Biết ơn khán giả từ đáy lòng- Đã lâu lắm rồi mới thấy lại Siu Black, chị hát trên livestream của Quang Hà. Tôi những tưởng chị đã hết tha thiết với âm nhạc rồi. Thời gian qua, chị sống sao?
Dù Covid-19 không vào đến đất Kon Tum, Tây Nguyên nhưng chúng tôi vẫn chấp hành nghiêm lệnh cách ly xã hội 15 ngày. Đồng bào Kon Tum chúng tôi sống bằng làm nương rẫy, đi bắt cá tôm nhưng ai cũng ở nhà, đến chợ cũng không đi. Thế mà vui! Tôi vẫn khỏe, vẫn sung. Vườn nhà tôi có trồng bầu, mướp, cải và vài loại rau. Tôi ăn cơm rau là chính.
Trên Kon Tum, tôi xây 3 cái chuồng nhưng chỉ 2 chuồng có heo, chuồng còn lại đang trống. Heo giống rất khó mua, ở Kon Tum không có, tôi thường phải ra Pleiku hoặc xa hơn.
Tình cờ kể cho Quang Cường (bầu sô của Quang Hà - PV) và Quang Hà nghe, hai người mới bảo sẽ livestream hát và chia sẻ điều này biết đâu khán giả sẽ ủng hộ để tôi có đàn lợn để nuôi. Thú thật, tôi “lúa” lắm, chẳng biết gì về công nghệ. Báo cáo với bạn, sau buổi livestream, tôi được khán giả ủng hộ để mua 15 con heo. Quang Cường và Quang Hà góp thêm một con nữa, tổng cộng là 16 con cho chuồng thứ 3.
Phần mình, làm sao tôi hết tha thiết với âm nhạc? Ở Kon Tum, tôi không có nhiều nơi để hát. Bị dồn nén lâu ngày nên khi được cầm mic, tôi bung hết mọi thứ ra. Những bài ấy chẳng lạ gì với mình cả nhưng tôi cứ hát như lên đồng. Hồi 72 kg, tôi hát máu lửa thế nào thì bây giờ còn 54 kg tôi vẫn hát đúng như thế, đủ biết tôi dồn nén lâu thế nào.
Siu Black vừa khóc vừa hát "Và con tim đã vui trở lại":
- Dù vắng bóng sân khấu nhưng khi chị xuất hiện khán vẫn yêu quý, chị có thấy mình nợ họ điều gì đó?
Cuộc hôm vui hôm nay quá nhiều bất ngờ. Nếu không cầm micro, chắc không ai nghĩ Siu Black còn hát được. Vậy mà tôi vẫn hát như Siu Black của ngày nào. Tôi được hát cho khán giả nghe dù chỉ qua livestream, có thời điểm hơn 1K người xem.
Tôi lại nhớ lần tham gia show ''Ký ức vui vẻ'' và nhận rất nhiều lời động viên. Tôi khóc, chẳng được lời nào nói cho mọi người hiểu nhưng trong lòng rất xúc động và biết ơn. Từ tận lòng mình, tôi biết ơn các bạn vẫn còn quan tâm Siu Black.
- Trước đây, chị nói mình bị loét dạ dày, tiểu đường, gout và cao huyết áp. Sút cân từ 72 kg xuống còn 54 kg, hẳn không phải chuyện có thể xem nhẹ?
Tôi còn nói chuyện với bạn nghĩa là tôi còn khỏe. (cười) Đùa một chút, thật ra tôi vẫn khám sức khỏe đều đặn. Hồi xưa, tôi là dân hát Rock nên đã từng sống bạt mạng nhưng tuổi này, tôi coi trọng sức khỏe nhất, không thể bạt mạng nữa.
Muốn sống lâu, sống khỏe cùng cháu nội phải bỏ hết mấy thứ có hại. Mỗi ngày, tôi lau dọn, quét nhà và làm việc thay cho thể dục. Bây giờ, tôi vẫn khỏe, sau đêm nay có thêm 16 con heo lại càng khỏe hơn! (cười lớn)
- Tôi có nghe chuyện Quang Hà định mở trường nhạc và sẽ mời chị đứng lớp. Chị sẽ trở lại TP.HCM sinh sống và làm việc?
