Hãng xe Renault đẩy mạnh công nghệ ô tô điện

"Trời mưa bán ế quá! Cả trưa đi vòng hết quán xá ở trung tâm huyện mà mới bán được 10 tờ", bà Lịch vừa than, vừa cởi áo mưa.

Hôm nào không bán được nhiều vé số thì cả 3 mẹ con bà Lịch lại buồn thiu. Mấy đứa nhỏ lo bữa cơm rồi đây sẽ thiếu thịt, thiếu cá còn người mẹ nặng trĩu nỗi lo sắp đến kỳ hạn đóng tiền nhà, tiền học cho con.

Dù lòng nặng trĩu, bà Lịch vẫn gác lại ưu tư, mang nồi cơm trắng, chút mắm mực để 3 mẹ con lót dạ qua bữa. Chẳng có thịt, cá, nhưng trời mưa, đói bụng 2 đứa nhỏ vẫn ăn uống ngon lành.

"Mẹ vất vả lắm, nên con không dám ước mơ nhiều. Chỉ mong được ăn no, được đi học với bạn bè là vui rồi", cô bé Nhã tỏ ra hiểu chuyện, tâm sự.

Bà Lịch là mẹ đơn thân nuôi 3 con. Trong đó, con trai lớn năm nay 22 tuổi, đang học nghề ở thành phố Đà Nẵng, Nhã ở giữa, cuối cùng là cậu con trai 8 tuổi.

Bà Lịch không có nhà cửa, nghề nghiệp. Cả gia đình 4 người tá túc trong căn phòng trọ rộng chừng 8m2 ở thị trấn Hai Riêng, với giá 500.000 đồng/tháng. Hàng ngày, bà đi phụ quán ăn kiếm tiền nuôi 3 con ăn học.

Do không có người trông nom, nên bà Lịch thường đưa con trai út đi làm cùng để tiện bề chăm sóc. Khổ nỗi, con trai mắc chứng chậm phát triển, la ó gây phiền hà cho khách nên bà Lịch phải xin nghỉ việc, chuyển sang bán vé số.

Nghề bán vé số ở thị trấn nhỏ vùng núi cũng khó khăn muôn phần, người mua thì ít, người bán lại nhiều. Ngày may mắn, bà Lịch bán được 150 tờ, kiếm chừng 150.000 đồng, còn ế thì bán được khoảng 50 tờ.

"Một mình gánh 4 miệng ăn không phải dễ dàng gì. Nhiều lúc cầm cục vé số ế ẩm trên tay tôi mệt mỏi, chán nản, muốn buông bỏ. Nhưng vì các con, tôi nuốt nước mắt vào trong mà cố gắng", bà Lịch tâm sự.

Cách đây hơn 2 năm, con trai đầu của bà Lịch mong mỏi có một phòng riêng để sinh hoạt. Dù thiếu thốn đủ bề, nhưng người mẹ đơn thân vẫn chắt chiu từng đồng, gắng thuê thêm một phòng chung vách, để cho con trai có nơi sinh hoạt vì đã đến tuổi trưởng thành.

Bà Lịch tâm sự, đối với nhiều gia đình, 1 triệu đồng không phải là số tiền lớn, nhưng đối với mấy mẹ con bà thì số tiền đó như một gia tài.

"Không có 1 triệu đồng vào ngày đến hạn đóng tiền trọ, tôi sợ mình và các con phải ra đường", bà Lịch nghẹn ngào nói.

Ông Ngô Bình Thịnh, Chủ tịch UBND thị trấn Hai Riêng cho biết, bà Lịch không có nhà cửa, công ăn việc làm không ổn định lại đơn thân nuôi 3 con, gia cảnh vô cùng khó khăn. Hiện bà này cùng các con sống trong phòng trọ thuê ở khu phố 5, thuộc địa phương.

