Theo Bộ Giáo dục và Đào tạo, năm học vừa qua, cả nước tuyển được 3.400 nghiên cứu sinh cho các chương trình đào tạo bậc Tiến sĩ, đạt 47% tổng chỉ tiêu. Những năm trước đó, các trường đại học cũng chỉ tuyển được không quá 42% tổng chỉ tiêu được phân bổ. Tính theo tỷ lệ dân số, quy mô đào tạo tiến sĩ ở Việt Nam chỉ bằng một phần ba so với Malaysia hay Thái Lan, bằng một nửa của Singapore và một phần chín so với trung bình 38 nước trong Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD).

Tuy nhiên, với tôi, điều đáng lo ngại nằm ở chỗ khác.

Ở bậc đào tạo tiến sĩ, người ta vẫn thường mô tả công việc của các nghiên cứu sinh bằng cụm từ "học tiến sĩ". Câu chuyện bắt đầu từ đó - "học tiến sĩ" hay "làm tiến sĩ"?

Quy chế tuyển sinh và đào tạo bậc tiến sĩ ở Việt Nam hiện được điều chỉnh theo Thông tư số 18/2021 của Bộ Giáo dục và Đào tạo. Theo Chương II của Thông tư, nghiên cứu sinh được tuyển theo quy trình tương tự các kỳ tuyển sinh khác. Ngoài ra, theo Chương I Điều 3 mục 3, khi nghiên cứu sinh đăng ký đủ 30 tín chỉ cho một năm học thì hình thức đào tạo được xác định là tập trung toàn thời gian. Bên cạnh đó, chương trình đào tạo tiến sĩ tại các trường đại học hiện nay nhìn chung bao gồm hai phần lớn. Trong phần đầu tiên, nghiên cứu sinh phải tham gia các môn học bổ sung và nâng cao. Phần thứ hai bắt đầu sau đó với các chuyên đề nghiên cứu cũng như luận án với sự tham gia của người hướng dẫn. Quy trình này cho thấy vai trò của nghiên cứu sinh cũng như mối quan hệ giữa nghiên cứu sinh với nhà trường không khác nhiều so với quan hệ sinh viên với nhà trường.

Tại Mỹ, Canada hay các nước châu Âu, tuyển nghiên cứu sinh là bước sau cùng của quá trình tuyển sinh đào tạo tiến sĩ. Trước tiên, êkíp của phòng nghiên cứu phải xây dựng được một đề án bao gồm các thông tin đầy đủ về nội dung của đề tài, nền tảng năng lực của thành viên chủ chốt cũng như kế hoạch nhân sự và tài chính. Đề án này, sau khi trải qua những vòng xét tuyển của những nguồn tài trợ khác nhau và được phê duyệt, sẽ bắt đầu được triển khai. Nếu trong đề án có phần việc với yêu cầu nhân sự tương ứng là một nghiên cứu sinh, thành viên chủ chốt của đề án sẽ tuyển chọn nhân sự phù hợp để bắt đầu quá trình đào tạo tiến sĩ.

Ứng viên ít nhất phải thỏa mãn những điều kiện tiên quyết về trình độ chuyên môn cũng như ngôn ngữ làm việc của nhà trường và của quốc gia. Nghiên cứu sinh cũng phải trải qua những môn học bắt buộc để đảm bảo kiến thức nền cho việc nghiên cứu nhưng luôn dưới sự giám sát từ đầu của người hướng dẫn. Ở đây, nghiên cứu sinh đóng vai trò là một cộng sự trong đề án - có thể hoàn toàn trong phạm vi phòng lab riêng lẻ, hoặc dưới hình thức liên kết với doanh nghiệp. Là nhân sự trong đề án nên nghiên cứu sinh cũng là người lao động toàn thời gian và được chi trả lương theo định mức. Nói cách khác, nghiên cứu sinh là một nhân sự có thời hạn của nhà trường.