Không bạn ạ, tôi làm gì thì vẫn cứ đi về thôi. Tôi ở TP.HCM 2 tuần thì cũng phải về thăm nhà một lần. Tôi có cháu nội rồi, đi xa sẽ nhớ lắm. Dĩ nhiên, nếu Quang Hà đã tin tưởng, gửi gắm và mình nhận lời dạy thì phải dạy tốt nhất trong khả năng của mình. Trong trạng thái bình thường mới, mình bay đi bay về cũng rất tiện thôi. Tôi không ngại đi lại, chỉ sợ không có tiền bay thôi.
Vui vầy làm rẫy, nuôi lợn bên con, cháu và chồng cũ
- Ở Kon Tum, chị đã quen làm rẫy, nuôi lợn?
Chưa quen nhưng cũng phải quen thôi, tôi ở đó có các con và mọi người xung quanh giúp đỡ mà. Hồi xưa, tôi chẳng tự làm được gì đâu, ngay cả việc quét dọn thôi đã rất khó khăn rồi. Thế mà bây giờ, tôi quét dọn nhà cửa số 1, rất đảm đang luôn! Cháu nội của tôi 7 tháng tuổi rồi, mình cưng cháu vô cùng nên làm gì cho cháu cũng không biết mệt.
Ông xã cũ của tôi đã quay về. Hồi con trai lớn cưới, ban đầu tôi xác định sẽ một mình làm tròn 2 vai bố và mẹ cho con. Nhưng nghe con nói cần bố đứng cạnh, tôi vẫn vui vẻ kêu con mời bố về.
Gia đình tôi rất chật vật. Chị Hai đã đùm bọc mẹ con tôi từ lúc xảy ra biến cố ấy đến giờ, thâm tâm mình luôn biết ơn chị. Sau đó, tôi có gom góp được một ít tiền làm nhà để các mẹ con ra ở riêng. Anh ấy về, nhà thì đã xong, tôi cần cải thiện cuộc sống nên chọn nuôi heo.
Tôi chấp nhận tất cả vì con cần bố và cháu cũng cần ông. Những lúc tôi đi xa thế này, trong nhà cần một người lo cho con, cháu thì mình mới yên tâm. Các con tôi lớn cả rồi nhưng sống trong vòng tay bố mẹ vẫn tốt hơn. Tôi cảm ơn anh ấy đã quay về với mình và chăm lo cho gia đình, thậm chí chăm tốt hơn xưa.
 |
| Ảnh cũ của Siu Black chụp bên chồng con. Hiện, chồng cũ của cô đã quay về và tái hợp. |
- Có tuổi, chị chăm cháu có mệt? Các con của chị sống thể nào?
Ồ không! Cháu tôi dễ thương vô cùng. Ngày xưa, tôi chăm bố nó cực bao nhiêu. Bố nó nó cứ quấn chặt mình, không “tha” cho tôi nghỉ phút nào. Trong khi cháu nội tôi bây giờ ăn rất ngoan, ngủ rất kỹ, không khóc, không quấy tý nào. Bạn tin không, cháu nội tôi đang ngủ bị chọc thức dậy, bé không khóc lại còn cười rất tươi. Vừa nhắc tới cháu thôi là lại thấy nhớ rồi.
Cả hai con tôi đều ổn định. Cháu lớn vẫn đi dạy võ như từ xưa nay, cháu yêu nghề này. Sau giãn cách xã hội, lớp võ đã mở lại, mọi thứ trở về đúng quỹ đạo bình thường. Cháu thứ 2 sau khi lấy vợ thì sống với vợ. Bên nhà sui có mấy mẫu cà phê, cháu làm rẫy cùng gia đình vợ.
- Áp lực nợ nần có còn nặng nề với chị?