Theo ông Thịnh, trong 3 con của bà Lịch, có bé trai 8 tuổi mắc chứng chậm phát triển, địa phương đang hỗ trợ kinh phí để người phụ nữ này đưa con đi giám định. Sau khi có kết quả, nếu đúng đối tượng cháu bé sẽ được nhận trợ cấp xã hội hàng tháng theo quy định.

"Trường hợp bà Lịch rất đáng thương, mong bạn đọc báo Dân trí tạo điều kiện, giúp đỡ để bà có cơ hội làm ăn, phát triển kinh tế từ đó nuôi dạy các con nên người", ông Thịnh nói.

Cuộc tranh luận lại ào lên lần nữa, khi đầu tháng 8 này, ai đó ở "phe xe điện" hả hê thả link một bài báo vào nhóm cư dân. Bài báo đưa tin, từ 1/8, chung cư được xếp hạng cao nhất (hạng 1) theo tiêu chí mới sẽ phải đáp ứng nhiều điều kiện, trong đó cần có điểm sạc cho xe điện. Lần này, gió đảo chiều, phe đi xe điện thừa thắng xông lên. Phe "sợ xe điện" ấm ức, nhưng không còn biết nói gì, vì giấy trắng mực đen, Nghị định đã ban hành.

Minh đứng giữa, không biết ngả về phe nào. Nhưng trong câu chuyện kể lại với tôi, anh nói anh có nhiều lo lắng.

Xe điện đã trở thành dòng sản phẩm ngày càng phổ biến ở nhiều thị trường, trong đó có Việt Nam, với nhiều ưu điểm như tiết kiệm chi phí, thân thiện với môi trường. Việc chuẩn bị hạ tầng, trong đó có lắp đặt, phân bố trạm sạc, là cần thiết và tất yếu, đáp ứng xu thế phát triển của dòng sản phẩm từ ngành công nghiệp xanh này. Vấn đề thiếu trạm sạc đang xảy ra ở nhiều quốc gia. Tại các nước có nhiều xe điện như châu Âu, ngoài hệ thống trạm chuyên biệt, các trạm sạc cũng được bố trí tích hợp dưới hầm xe của các tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại và khu chung cư. Tuy nhiên, các trạm sạc này thường phải đi kèm với những yêu cầu rất khắt khe, nhằm hạn chế tối đa rủi ro về cháy nổ.

Pin của ôtô điện có dung lượng và kích thước lớn hơn rất nhiều bình ắc quy trên xe máy chạy xăng. Nếu xảy ra cháy nổ - dù chỉ với xác suất 0,0012% (theo thống kê của công ty EV FireSafe của Australia cho giai đoạn 2010 đến 2023) - đám cháy sẽ khó bị khống chế hơn nhiều. Cháy pin liên quan đến cháy hóa chất nên các bình chữa cháy CO2 thông dụng không có tác dụng, mà cần các bình chữa cháy chứa dung dịch gốc nước cùng foam đặc biệt (theo thử nghiệm của Hiệp hội Phòng cháy chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ Việt Nam vào cuối năm 2023). Liệu loại bình này đã được trang bị cho những khu dân cư có trạm sạc xe điện? Minh nói, chung cư của anh có trạm sạc nhưng chưa có loại bình chữa cháy mà tôi vừa đề cập tới.

Kế đến, hiện nay pin của ôtô điện có dung lượng nhỏ nhất vào khoảng 18,64 kWh. Với chuẩn đầu sạc cấp độ 1 (công suất 1kW), giả sử công suất phản kháng và mọi hao phí được bỏ qua, người dùng cần 18 giờ để sạc đầy. Điều này không phù hợp với thực tế cần sử dụng xe cũng như giải phóng sự chiếm dụng tại các trạm sạc chung. Với chuẩn đầu sạc cấp độ 2 (công suất từ 7 kW đến 19 kW), xe có thể được sạc nhanh (đạt 90% dung lượng chỉ trong khoảng 3 giờ).

