Chị kể: “Tôi luôn biết mình được nhận nuôi nhưng vẫn có tuổi thơ ngọt ngào, hạnh phúc. Cha mẹ nuôi là những người đặc biệt. Họ yêu thương tôi, cũng biết ơn bố mẹ ruột và quê hương của tôi. Bố mẹ luôn muốn tôi biết về nguồn gốc của mình.

Bố mẹ nuôi luôn nói với tôi rằng, Việt Nam là một đất nước tuyệt vời. Chỉ tiếc là khi ấy, quê hương tôi còn nghèo, bố mẹ ruột không thể nuôi dưỡng, chăm sóc tốt cho tôi. Đó là lý do bố mẹ ruột quyết định cho tôi đi làm con nuôi.

Nhưng nỗi đau của bố mẹ ruột đã đem lại hạnh phúc cho bố mẹ nuôi và cả tôi nữa. Vì thế, tôi chưa bao giờ hờn trách bố mẹ ruột đã bỏ rơi mình”.

Năm 12 tuổi, bố mẹ nuôi giục chị Kim Hoa lên kế hoạch tìm lại bố mẹ ruột. Chị từ chối vì cảm thấy chưa sẵn sàng. Dù vậy, hai người vẫn đưa con gái về Việt Nam.

Trong các chuyến về lại cố hương, chị Kim Hoa đều tìm đến nơi mình từng được chăm sóc trước khi đến Pháp. Dù vậy, chị vẫn chưa vội lên kế hoạch tìm kiếm cha mẹ ruột vì sợ thất bại.

Năm 2023, chị Kim Hoa trải qua nhiều khó khăn trong công việc dẫn đến trầm cảm. Để vượt qua bệnh tật, chị quyết định tổ chức chuyến du lịch về Việt Nam cho cả gia đình gồm chồng con và bố mẹ chồng vào tháng 2/2024.

Lần trở về này, chị Kim Hoa bí mật lên kế hoạch tìm kiếm bố mẹ ruột. Chị không cho bố mẹ nuôi biết kế hoạch của mình, vì sợ ông bà thất vọng nếu cuộc tìm kiếm không có kết quả tốt.

Trước khi sang Việt Nam, chị dành 2 tuần để nghiên cứu hồ sơ nhận con nuôi của bố mẹ mình ngày trước. Đây là lần đầu tiên chị biết tên tuổi bố mẹ ruột của mình.

Chị ngắm nhìn bức ảnh chụp lại cảnh đôi vợ chồng đứng cùng 7 đứa con người Việt mà chị được một nữ tu cung cấp từ năm 10 tuổi.

Chị kể: "Sau khi nhận nuôi tôi, bố mẹ nuôi vẫn giữ liên lạc với cơ sở nuôi trẻ mồ côi, nơi tôi từng được chăm sóc. Khi tôi 10 tuổi, có một nữ tu người Việt sang Pháp. Người này đến thăm và tặng cho bố mẹ tôi bức ảnh này. 

Khi tặng tấm ảnh, nữ tu cho rằng rất có thể những người trong tấm hình là bố mẹ, anh, chị em ruột của của tôi. Tôi luôn giữ bức ảnh này.

20 năm qua, nó luôn được đặt trên bàn trong phòng ngủ của tôi. Mỗi lần nhìn vào bức ảnh, tôi có một cảm giác rất đặc biệt dù không biết diễn tả nó như thế nào”.

Hạnh phúc tột cùng

Nhớ lời nữ tu năm xưa, chị Kim Hoa chụp lại tấm ảnh, chuyển nó cho một người bạn mới quen người Việt Nam. Khi xem bức ảnh, người này cho biết cơ hội tìm thấy bố mẹ ruột của chị Kim Hoa rất khả quan.

Sau đó, chị Kim Hoa cùng gia đình sang Việt Nam, đến TPHCM gặp gỡ những người bạn có lòng tốt muốn giúp mình tìm lại gia đình. Một ngày sau khi gặp, các thông tin, hình ảnh, video về việc chị Kim Hoa muốn tìm bố mẹ ruột xuất hiện trên mạng xã hội, báo chí.

Chỉ 2 tiếng sau khi tấm ảnh chụp đôi vợ chồng cùng 7 đứa con được đăng tải lên mạng, nhóm người giúp chị Kim Hoa đã nhận về kết quả vượt mong đợi. Họ tìm thấy cặp vợ chồng rất có thể là bố mẹ ruột của chị Kim Hoa.

Chị kể: “Lúc đang lên máy bay để trở về Pháp, tôi nhận được cuộc điện thoại của người bạn thông báo: 'Kim Hoa, chúng tôi tìm thấy bố mẹ cậu rồi'. Tôi không dám tin. Tim tôi đập thình thịch.