Tôi cảm ơn những người tôi còn đang nợ. Họ đồng ý cho tôi trả từ từ vì biết tôi không có nhiều show. Dĩ nhiên nếu có show ở TP.HCM, tôi nghĩ tới trả nợ đầu tiên, người ta có quên mình vẫn phải gọi xin được trả nợ. Tôi nhận ra chỉ khi trả hết nợ, mình mới có thể sống thanh thản, thoải mái. Thú thật, tôi vẫn chưa có điều kiện thực hiện mục tiêu này. Cuộc sống còn chật vật, tôi mong sớm ổn định để còn trả hết nợ cho mọi người.
- Tuổi này, chị mong mỏi gì?
Từng có thời gian, tôi nghĩ mình không hát được nữa. Sau khi tham gia các hoạt động trong nhà thờ, tôi lấy lại giọng hát; và có thể là lấy lại sự tự tin nhất định nào đó. Tôi nghĩ mình có lỗi với Đức Mẹ và Chúa Giê-Su. Tôi cầu nguyện Chúa cho tôi lại giọng hát như xưa và bây giờ tôi đã có. Vì vậy, tôi luôn sẵn sàng tham gia tất cả chương trình của nhà thờ nếu không bận lịch cá nhân.
Chồng cũ đã về nhà ở cùng tôi và con. Trong nhà có đàn ông vẫn tốt hơn. Dĩ nhiên, con trai cũng là đàn ông nhưng cháu không bằng bố nó đâu. (cười) Bố cháu là một người rất tốt, anh lo đầy đủ cho đời sống tình cảm gia đình dù anh cũng nghèo, cũng khó khăn.
Chẳng sao cả, tôi thấy những người khó khăn gặp nhau càng hiểu nhau hơn. Chúng tôi bắt đầu một cuộc sống khác, chính là “gương vỡ lại lành” rồi đấy! Tôi không phải người giận dai, hơn nữa đã kinh qua những biến cố. Tôi nghĩ đơn giản: ''Chồng về thì tốt cho con''. Cháu sẽ không thấy bất mãn, giày vò nữa. Tôi dù thế nào cũng không buông con được, vẫn quan tâm dõi theo chúng thôi. Việc của tôi bây giờ là làm một bà mẹ, bà nội tuyệt vời.
Cuộc sống chẳng còn bao lâu nữa, tôi cần sống bình thản hơn để sống lâu bền với con cháu. Vì thế, tôi bỏ qua mọi thứ, từ chuyện không vui trong gia đình đến những chuyện ngoài xã hội trước đây, cả rồi.
Mỗi năm, những người xung quanh cuộc sống chúng ta lại ra đi ít nhiều. Tôi học được cách buông bỏ, sống yêu thương bản thân, gia đình và tất cả mọi người thì để cuộc sống nhẹ nhàng, không bị giày vò như hồi trước nữa. Ngày xưa, tôi từng muốn chết nhưng Chúa đã cứu rỗi mình. Tôi không chết được nên khi trở lại, tôi lạc quan, yêu đời và hát máu lửa hơn xưa.
Gia Bảo
Siu Black rạng rỡ, đầy đặn, không còn hốc hác vì giảm 20kg
- Siu Black tiếp tục gây bất ngờ với hình ảnh tươi tắn, sáng lạn hơn khi diện đầm cúp ngực quyến rũ.
" alt=""/>Siu Black tái hợp chồng cũ, vui đời làm rẫy nuôi heo sau biến cố
- “Tôi thuộc những người đánh giá rất cao vai trò của ngôn ngữ và văn hóa đối với sự trường tồn của dân tộc mà đề nghị như thế. Tôi tin rằng: Tiếng Việt còn thì văn hóa ta còn, văn hóa ta còn thì nước ta còn” – PGS. TS Đoàn Lê Giang.Khi phát biểu trong Hội thảo ở Viện Hán Nôm (27/8/2016) tôi có nói: 6 năm trước tôi đã từng có tham luận đề nghị dạy chữ Hán trong nhà trường để giữ gìn tiếng Việt và văn hóa Việt Nam, tuy nhiên nếu nói trong tình hình bây giờ thì rất khó.