Lúc còn là nghiên cứu sinh tại Pháp, tôi mang trong mình hai vai cùng lúc: học viên bậc đào tạo tiến sĩ và nhân sự trong dự án mà nghiên cứu của tôi là một phần trong đó. Thầy hướng dẫn cũng là người trực tiếp chọn tôi làm nghiên cứu sinh. Thầy hướng dẫn tôi chọn những môn học bổ sung nhằm đáp ứng chương trình đào tạo về mặt quy định cũng như bổ sung khả năng nghiên cứu của tôi. Tôi có góc làm việc riêng toàn thời gian của mình cũng như quyền sử dụng các tài nguyên của phòng lab phục vụ cho công việc. Vì vậy, với tôi, nghiên cứu sinh đang trong quá trình "làm tiến sĩ" chứ không đơn thuần chỉ là "học tiến sĩ".

Yêu cầu đầu ra của quá trình làm nghiên cứu sinh, nhất là những lĩnh vực như công nghệ, y học, khoa học tự nhiên, vì vậy cũng phải là những công bố được thừa nhận trong cộng đồng khoa học. Tiến sĩ vốn là bậc đào tạo dành cho những người quan tâm đến việc tìm tòi và phát hiện những cải tiến dựa trên kiến thức đã có, tạo ra thành quả nhất định thông qua nghiên cứu khoa học (thiết lập các thí nghiệm hoặc thu thập dữ liệu, thực hiện các kỹ thuật thống kê, phân tích), đóng góp vào phát triển khoa học hoặc vào sự tiến bộ của cuộc sống. Thế nên, chương trình đào tạo cần tập trung vào quá trình làm việc tìm tòi, nghiên cứu thay vì các lớp học như với sinh viên hay học sinh bậc dưới.

Quyết định làm nghiên cứu sinh vì thế thường là lựa chọn của những người muốn theo đuổi nghiên cứu khoa học, nhằm tạo ra những kết quả mới, hoặc những người làm việc trong môi trường hàn lâm; chứ không phải một lựa chọn nhằm mục đích "đủ bằng cấp", để thỏa mãn các điều kiện bổ nhiệm, hoặc đảm nhiệm công việc nào đó.

Trở lại với hoàn cảnh ở Việt Nam, nhiều trường đại học hiện không đủ điều kiện vật chất tối thiểu để mỗi giảng viên có góc làm việc riêng của mình. Thông tư 01/2024 của Bộ Giáo dục và Đào tạo quy định cơ sở giáo dục đại học phải bố trí chỗ làm việc riêng biệt cho ít nhất 70% giảng viên. Con số 70% chứ không phải 100% vào thời điểm năm 2024 cũng đã là điều kiện khó khăn với khá nhiều trường. Vì vậy, thật khó để nhà trường có thể chia sẻ tài nguyên làm việc của mình cho các nghiên cứu sinh như một nhân sự có thời hạn.

Mặt khác, tài chính cung cấp cho các đề án nghiên cứu không đủ để có thể xem nghiên cứu sinh như người lao động với mức chi trả cho công việc toàn thời gian. Gánh nặng chi phí đè lên vai, khiến người nhiều nghiên cứu sinh tiến sĩ ở Việt Nam không kham nổi.

Trong điều kiện đào tạo bậc cao nhất còn nhiều hạn chế, việc tăng số lượng chưa hẳn là một ý hay, quan trọng hơn là chất lượng, nhằm đào tạo một đội ngũ nhân lực có khả năng tự nghiên cứu.

Thay đổi tư duy "làm" tiến sĩ thay vì chỉ "học" tiến sĩ sẽ giúp nâng cao chất lượng đầu ra, xác định lại cách thức triển khai, từ đó giải quyết vấn đề đào tạo đúng và đủ thay vì lo lắng về chuyện ít hay nhiều tiến sĩ.

Võ Nhật Vinh

Nguyên liệu làm miến trộn Hàn Quốc

300 gram miến Hàn Quốc

150 gram thịt bò

1 củ cà rốt

1 củ hành tây

100 gram nấm đùi gà

1 trái ớt chuông

80 ml nước tương (xì dầu)

4 muỗng cà phê đường

30 ml rượu gạo

1 muỗng cà phê tỏi bằm

4 muỗng cà phê dầu mè

1/6 muỗng cà phê tiêu xay

30 gram mè xay

Miến trộn Hàn Quốc dễ ăn và hầu như không có tinh bột.

Cách làm miến trộn Hàn Quốc

Rửa sạch thịt bò, để ráo, xắt mỏng. Ướp thịt bò với 15 ml nước tương, một muỗng cà phê đường, 15 ml rượu gạo, 1/2 gram tỏi băm, một muỗng cà phê dầu mè, ít tiêu xay.

