sẽ diễn ra tại Vũng Tàu vào ngày 23/11. 

“Special Night" là một trong những điểm chạm quan trọng nhằm thúc đẩy sự gắn kết với người tiêu dùng, đồng thời khẳng định cam kết của Sabeco và thương hiệu Bia Saigon nói chung trong việc mang đến những sản phẩm chất lượng cao cho người tiêu dùng nhằm củng cố vị thế dẫn đầu của doanh nghiệp tại Việt Nam, đồng thời tăng cường sự hiện diện của thương hiệu trên thị trường quốc tế.

Bích Trâm