Sau khi VietNamNetđăng tải bài viết có trích ý kiến của tôi, sợ mọi người không hiểu hết ý nên tôi phải đưa nguyên văn bài tham luận của tôi trình bày trong Hội thảo "Phát triển và giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt trong thời kỳ hội nhập quốc tế" (2010), bài viết có tên "Khôi phục việc dạy chữ Hán trong nhà trường - một phương pháp quan trọng để giữ gìn tiếng Việt và văn hoá Việt Nam".
 |
|
Sau đó 2 bài viết ấy lan truyền rất mạnh trên các mạng xã hội với nhiều ý kiến trái chiều, gay gắt. Nay, tôi xin nói rõ suy nghĩ của tôi ở đây với mong muốn những người ngoài chuyên môn cũng hiểu được:
Chữ Hán là gì?
Chữ Hán là chữ được sinh ra từ nền văn hóa Trung Hoa cổ đại, vào nước ta từ đời Hán (đầu CN), được các thế hệ cha ông ta Việt hóa nó, đọc bằng âm Hán Việt (tương tự như Hàn Quốc có âm Hán Hàn, Nhật Bản có âm Hán Hòa (Onyomi).
Chữ Hán đã tạo nên 60-70% vốn từ vựng tiếng Việt. Ví dụ: Hà Nội hoàn thành chỉnh trang đền Ngọc Sơn và cầu Thê Húc, thì có lẽ 100% là từ gốc Hán các thời khác nhau.
Có người nói với tôi nên dùng chữ Nho cho khỏi lầm. Dùng cũng được, nhưng nó không chuẩn, vì chữ ấy không chỉ dùng trong các văn bản Nho, mà cả Phật, Đạo hay những loại văn hóa khác.
Có người nói nên dùng chữ Hán Nôm. Tôi thì không dùng vì trên đời không có chữ đó, mà chỉ có chữ Hán và chữ Nôm.
Vậy chữ Hán là nói tắt của chữ Hán cổ đọc theo âm Việt. Cách nói này rất phổ biến, và được giới nghiên cứu mặc nhiên thừa nhận.
Vậy chữ Hán không phải là tiếng Hán, càng không phải Trung văn.
Tại sao chúng ta phải học chữ Hán?
Vì 2 lý do chính:
Thứ nhất, chúng ta muốn hiểu sâu được tiếng Việt thì chúng ta cần biết gốc gác nó ra sao, tra cứu nó thế nào.
Ví dụ: từ Minh Tâm, nghĩa là sáng lòng, vì chữ Minh là sáng. Nhưng học trò thắc mắc thế U Minh thì là gì, sáng tối à? Không, “Minh” trong trường hợp này lại là “Tối”. U Minh là mờ mịt. Học trò lại hỏi: Thế Đồng Minh là cùng sáng à? Không, Đồng Minh là cùng phe, vì nó xuất phát từ nghĩa: cùng hội thề. Vì chữ Minh là Thề.
Vậy làm thế nào để cô giáo trả lời học sinh những câu hỏi ấy, làm thế nào cho học sinh không hỏi cô mà cũng biết được.
Có hai cách:
1. Học âm Hán Việt, tự tra từ điển tiếng Việt. Đa số những người giỏi tiếng Việt hiện nay đều hình thành bằng con đường ấy. Nhưng thực ra họ cũng không thật tự tin vì từ ngữ thì vô bờ, sai đúng lẫn lộn, người ta không thể tự tin hoàn toàn được.
2. Học chữ Hán để có ấn tượng là chữ Hán rất nhiều từ đồng âm, nhiều nghĩa khác nhau. Sau đó biết cách tra từ điển. Từ điển chữ Hán có nhiều loại, rất phức tạp, phải học để có một chút vốn liếng mới tra được. Bằng cách này người ta có thể tự tra cứu, tự học tiếng Việt suốt đời.