Gọt bỏ phần gốc già của nấm, ngâm nấm với nước muối pha loãng khoảng 10 phút, xả sạch, để ráo. Xắt nhuyễn. Luộc nhanh nấm qua nước sôi, vớt ra, để nguội, vắt ráo nước. Ướp nấm với 15 ml nước tương (xì dầu), một muỗng cà phê đường, một muỗng cà phê dầu mè, 15 ml rượu gạo.

Rửa sạch ớt chuông, xắt sợi. Luộc nhanh ớt, vớt ra, để nguội. Ướp ớt chuông với 15 ml nước tương (xì dầu), một muỗng cà phê đường, một muỗng cà phê dầu mè.

Gọt vỏ cà rốt, rửa sạch, bào mỏng.

Lột vỏ hành tây, thái múi cau thành 8 phần.

Phi thơm tỏi, cho cà rốt, hành tây vào, xào khoảng 2-3 phút cho hai nguyên liệu này chín. Trút ra để riêng.

Phi thơm tỏi ở chảo khác, cho thịt bò vào, xào đến khi thịt bò chín, trút ra đĩa, để riêng.

Nấu sôi khoảng một lít nước, cho miến vào. Khuấy nhẹ để miến không dính vào nhau. Luộc miến khoảng 6-7 phút đến khi mềm. Trút miến ra rổ, trụng nhanh qua nước lạnh, xóc ráo. Bạn có thể dùng kéo cắt ngắn nếu miến quá dài.

Lần lượt cho miến, thịt bò xào, cà rốt, hành tây, nấm, ớt chuông và 35 ml nước tương, hai muỗng cà phê đường, hai muỗng cà phê dầu mè, rượu soju, trộn đều các thành phần với nhau. Nêm nếm vừa miệng.

Lấy miến trộn ra đĩa, rắc mè lên trên, thưởng thức.

Lưu ý khi làm miến trộn Hàn Quốc

Bạn có thể thêm, bớt các loại rau củ tùy thích.

Bạn có thể thay thịt bò bằng thịt heo, gà hay các loại hải sản.

Cách xào miến không bị dính, thơm ngon Không phải ai cũng biết cách xào miến không bị dính, bài viết dưới đây sẽ giúp bạn làm thành công món ngon này. " alt="Món ngon: Cách làm miến trộn Hàn Quốc giúp giảm cân sau Tết"/> Món ngon: Cách làm miến trộn Hàn Quốc giúp giảm cân sau Tết Nhận định, soi kèo Ibri vs Al Seeb, 20h15 ngày 24/1: Khác biệt quá lớn

Hoạ sĩ Vũ Đức Hiếu (Hiếu Mường).

BTC giải thưởng Jeonju cho rằng hoạt động của Bảo tàng không gian văn hóa Mường của ông Vũ Ðức Hiếu có thể được coi là hoạt động kiểu mẫu cho việc bảo tồn văn hóa các dân tộc thiểu số, nhằm hỗ trợ các nhóm dân tộc thiểu số khẳng định bản sắc văn hóa của họ, thiết lập một sự đa dạng văn hóa hài hòa của mỗi quốc gia.

Bảo tàng không gian văn hóa Mường không chỉ là nơi lưu giữ, bảo tồn những nét văn hóa truyền thống của dân tộc Mường, mà còn là một địa chỉ quen thuộc với đông đảo khách tham quan, du khách từ nhiều nơi, đặc biệt là các em học sinh, sinh viên.

Lễ trao giải hàng năm thường được tổ chức long trọng tại Hàn Quốc. Tuy nhiên, do tình hình dịch bệnh toàn cầu, giải thưởng Jeonju 2020 sẽ được tổ chức online trên YouTube, dự kiến vào ngày 15/9 tới.

Dàn chiêng trong nhà Lang Mường tại Bảo tàng.

Trước đó, năm 2013, họa sĩ Vũ Đức Hiếu (Hiếu Mường) từng giành giải thưởng Phan Châu Trinh ở lĩnh vực Văn hóa - Giáo dục vì những cống hiến không ngừng trong bảo tồn nền văn hóa Mường và đưa nghệ thuật đương đại đến với công chúng. Ông là người trẻ nhất trong tất cả những người đã từng được trao giải thưởng Phan Châu Trinh khi đó.