Cô ấy đề nghị tôi ở lại Việt Nam đến đoàn tụ với bố mẹ ruột. Nhưng vì nhiều lý do, tôi không thể. Thế là tôi lên máy bay, lòng nặng trĩu, đầy nghi ngờ, bất an nhưng cũng tràn ngập niềm vui”.

Đến Pháp, chị Kim Hoa bất ngờ khi biết rằng tại Việt Nam, gia đình ruột thịt dưới sự hỗ trợ của một số người đang chờ đợi mình qua hình thức gọi trực tuyến. Chị rưng rưng xúc động khi nhận ra mình có đến 6 anh chị em.

Thông qua màn hình, chị gặp gỡ bố ruột là ông Nguyễn Văn Bang, mẹ ruột là bà Thân Thị Nga cùng anh chị và 11 đứa cháu của mình. Cũng trong lần gặp này, chị hứa sẽ tìm bằng được chị ruột Kim Huyền, người cũng được cho làm con nuôi.

Sau đó, nhờ sự giúp đỡ của cộng đồng, ngày 7/5, chị Kim Hoa đã tìm được chị ruột của mình. Hiện, chị Kim Huyền, 34 tuổi, đã lập gia đình, có con và đang sinh sống gần thành phố Orléans, Pháp, cách nhà chị Kim Hoa khoảng 4 giờ lái xe.

Cuối tháng 7, chị Kim Hoa cùng chồng con, bố mẹ nuôi trở lại Việt Nam để đoàn tụ với gia đình ruột thịt. Nhóm người từ TPHCM tìm về ngôi nhà nhỏ của ông Bang, bà Nga tại thị trấn Phước Vĩnh (huyện Phú Giáo, Bình Dương).

Khi gặp lại nhau sau 30 năm xa cách, các thành viên giữa 2 gia đình Việt - Pháp ôm chầm lấy nhau trong nước mắt tuôn trào. Chị Kim Hoa và bố mẹ ruột nhận nhau trong niềm hạnh phúc tột cùng.

Chị chia sẻ: “Cho đến lúc này, tôi cũng không biết dùng từ ngữ nào để diễn tả được những gì mình đã cảm nhận vào hôm đoàn tụ gia đình sau 30 năm thất lạc.

Tôi có một niềm vui vô bờ bến, xen lẫn chút cảm giác xa lạ. Tôi cảm nhận được tình yêu thương của mọi người dành cho mình dù chưa từng gặp nhau suốt 30 năm qua.

Sau niềm vui, hạnh phúc tột cùng, khoảng trống trong trái tim, tâm hồn của tôi đã được lấp đầy. Cuộc gặp gỡ thật kỳ diệu và diễn ra như một phép màu.

Từ câu chuyện của mình, tôi mong rằng những bậc cha mẹ nhận con nuôi hãy cho con biết về nguồn cội, quê hương của mình.

Những bạn được nhận nuôi ở nước ngoài có ý định tìm lại bố mẹ ruột thì đừng bao giờ tuyệt vọng. Nếu bạn ở nước ngoài, trước tiên hãy tìm hiểu về quê hương, nguồn cội của mình.

Sau đó, hãy tạo kết nối với người dân, chính quyền nơi mình được sinh ra và đồng hành cùng những người bạn có thể tin cậy tại đây. Cuối cùng, hãy tận dụng phương tiện truyền thông, mạng xã hội trong việc tìm kiếm”, chị nói thêm.

Cô gái Pháp tìm mẹ Việt sau 29 năm bị bỏ rơi: 'Con có một vết bớt trên lưỡi'

30 năm xa cách

Trước khi được đôi vợ chồng người Pháp nhận làm con nuôi, chị Kim Hoa Gouguet (31 tuổi, tên khai sinh Nguyễn Thị Kim Hoa) là con út trong một gia đình có 7 người con ở Bình Dương.

Nhà nghèo lại đông con, chị em Kim Hoa không đủ cơm ăn, áo mặc. Khi Kim Hoa tròn 1 tuổi, mẹ chị lâm bệnh nên gia đình càng thêm túng quẫn. Thấy vậy, có người khuyên bố mẹ chị đem cho 2 đứa con nhỏ nhất.

Ban đầu, mẹ chị Hoa một mực từ chối. Nhưng khi được chồng khuyên là để các con có cuộc sống tốt hơn, bà cắn răng đồng ý. Sau cùng, Kim Hoa và chị gái Kim Huyền được đưa đến một cơ sở nuôi trẻ mồ côi ở quận Bình Thạnh, TPHCM.

Ba tháng sau, chị được cặp vợ chồng người Pháp nhận nuôi và đưa về sinh sống tại Machecoul, miền Tây nước Pháp. Hai năm sau, ông bà nhận thêm một người con nuôi gốc Việt khác.