Lý do thứ 2, học chữ Hán để cho chúng ta hiểu được văn hóa Việt Nam, chúng ta cảm thấy gắn bó với ông cha. Vì từ trước khi bỏ chữ Hán hoàn toàn vào đầu Thế kỷ XX, toàn bộ di sản văn hóa Việt Nam được viết bằng chữ Hán và chữ Nôm (một thứ chữ được hình thành từ chữ Hán). Chúng ta học chữ Hán để chúng ta hiểu sâu tiếng Việt, từ đó có thể hiểu được vốn văn hóa Việt Nam.
Văn hóa cổ dù có được dịch ra tiếng Việt, như các công trình của Lê Quý Đôn chẳng hạn, nếu không có vốn chữ Hán nhất định, đọc vẫn rất khó hiểu.
Đọc Truyện Kiều, nếu có biết chữ Hán, chữ Nôm thì mới hiểu thấu đáo cái hay của nó. Chúng ta nếu có biết chút ít chữ Hán thì đến các di tích văn hóa (đình chùa miếu mạo), nhìn một tập thơ Nguyễn Trãi, Nguyễn Du, chúng ta không thấy xa lạ, không thấy mình là "những đứa con thất cước của giống nòi" (chữ của Hoài Thanh).
Sâu xa hơn, chúng ta là người VN, trong văn hóa chúng ta có một phần văn hóa Đông Á. Chúng ta coi trọng gia đình, sống cần kiệm, đề cao đức liêm chính, hiếu kính, hiếu học...Tất cả những điều ấy có xấu không, có nên bỏ không, và có bỏ được không? Tôi không nói phương Tây không có điều ấy, đạo đức phương Tây được hình thành từ Thiên chúa giáo và văn hóa truyền thống của họ, còn đạo đức chúng ta thì từ văn hóa bản địa và văn hóa Đông Á (Nho, Đạo thuộc về văn hóa Hán, Phật thì gốc Ấn Độ).
Những điều ấy được các bậc hiền triết phương Đông nói rất hay và từ rất sớm, các sách vỡ lòng chữ Hán ngày xưa vừa dạy chữ, vừa dạy người thông qua các sách đó rất thú vị và dễ nhớ. Vậy chúng ta có nên học một chút tinh hoa từ đó qua sách chữ Hán nhập môn không?
Nếu chúng ta chỉ lo đuổi theo phương Tây và bằng lòng với ngôn ngữ chat, tin nhắn, với loại văn bản lổn nhổn tiếng Anh lẫn tiếng Việt thì rõ ràng đó là nguy cơ cho sự trong sáng của tiếng Việt và mai một văn hóa truyền thống.
Học chữ Hán có dễ không?
Dễ mà khó. Nếu học để trở thành học giả uyên thâm dịch được sách vở cổ thì rất khó, nhưng học để biết một số chữ, để biết tra từ điển Hán Việt, từ đó có thể tự học tiếng Việt suốt đời thì rất dễ. Vì người học chỉ học có 2 kỹ năng: đọc, viết, mà không phải học kỹ năng nghe, nói. Đồng thời học chữ Hán như xem tranh, như học ghép hình rất dễ nhớ và thú vị.
Tôi muốn tổ chức một nhóm biên soạn một cuốn "Vui học chữ Hán" để dạy cho học sinh cấp 2 (như kiểu nhóm Phan Thị làm ở đằng sau bộ truyện tranh (kiểu manga) "Thần đồng đất Việt", mỗi tập vài chữ). Trong thực tế học sinh chuyên văn Phổ thông năng khiếu hàng năm đều có học mấy chục tiết chữ Hán, các em học rất thú vị và tiến bộ rõ rệt khi sử dụng từ Hán Việt và học văn học cổ điển VN.
Ai là người dạy chữ Hán?
Có đấy, các khoa ngữ văn ở HN, TP.HCM, Huế đều có sinh viên Hán Nôm, học viên cao học Hán Nôm, và các sinh viên Văn học cũng được học hơn 100 tiết chữ Hán cơ sở và nâng cao.
Dạy chữ Hán trong nhà trường như thế nào?