Tình Lê

Trưng bày hai cuốn sổ tay ghi chép quý của Chủ tịch Hồ Chí Minh

Đây hiện vật quý được trưng bày trong chuyên đề 'Ngày Độc lập 2/9' tại Bảo tàng Lịch sử Quốc gia khai mạc sáng 18/8.

Trước đó, mạng xã hội chia sẻ chóng mặt một số hình ảnh và video được cho là bắt nguồn từ tài khoản Facebook "Tuyet trong Anh", ghi lại cảnh xuất hiện vòi rồng cao hàng chục mét giữa khu vực lòng hồ thủy điện Rào Quán.

Vòi rồng xuất hiện ở Quảng Trị (ảnh cắt từ clip)

Thông tin đăng tải trên Facebook "Tuyet trong Anh" cho biết, hiện tượng thiên nhiên kỳ thú trên xảy ra vào khoảng 13h30’ ngày 20/5.

Trao đổi với PV, ông Hồ Văn Giang - Chủ tịch UBND xã Hướng Linh xác nhận, vào chiều 20/5, trên lòng hồ thủy điện Rào Quán đã xuất hiện vòi rồng.

Ông Giang cho biết, trước thời điểm xuất hiện vòi rồng trên địa bàn xã Hướng Linh xuất hiện mưa dông, sấm sét. Khi trời vừa tạnh, nhiều người đi đường phát hiện cột nước cuộn từ lòng hồ thẳng lên trên trời tạo thành 1 vòi nước khổng lồ.

“Lần đầu tiên địa phương ghi nhận hiện tượng kỳ thú này. Vòi rồng kéo dài chừng 5 phút và được một số người dân địa phương lấy điện thoại ghi lại rồi chia sẻ lên mạng xã hội”, ông Giang thông tin.

Được biết, vòi rồng là hiện tượng gió xoáy rất mạnh, phát triển từ một cơn dông, thường từ ổ dông rất mạnh hay siêu mạnh, nên ở đâu có dông dữ dội là ở đó có thể có lốc xoáy,  có thể xuất hiện vòi rồng.

Trên đường di chuyển nó có thể cuốn theo (rồi ném xuống ở một khoảng cách sau đó) hoặc phá hủy mọi thứ, kể cả những nhà gạch xây kiên cố. Do đó lốc xoáy cũng là hiện tượng khí tượng đặc biệt nguy hiểm.

Quang Thành

Hà Tĩnh không được đánh giá cao trước trận. Dù vậy, đội quân của HLV Nguyễn Thành Công nhập cuộc tự tin và có thế trận khá chủ động.

Trước khi hiệp 1 khép lại, Adou Minh thể hiện giá trị của cầu thủ Việt kiều được kỳ vọng với cú đánh đầu đẹp mắt ghi bàn duy nhất trận đấu.

Chưa thể kết luận điều gì, nhưng Adou Minh đang mang lại nhiều hy vọng cho Hà Tĩnh. Cầu thủ 27 tuổi sinh ở Pháp có trận đấu hay về mọi mặt khi ra mắt bóng đá Việt Nam.

Không giống như Siêu cúp, Nam Định thi đấu bế tắc khi vắng Rafaelson. Thầy trò HLV Vũ Hồng Việt chịu gáo nước lạnh trên hành trình bảo vệ ngôi vô địch.

Ghi bàn:Adou Minh 42'.

Đội hình xuất phát:

Hà Tĩnh: Thanh Tùng; Helerson, Adou Minh, Tấn Tài, Sỹ Hoàng, Trọng Hoàng, Đình Tiến, Văn Trâm, Văn Bửu, Geovane, Mbo Noel.

Nam Định: Nguyên Mạnh, Văn Vĩ, Văn Khánh, Thanh Hào, Mpande, Văn Công, Hoàng Anh, Caio, Văn Vũ, Hendrio, Văn Toàn.

*VietNamNet tường thuật trực tiếp diễn biến Hà Tĩnh vs Nam Định:

Văn Quyết ghi tuyệt phẩm giúp Hà Nội FC hạ Quy Nhơn Bình Định