Chị kể: “Tôi luôn biết mình được nhận nuôi nhưng vẫn có tuổi thơ ngọt ngào, hạnh phúc. Cha mẹ nuôi là những người đặc biệt. Họ yêu thương tôi, cũng biết ơn bố mẹ ruột và quê hương của tôi. Bố mẹ luôn muốn tôi biết về nguồn gốc của mình.

Bố mẹ nuôi luôn nói với tôi rằng, Việt Nam là một đất nước tuyệt vời. Chỉ tiếc là khi ấy, quê hương tôi còn nghèo, bố mẹ ruột không thể nuôi dưỡng, chăm sóc tốt cho tôi. Đó là lý do bố mẹ ruột quyết định cho tôi đi làm con nuôi.

Nhưng nỗi đau của bố mẹ ruột đã đem lại hạnh phúc cho bố mẹ nuôi và cả tôi nữa. Vì thế, tôi chưa bao giờ hờn trách bố mẹ ruột đã bỏ rơi mình”.

Năm 12 tuổi, bố mẹ nuôi giục chị Kim Hoa lên kế hoạch tìm lại bố mẹ ruột. Chị từ chối vì cảm thấy chưa sẵn sàng. Dù vậy, hai người vẫn đưa con gái về Việt Nam.

Trong các chuyến về lại cố hương, chị Kim Hoa đều tìm đến nơi mình từng được chăm sóc trước khi đến Pháp. Dù vậy, chị vẫn chưa vội lên kế hoạch tìm kiếm cha mẹ ruột vì sợ thất bại.

Năm 2023, chị Kim Hoa trải qua nhiều khó khăn trong công việc dẫn đến trầm cảm. Để vượt qua bệnh tật, chị quyết định tổ chức chuyến du lịch về Việt Nam cho cả gia đình gồm chồng con và bố mẹ chồng vào tháng 2/2024.

Lần trở về này, chị Kim Hoa bí mật lên kế hoạch tìm kiếm bố mẹ ruột. Chị không cho bố mẹ nuôi biết kế hoạch của mình, vì sợ ông bà thất vọng nếu cuộc tìm kiếm không có kết quả tốt.

Trước khi sang Việt Nam, chị dành 2 tuần để nghiên cứu hồ sơ nhận con nuôi của bố mẹ mình ngày trước. Đây là lần đầu tiên chị biết tên tuổi bố mẹ ruột của mình.

Chị ngắm nhìn bức ảnh chụp lại cảnh đôi vợ chồng đứng cùng 7 đứa con người Việt mà chị được một nữ tu cung cấp từ năm 10 tuổi.

Chị kể: "Sau khi nhận nuôi tôi, bố mẹ nuôi vẫn giữ liên lạc với cơ sở nuôi trẻ mồ côi, nơi tôi từng được chăm sóc. Khi tôi 10 tuổi, có một nữ tu người Việt sang Pháp. Người này đến thăm và tặng cho bố mẹ tôi bức ảnh này. 

Khi tặng tấm ảnh, nữ tu cho rằng rất có thể những người trong tấm hình là bố mẹ, anh, chị em ruột của của tôi. Tôi luôn giữ bức ảnh này.

20 năm qua, nó luôn được đặt trên bàn trong phòng ngủ của tôi. Mỗi lần nhìn vào bức ảnh, tôi có một cảm giác rất đặc biệt dù không biết diễn tả nó như thế nào”.

Hạnh phúc tột cùng

Nhớ lời nữ tu năm xưa, chị Kim Hoa chụp lại tấm ảnh, chuyển nó cho một người bạn mới quen người Việt Nam. Khi xem bức ảnh, người này cho biết cơ hội tìm thấy bố mẹ ruột của chị Kim Hoa rất khả quan.

Sau đó, chị Kim Hoa cùng gia đình sang Việt Nam, đến TPHCM gặp gỡ những người bạn có lòng tốt muốn giúp mình tìm lại gia đình. Một ngày sau khi gặp, các thông tin, hình ảnh, video về việc chị Kim Hoa muốn tìm bố mẹ ruột xuất hiện trên mạng xã hội, báo chí.

Chỉ 2 tiếng sau khi tấm ảnh chụp đôi vợ chồng cùng 7 đứa con được đăng tải lên mạng, nhóm người giúp chị Kim Hoa đã nhận về kết quả vượt mong đợi. Họ tìm thấy cặp vợ chồng rất có thể là bố mẹ ruột của chị Kim Hoa.

Chị kể: “Lúc đang lên máy bay để trở về Pháp, tôi nhận được cuộc điện thoại của người bạn thông báo: 'Kim Hoa, chúng tôi tìm thấy bố mẹ cậu rồi'. Tôi không dám tin. Tim tôi đập thình thịch.