Có nhiều cấp độ khác nhau. Học sinh THCS học 1 tiết/ tuần trong môn Ngữ văn theo kiểu "Vui học chữ Hán" - chữ Hán bằng hình ảnh. Dạy thế này rất dễ, thầy cô có một chút vốn Hán Nôm đều dạy được. Nếu trường không có thầy cô biết Hán Nôm thì bài ấy là tự chọn, thích thì tự học, không thì thôi. Lên THPT thì HS chuyên ban KHXH có thể tự chọn học sách chữ Hán cơ sở trong môn Ngữ văn, sách này có thể tự học vì nhìn chung môn chữ Hán đều có thể dễ dàng tự học. Nếu học sinh có hứng thú thì có thể học tiếp lên chuyên ngành ở ĐH. Có thể hình dung môn chữ Hán như môn tiếng Latin ở các trường tinh hoa ở Mỹ và châu Âu.
Ghi chú thêm: học chữ Hán không ảnh hưởng gì đến tiếng Anh là ngoại ngữ bắt buộc hay các ngoại ngữ khác: Pháp, Nhật, Trung. Mỗi môn này theo tôi phải học từ 8-12 tiết/ tuần.
Đại khái tôi đề nghị và hình dung việc học chữ Hán trong trường phổ thông như thế. Nhưng ít ai đọc hết tham luận của tôi. Hơn nữa tham luận của tôi được trình bày trong hội thảo chuyên ngành, nhiều kiến thức được coi là đương nhiên, nhiều tiền giả định bị lược bỏ, nhiều kết luận đã lược bỏ lập luận... nên người đọc phải có kiến thức cơ sở một chút mới hiểu đúng. Trên mạng đa số người ta chỉ đọc cái tít báo rồi nhảy dựng lên. Đa số không phân biệt được chữ Hán với tiếng Hán, tiếng Trung. Không phân biệt được từ Hán Việt, ngành Hán Nôm, hay "từ" với "chữ" Hán…
Thế nhưng ai cũng có ý kiến: đọc rồi cũng nói, không đọc cũng nói, biết cũng nói, không biết cũng nói, biết dở dở ương ương cũng nói. Tất nhiên có rất nhiều người hiểu biết, phân tích, trình bày một cách có lý lẽ, người thì nhiệt liệt đồng tình, người thì đồng tình có mức độ, người thì nêu ra những khó khăn hay điều kiện để chủ trương ấy thành khả thi…
Nói cho công bằng, đề nghị đưa chữ Hán giảng dạy trong nhà trường thì tôi không phải là người đầu tiên hay duy nhất. Nếu không kể các thời trước thì chừng hơn 10 năm nay đã có nhiều người đề nghị, như GS Cao Xuân Hạo (nhà ngữ học hàng đầu VN thế kỷ XX) đề nghị học chữ Hán xuất phát từ tính ưu việt của nó; GS Nguyễn Đình Chú (nhà ngữ văn hàng đầu) đề nghị học chữ Hán vì tính quan trọng của nó đối với môn ngữ văn; GS Nguyễn Cảnh Toàn (GS toán học, thứ trưởng Bộ GD trước đây) đề nghị học chữ Hán vì chữ Hán giúp hình thành các thuật ngữ khoa học dễ dàng, chặt chẽ và giúp hiểu rõ văn hóa VN…
Tôi thì đứng từ điểm nhìn các nước văn hóa chữ Hán: Nhật, Hàn, Đài Loan (không phải TQ) - những nước vừa phát triển hiện đại vừa giữ gìn ngôn ngữ và bản sắc dân tộc của họ mà để đề nghị học chữ Hán (Hán Việt), nhằm làm sao giữ gìn, phát triển tiếng Việt và văn hóa VN. Tôi thuộc những người đánh giá rất cao vai trò của ngôn ngữ và văn hóa đối với sự trường tồn của dân tộc mà đề nghị như thế. Tôi tin rằng: Tiếng Việt còn thì văn hóa ta còn, văn hóa ta còn thì nước ta còn.
" alt=""/>Lời tạm kết cho cuộc tranh luận dạy chữ Hán trong trường phổ thông