Tuy nhiên, hệ thống điện sinh hoạt của một hộ gia đình khó lòng đáp ứng cường độ dòng điện lên tới 30A khi hệ thống sạc hoạt động ở chế độ như vậy. Lúc đó, nơi có bố trí trạm sạc xe điện phải sử dụng hệ thống điện 3 pha với khả năng chịu đựng dòng điện lên tới ít nhất 36A. Những con số rất cao về dòng điện ấy là một nguy cơ lớn dẫn tới cháy nổ do quá tải hệ thống điện. Nó cũng đặt ra thách thức lớn cho ngành điện, vốn đang ở thể trạng rất mong manh vào những tháng cao điểm.

Với tình hình thiếu hụt điện do những diễn biến phức tạp của thời tiết, việc bố trí các trạm sạc xe điện ngay trong khu dân cư - cụ thể là các chung cư - là điều gây lo lắng về mặt an toàn cháy nổ lẫn điều độ hệ thống điện.

Nhưng không thể vì bài toán khó quá, mà lờ đi nhu cầu chính đáng của người sử dụng xe điện. Vậy đâu là giải pháp?

Theo tôi, trong bối cảnh của Việt Nam, chuẩn bị trạm sạc cho xe điện là điều tất yếu nhưng cần triển khai thận trọng, chậm mà chắc; lưu ý đến khả năng đáp ứng của hạ tầng thực tế để ban hành các điều kiện chặt chẽ đi kèm khi thực thi.

Trước mắt, quy định xây dựng trạm sạc xe điện chỉ nên áp dụng cho các trạm dừng nghỉ - điều đã được văn bản hóa trong Thông tư 09/2024 của Bộ Giao thông Vận tải. Kế đến, các khu trung tâm mua sắm có thể là nơi lý tưởng để bố trí trạm sạc xe điện với việc khống chế thời gian sạc cho mỗi xe. Trung bình khách thường lưu lại các trung tâm mua sắm khoảng 3 giờ, tương ứng thời gian xe ôtô điện thực hiện chế độ sạc nhanh với 90% dung lượng pin. Ngoài ra, tùy vào bản đồ tải trên các địa bàn, ngành điện sẽ chủ động quy hoạch khu vực bố trí trạm sạc xe điện.

Việc triển khai lắp đặt sạc pin ở các khu chung cư cần đi kèm nhiều điều kiện khắt khe hơn nữa và phải đặt dưới sự giám sát đặc biệt của các đơn vị phòng cháy chữa cháy.

Khiên cưỡng áp dụng các quy định nhằm thúc đẩy sự phát triển một lĩnh vực - cụ thể là ôtô điện - mà không cân nhắc đầy đủ các yếu tố đồng bộ khác có thể dẫn đến những hệ lụy nghiêm trọng. Bài học về sự kẹt xe do mật độ xây dựng chung cư tăng cao trong khi hệ thống đường sá và các tiện ích khác không phát triển kịp là một ví dụ.

Hơn nữa, khi chưa có giải pháp với nguy cơ gây tai nạn, sự vội vàng áp đặt thực hiện có thể phải trả giá bằng mạng sống của nhiều người.

Võ Nhật Vinh

Gần hai thập kỷ qua, mức sinh ở TP HCM dao động ở mức 1,24-1,7, thấp hơn nhiều so với mức sinh thay thế Việt Nam đang duy trì (2-2,1 con trên mỗi phụ nữ). Sinh đủ hai con trở thành "cơn khát" của ngành dân số TP HCM, thay vì nỗ lực vận động người dân "dừng ở hai con để nuôi dạy cho tốt" như nhiều địa phương khác.

Theo các chuyên gia, có nhiều lý do khiến phụ nữ TP HCM chọn sinh ít hoặc không sinh con như áp lực công việc, gánh nặng kinh tế, mức sống đắt đỏ, chi phí đầu tư nuôi dạy con cao, cần thời gian cho bản thân hơn... Một số người sợ mất việc cũng như cơ hội thăng tiến khi sinh con, không đủ điều kiện chăm con tốt nhất.