Cô ấy đề nghị tôi ở lại Việt Nam đến đoàn tụ với bố mẹ ruột. Nhưng vì nhiều lý do, tôi không thể. Thế là tôi lên máy bay, lòng nặng trĩu, đầy nghi ngờ, bất an nhưng cũng tràn ngập niềm vui”.

Đến Pháp, chị Kim Hoa bất ngờ khi biết rằng tại Việt Nam, gia đình ruột thịt dưới sự hỗ trợ của một số người đang chờ đợi mình qua hình thức gọi trực tuyến. Chị rưng rưng xúc động khi nhận ra mình có đến 6 anh chị em.

Thông qua màn hình, chị gặp gỡ bố ruột là ông Nguyễn Văn Bang, mẹ ruột là bà Thân Thị Nga cùng anh chị và 11 đứa cháu của mình. Cũng trong lần gặp này, chị hứa sẽ tìm bằng được chị ruột Kim Huyền, người cũng được cho làm con nuôi.

Sau đó, nhờ sự giúp đỡ của cộng đồng, ngày 7/5, chị Kim Hoa đã tìm được chị ruột của mình. Hiện, chị Kim Huyền, 34 tuổi, đã lập gia đình, có con và đang sinh sống gần thành phố Orléans, Pháp, cách nhà chị Kim Hoa khoảng 4 giờ lái xe.

Cuối tháng 7, chị Kim Hoa cùng chồng con, bố mẹ nuôi trở lại Việt Nam để đoàn tụ với gia đình ruột thịt. Nhóm người từ TPHCM tìm về ngôi nhà nhỏ của ông Bang, bà Nga tại thị trấn Phước Vĩnh (huyện Phú Giáo, Bình Dương).

Khi gặp lại nhau sau 30 năm xa cách, các thành viên giữa 2 gia đình Việt - Pháp ôm chầm lấy nhau trong nước mắt tuôn trào. Chị Kim Hoa và bố mẹ ruột nhận nhau trong niềm hạnh phúc tột cùng.

Chị chia sẻ: “Cho đến lúc này, tôi cũng không biết dùng từ ngữ nào để diễn tả được những gì mình đã cảm nhận vào hôm đoàn tụ gia đình sau 30 năm thất lạc.

Tôi có một niềm vui vô bờ bến, xen lẫn chút cảm giác xa lạ. Tôi cảm nhận được tình yêu thương của mọi người dành cho mình dù chưa từng gặp nhau suốt 30 năm qua.

Sau niềm vui, hạnh phúc tột cùng, khoảng trống trong trái tim, tâm hồn của tôi đã được lấp đầy. Cuộc gặp gỡ thật kỳ diệu và diễn ra như một phép màu.

Từ câu chuyện của mình, tôi mong rằng những bậc cha mẹ nhận con nuôi hãy cho con biết về nguồn cội, quê hương của mình.

Những bạn được nhận nuôi ở nước ngoài có ý định tìm lại bố mẹ ruột thì đừng bao giờ tuyệt vọng. Nếu bạn ở nước ngoài, trước tiên hãy tìm hiểu về quê hương, nguồn cội của mình.

Sau đó, hãy tạo kết nối với người dân, chính quyền nơi mình được sinh ra và đồng hành cùng những người bạn có thể tin cậy tại đây. Cuối cùng, hãy tận dụng phương tiện truyền thông, mạng xã hội trong việc tìm kiếm”, chị nói thêm.

Cô gái Pháp tìm mẹ Việt sau 29 năm bị bỏ rơi: 'Con có một vết bớt trên lưỡi'

Nguyên liệu cần chuẩn bị để nấu canh rau má cùng tôm khô, thịt bằm

1. Rau củ: 200-300gr rau má, 2 củ hành tím

2. Tôm khô: 100gr

3. Thịt bằm: 100gr

4. Gia vị: Nước mắm, muối, hạt nêm

Cách nấu canh rau má cùng tôm khô, thịt bằm

- Bước 1: Sơ chế các nguyên liệu

Bạn nhặt lấy phần lá rau má, bỏ phần rễ rồi rửa sạch và để ráo. Bóc vỏ hành tím và băm nhỏ. Với tôm khô, bạn rửa qua với nước cho sạch rồi ngâm tôm trong nước khoảng 4-5 phút rồi rửa lại và để ráo. 

Bạn có thể dùng tôm tươi thay cho tôm khô, vậy càng tốt, canh càng ngon!

Canh rau má nấu tôm khô, thịt bằm là món ăn ngon bổ rẻ đúng nghĩa.

Rau má là loại rau mọc dại ven đường, có giá rất rẻ nhưng lợi ích mang lại cho sức khỏe thì trên cả tuyệt vời. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ gợi ý cho bạn cách nấu canh rau má cùng tôm khô và thịt bằm. 

Thao tác đơn giản mà thành phẩm chẳng chê vào đâu được.

Nguyên liệu cần chuẩn bị để nấu canh rau má cùng tôm khô, thịt bằm

1. Rau củ: 200-300gr rau má, 2 củ hành tím

2. Tôm khô: 100gr

3. Thịt bằm: 100gr

4. Gia vị: Nước mắm, muối, hạt nêm

Cách nấu canh rau má cùng tôm khô, thịt bằm

- Bước 1: Sơ chế các nguyên liệu

Bạn nhặt lấy phần lá rau má, bỏ phần rễ rồi rửa sạch và để ráo. Bóc vỏ hành tím và băm nhỏ. Với tôm khô, bạn rửa qua với nước cho sạch rồi ngâm tôm trong nước khoảng 4-5 phút rồi rửa lại và để ráo. 

Bạn có thể dùng tôm tươi thay cho tôm khô, vậy càng tốt, canh càng ngon!

Tín chỉ carbon (Carbon credit) là một loại hình giấy phép hoặc chứng chỉ có thể giao dịch, có giá trị mua bán, và cung cấp cho người nắm giữ tín chỉ quyền phát thải một tấn CO2 hoặc một loại khí thải khác nằm trong danh sách khí thải nhà kính.

Tín chỉ carbon vẫn là thứ rất khó hiểu, nhưng thông tin trên đương nhiên khiến người nông dân hồ hởi. Vậy cần làm gì để nhận tiền từ các khoản bán tín chỉ carbon?

Tôi vẫn nhớ cuộc trò chuyện với các chuyên gia hàng đầu về môi trường hai năm trước, khi đang làm việc tại Viện Nghiên cứu chiến lược môi trường toàn cầu (Institute for Global Environmental Strategies) ở Nhật Bản. Tiến sĩ Pankaj Kumar - trưởng nhóm nghiên cứu chính sách - nói: "Việc quan trọng nhất trong mọi chính sách môi trường là nâng cao nhận thức của những người chịu tác động trực tiếp".

Khả năng cao, người nông dân không biết phát triển nông nghiệp là nguyên nhân cao thứ hai trong tổng phát thải nhà kính tại Việt Nam.

World Bank đã cam kết mua tín chỉ carbon từ Việt Nam với giá tối thiểu 10 USD/tín chỉ từ việc trồng lúa giảm phát thải. Nhưng giao dịch chỉ xảy ra khi kỹ thuật canh tác lúa tiên tiến được áp dụng với chính sách "1 phải - 5 giảm": phải sử dụng giống lúa đã được kiểm định và xác nhận; giảm giống, giảm nước, giảm phân bón, giảm thuốc bảo vệ thực vật, và giảm thất thoát sau thu hoạch.

Muốn thực sự nhận được tiền, dự án phải được duyệt, những cam kết phải được tuân thủ và việc giảm phát thải phải được đo lường theo thời gian. Nếu không có những chương trình đào tạo và tập huấn quy mô lớn cho nông dân, lượng giảm phát thải sẽ không đạt tiêu chuẩn ban đầu, dẫn đến số tín chỉ carbon tạo ra không đáng kể. Nỗ lực coi như xôi hỏng bỏng không.

Vấn đề tiếp theo là quản lý tín chỉ carbon thế nào để bán?

Cả thế giới đang ưu tiên những mục tiêu lớn lao như "Giảm phát thải ròng về 0" (Net Zero Carbon) hay "Trung hòa Carbon" (Carbon Neutral). Song hãy nhìn vào thực tế: Khi đề cập đến những mục tiêu trên, các doanh nghiệp hay nguồn phát thải luôn nhấn mạnh "phát thải ròng bằng 0 trong quá trình vận hành hoạt động". Nghĩa là doanh nghiệp chỉ tính toán bù trừ lượng phát thải phát sinh trong quá trình vận hành, mà bỏ qua sản phẩm hay dịch vụ họ tạo ra. Điều này giống như tự cho rằng nếu toàn bộ nhân viên ăn chay thì công ty mặc định được coi là quan tâm đến sức khỏe, dù sản phẩm của họ là gà rán.

Thiếu quy định rõ ràng trên trường quốc tế là nguyên nhân chính dẫn đến các lỗ hổng kinh tế. Một khi chưa có quy định và chế tài nghiêm ngặt, việc tham gia thị trường mua bán thương mại carbon sẽ khiến gánh nặng không chỉ tác động đến người dân địa phương mà còn tới các chính phủ - do phải chịu trách nhiệm khắc phục những tổn thất do các dự án "xanh giả" gây ra.

Tại Việt Nam, tháng 1/2022, Chính phủ ban hành Nghị định 06/2022 về việc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ozone. Từ nay đến hết năm 2027, Việt Nam sẽ xây dựng hệ thống quy định, chính sách nền tảng cho thị trường vận hành cũng như thành lập và tổ chức thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon. Từ năm 2028, Việt Nam dự định chính thức vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon.

Nghị định này là một sự chuẩn bị sớm và cần thiết các quy định và chế tài đối với thị trường giao dịch carbon. Tuy nhiên, sự phức tạp trong quản lý vấn đề mới mẻ này vẫn sẽ còn tạo ra nhiều thách thức khác.

Tôi tin trước khi xây dựng thị trường giao dịch carbon, Việt Nam nên cân nhắc áp dụng cơ chế áp thuế carbon, trước hết với các mặt hàng như than đá, xăng dầu và khí tự nhiên.

Ngay cả các thị trường phát triển trên thế giới như Nhật Bản hay Canada cũng đang sử dụng công cụ thuế suất, và mới chỉ thí điểm thị trường giao dịch carbon tại một vài trung tâm kinh tế lớn như Quebec, Tokyo hay Saitama.

Dù có sự khác nhau cơ bản về bản chất cũng như cơ chế, phương án áp thuế carbon có nhiều ưu điểm so với việc tham gia hay tổ chức thị trường giao dịch carbon riêng. Thứ nhất, cả hai công cụ này đều đồng thuận nguyên tắc: "Người gây ô nhiễm chịu trách nhiệm" (Polluter pays). Chúng áp đặt một mức giá rõ ràng đối với carbon, khuyến khích các nhà sản xuất và người tiêu dùng hấp thụ một phần chi phí xã hội do phát thải khí nhà kính. Điều này tạo động lực cho việc phát triển các giải pháp giảm phát thải hoặc thay thế nguyên liệu carbon.

Thứ hai, áp thuế carbon giúp chính phủ không phải "cầm tay chỉ việc" cho các doanh nghiệp. Các cá nhân và công ty có toàn quyền quyết định cách phản ứng tốt nhất dựa trên các yếu tố như thị trường, định giá, quy mô... mà không phải tốn thêm chi phí thuê bên thứ ba tư vấn hoặc đào tạo nhân viên về các quy định cũng như cơ chế để tham gia vào thị trường giao dịch.

Thứ ba, dù cả hai loại hình đều tạo ra doanh thu, thuế carbon sẽ làm tăng trực tiếp nguồn thu công, trong khi việc tổ chức đấu giá hạn mức phát thải hay tín chỉ carbon có thể gặp nhiều khó khăn về thủ tục hành lang pháp lý, thời gian và độ hiệu quả.

Thế giới đang áp dụng thuế carbon theo hai cách phổ biến: (1) tích hợp thuế carbon vào một loại thuế môi trường sẵn có; và (2) soạn thảo và ban hành thuế carbon riêng.

Phương án ban hành thuế carbon như một loại thuế mới và độc lập có rất nhiều hạn chế, phải qua quá trình soạn thảo và phê duyệt phức tạp, tăng chi phí hành chính và kỹ thuật không cần thiết. Việt Nam đã có thuế bảo vệ môi trường, phần nào trùng mục đích với thuế carbon. Soạn một luật thuế carbon riêng nữa dễ gây ra tình trạng áp thuế hai lần gây quá tải cho các doanh nghiệp. Hơn nữa, với sự thay đổi nhanh của tình trạng biến đổi khí hậu cũng như các yếu tố vĩ mô, ban hành thuế carbon độc lập sẽ cần giám sát và thay đổi liên tục để phù hợp với tình hình kinh tế, gây khó khăn trong quản lý.

Vì vậy, Việt Nam nên tích hợp thuế carbon vào thuế bảo vệ môi trường sẵn có dựa vào tính tương thích cao giữa hai loại thuế, giúp việc quản lý dễ dàng hơn trong mọi khâu từ đăng ký, kê khai tới nộp và quyết toán.

Việt Nam có nhiều ưu thế về thiên nhiên khi sở hữu hơn 14,8 triệu ha rừng với tỷ lệ che phủ rừng là 42,02%. Với 3.260 km đường bờ biển trải dài từ cảng Núi Đỏ (Móng Cái) đến cửa khẩu Hà Tiên (Kiên Giang), Việt Nam cũng nằm trong những quốc gia ven biển có đường bờ biển dài trên thế giới.

Với những lợi thế này, Việt Nam có bể hấp thụ carbon rất tiềm năng cả khi "lên rừng" hay "xuống biển". Tuy vậy, việc bảo vệ rừng hay hệ sinh thái biển cũng như cấp vốn cho những dự án này lại chưa được quan tâm đúng mức.

Tôi luôn băn khoăn "rừng vàng - biển bạc" thực tế được định giá cụ thể thế nào và bán với giá bao nhiêu. Nay thì câu trả lời đã bắt đầu rõ ràng.

Phạm Tâm Long

10,3 triệu tấn carbon giảm phát thải từ các khu rừng tại 6 tỉnh Bắc Trung Bộ được chuyển nhượng với giá trị 5 USD/ tín chỉ, đem lại lợi nhuận ước tính 1.250 tỷ đồng. Vậy là rừng đã biến thành vàng, thậm chí rất nhiều vàng.

Tín chỉ carbon (Carbon credit) là một loại hình giấy phép hoặc chứng chỉ có thể giao dịch, có giá trị mua bán, và cung cấp cho người nắm giữ tín chỉ quyền phát thải một tấn CO2 hoặc một loại khí thải khác nằm trong danh sách khí thải nhà kính.

Tín chỉ carbon vẫn là thứ rất khó hiểu, nhưng thông tin trên đương nhiên khiến người nông dân hồ hởi. Vậy cần làm gì để nhận tiền từ các khoản bán tín chỉ carbon?

Tôi vẫn nhớ cuộc trò chuyện với các chuyên gia hàng đầu về môi trường hai năm trước, khi đang làm việc tại Viện Nghiên cứu chiến lược môi trường toàn cầu (Institute for Global Environmental Strategies) ở Nhật Bản. Tiến sĩ Pankaj Kumar - trưởng nhóm nghiên cứu chính sách - nói: "Việc quan trọng nhất trong mọi chính sách môi trường là nâng cao nhận thức của những người chịu tác động trực tiếp".

Khả năng cao, người nông dân không biết phát triển nông nghiệp là nguyên nhân cao thứ hai trong tổng phát thải nhà kính tại Việt Nam.

World Bank đã cam kết mua tín chỉ carbon từ Việt Nam với giá tối thiểu 10 USD/tín chỉ từ việc trồng lúa giảm phát thải. Nhưng giao dịch chỉ xảy ra khi kỹ thuật canh tác lúa tiên tiến được áp dụng với chính sách "1 phải - 5 giảm": phải sử dụng giống lúa đã được kiểm định và xác nhận; giảm giống, giảm nước, giảm phân bón, giảm thuốc bảo vệ thực vật, và giảm thất thoát sau thu hoạch.

Muốn thực sự nhận được tiền, dự án phải được duyệt, những cam kết phải được tuân thủ và việc giảm phát thải phải được đo lường theo thời gian. Nếu không có những chương trình đào tạo và tập huấn quy mô lớn cho nông dân, lượng giảm phát thải sẽ không đạt tiêu chuẩn ban đầu, dẫn đến số tín chỉ carbon tạo ra không đáng kể. Nỗ lực coi như xôi hỏng bỏng không.

Vấn đề tiếp theo là quản lý tín chỉ carbon thế nào để bán?

Cả thế giới đang ưu tiên những mục tiêu lớn lao như "Giảm phát thải ròng về 0" (Net Zero Carbon) hay "Trung hòa Carbon" (Carbon Neutral). Song hãy nhìn vào thực tế: Khi đề cập đến những mục tiêu trên, các doanh nghiệp hay nguồn phát thải luôn nhấn mạnh "phát thải ròng bằng 0 trong quá trình vận hành hoạt động". Nghĩa là doanh nghiệp chỉ tính toán bù trừ lượng phát thải phát sinh trong quá trình vận hành, mà bỏ qua sản phẩm hay dịch vụ họ tạo ra. Điều này giống như tự cho rằng nếu toàn bộ nhân viên ăn chay thì công ty mặc định được coi là quan tâm đến sức khỏe, dù sản phẩm của họ là gà rán.

Thiếu quy định rõ ràng trên trường quốc tế là nguyên nhân chính dẫn đến các lỗ hổng kinh tế. Một khi chưa có quy định và chế tài nghiêm ngặt, việc tham gia thị trường mua bán thương mại carbon sẽ khiến gánh nặng không chỉ tác động đến người dân địa phương mà còn tới các chính phủ - do phải chịu trách nhiệm khắc phục những tổn thất do các dự án "xanh giả" gây ra.

Tại Việt Nam, tháng 1/2022, Chính phủ ban hành Nghị định 06/2022 về việc giảm nhẹ phát thải khí nhà kính, bảo vệ tầng ozone. Từ nay đến hết năm 2027, Việt Nam sẽ xây dựng hệ thống quy định, chính sách nền tảng cho thị trường vận hành cũng như thành lập và tổ chức thí điểm sàn giao dịch tín chỉ carbon. Từ năm 2028, Việt Nam dự định chính thức vận hành sàn giao dịch tín chỉ carbon.

Nghị định này là một sự chuẩn bị sớm và cần thiết các quy định và chế tài đối với thị trường giao dịch carbon. Tuy nhiên, sự phức tạp trong quản lý vấn đề mới mẻ này vẫn sẽ còn tạo ra nhiều thách thức khác.

Tôi tin trước khi xây dựng thị trường giao dịch carbon, Việt Nam nên cân nhắc áp dụng cơ chế áp thuế carbon, trước hết với các mặt hàng như than đá, xăng dầu và khí tự nhiên.

Ngay cả các thị trường phát triển trên thế giới như Nhật Bản hay Canada cũng đang sử dụng công cụ thuế suất, và mới chỉ thí điểm thị trường giao dịch carbon tại một vài trung tâm kinh tế lớn như Quebec, Tokyo hay Saitama.

Dù có sự khác nhau cơ bản về bản chất cũng như cơ chế, phương án áp thuế carbon có nhiều ưu điểm so với việc tham gia hay tổ chức thị trường giao dịch carbon riêng. Thứ nhất, cả hai công cụ này đều đồng thuận nguyên tắc: "Người gây ô nhiễm chịu trách nhiệm" (Polluter pays). Chúng áp đặt một mức giá rõ ràng đối với carbon, khuyến khích các nhà sản xuất và người tiêu dùng hấp thụ một phần chi phí xã hội do phát thải khí nhà kính. Điều này tạo động lực cho việc phát triển các giải pháp giảm phát thải hoặc thay thế nguyên liệu carbon.

Thứ hai, áp thuế carbon giúp chính phủ không phải "cầm tay chỉ việc" cho các doanh nghiệp. Các cá nhân và công ty có toàn quyền quyết định cách phản ứng tốt nhất dựa trên các yếu tố như thị trường, định giá, quy mô... mà không phải tốn thêm chi phí thuê bên thứ ba tư vấn hoặc đào tạo nhân viên về các quy định cũng như cơ chế để tham gia vào thị trường giao dịch.

Thứ ba, dù cả hai loại hình đều tạo ra doanh thu, thuế carbon sẽ làm tăng trực tiếp nguồn thu công, trong khi việc tổ chức đấu giá hạn mức phát thải hay tín chỉ carbon có thể gặp nhiều khó khăn về thủ tục hành lang pháp lý, thời gian và độ hiệu quả.

Thế giới đang áp dụng thuế carbon theo hai cách phổ biến: (1) tích hợp thuế carbon vào một loại thuế môi trường sẵn có; và (2) soạn thảo và ban hành thuế carbon riêng.

Phương án ban hành thuế carbon như một loại thuế mới và độc lập có rất nhiều hạn chế, phải qua quá trình soạn thảo và phê duyệt phức tạp, tăng chi phí hành chính và kỹ thuật không cần thiết. Việt Nam đã có thuế bảo vệ môi trường, phần nào trùng mục đích với thuế carbon. Soạn một luật thuế carbon riêng nữa dễ gây ra tình trạng áp thuế hai lần gây quá tải cho các doanh nghiệp. Hơn nữa, với sự thay đổi nhanh của tình trạng biến đổi khí hậu cũng như các yếu tố vĩ mô, ban hành thuế carbon độc lập sẽ cần giám sát và thay đổi liên tục để phù hợp với tình hình kinh tế, gây khó khăn trong quản lý.

Vì vậy, Việt Nam nên tích hợp thuế carbon vào thuế bảo vệ môi trường sẵn có dựa vào tính tương thích cao giữa hai loại thuế, giúp việc quản lý dễ dàng hơn trong mọi khâu từ đăng ký, kê khai tới nộp và quyết toán.

Việt Nam có nhiều ưu thế về thiên nhiên khi sở hữu hơn 14,8 triệu ha rừng với tỷ lệ che phủ rừng là 42,02%. Với 3.260 km đường bờ biển trải dài từ cảng Núi Đỏ (Móng Cái) đến cửa khẩu Hà Tiên (Kiên Giang), Việt Nam cũng nằm trong những quốc gia ven biển có đường bờ biển dài trên thế giới.

Với những lợi thế này, Việt Nam có bể hấp thụ carbon rất tiềm năng cả khi "lên rừng" hay "xuống biển". Tuy vậy, việc bảo vệ rừng hay hệ sinh thái biển cũng như cấp vốn cho những dự án này lại chưa được quan tâm đúng mức.

Tôi luôn băn khoăn "rừng vàng - biển bạc" thực tế được định giá cụ thể thế nào và bán với giá bao nhiêu. Nay thì câu trả lời đã bắt đầu rõ ràng.

Phạm Tâm Long