Mọi người khi còn nhỏ đều có một ước mơ. Tôi cũng vậy. Khi năm tuổi, có người mơước được bay lượn, muốn làm những điều viễn tưởng ngây thơ như trong truyện thầntiên. Khi lớn hơn, những ước mơ này có khi là động lực cho khuynh hướng nghề nghiệpsau này. Ở tuổi “tin” đôi lúc những ước mơ này khiến các bạn trẻ có định hướng vàmuốn được trở thành bác sĩ, kĩ sư, nhà khoa học…

Ảnh minh họa

Khi còn bé tôi cũng từng muốn làm kiến trúc sư như bố tôi hay làm doanh nhân thànhđạt nhưng rồi sau đó tôi lại thấy mình thích nhất là làm nhà khoa học. Vì vậy, nghềnghiệp tương lai mà tôi ao ước là nhà khoa học, muốn đi theo bước chân của những khoahọc gia vĩ đại của con người.

Vì sao tôi lại chọn nghề này, một nghề mà đối với hầu hết mọi người cho rằng làkhó khăn, khô khan?

Đơn giản vì nghề này xuất phát từ niềm đam mê khoa học của tôi. Khoa học đến vớitôi khi tôi còn nhỏ. Ngày tôi mới bốn, năm tuổi, bố tôi cho tôi đọc nhiều sách hình.Thế là những hình ảnh huyền diệu của thế giới dưới đại dương với màu sắc lung linhhay vẻ đẹp sâu thẳm của vũ trụ đã hớp hồn tôi và đã làm trỗi dậy niềm đam mê khoa họcẩn trong tuổi thơ nhỏ bé của tôi.

Sau này, nhờ biết đọc và nhờ vốn tiếng Anh học hỏi ở trường tôi tự tìm hiểu sâuvào khoa học thông qua “internet”. Tôi tự đọc các loại sách bách khoa, tự lên mạngtìm hiểu hầu như cái gì cũng tò mò muốn biết. Tôi cũng hỏi cha mẹ, chơi với nhữngngười bạn biết nhiều về khoa học và cùng họ tìm hiểu sâu vào khoa học. Tôi cảm thấyviệc tìm hiểu khoa học trở thành sở thích của tôi.

Tôi thường chọn các chương trình khoa học trên ti vi như Discovery Chanel để giảitrí và cung cấp thêm kiến thức. Khi học tiểu học, các kiến thức này không cần thiếtlắm, nhưng khi lớn lên và học bậc học cao hơn - các kiến thức này trở nên hữu hiệu vàchúng giúp tôi đỡ phải đi học thêm, giảm bớt áp lực học tập. Tôi cũng muốn phát triểncon người, muốn xây dựng nền khoa học của con người.

Gần đây, khi tôi đọc một trang mạng chuyên dự đoán tương lai (cũng là một ngànhkhoa học), tôi cảm thấy hứng thú hơn khi thấy những gì con người sẽ đạt được trongtương lai như: thành phố tự động, công nghệ dưới kích thước hạt nhân du hành giữa cácvì sao… thực sự là những thành tựu siêu việt về công nghệ. Chúng lại càng làm tôihứng thú và đam mê nhiều hơn với khoa học. Đó cũng là nguyên nhân cho tôi muốn làmnhà khoa học.

Khi tôi tìm hiểu về các nhà khoa học như Anh Xtanh, Ma-ri Cu-ri, Niu-tơn… tôi thấyhọ có những đóng góp khoa học vĩ đại vô cùng, thậm chí còn thay đổi những quan điểmcủa người xưa về khoa học. Mỗi một nhà khoa học đều có một đức tính riêng như Niu-tơnrất nghiêm túc, Ma-ri Cu-ri có nghị lực, kiên trì và không màng danh lợi nhưng họ đềucó một mục đích: khoa học là vì con người.

Tôi nghĩ đi nghĩ lại: muốn làm một thiên tài phải có đức tính tốt, phải có nghịlực kiên trì mới làm được chứ không chỉ thông minh là đủ như tôi hay nghĩ. Đúng nhưcâu nói nổi tiếng của E-đi-xơn: Thiên tài là 99% là nước mắt và mồ hôi và 1% là thôngminh sáng tạo.

Câu nói đó thật sự có ý nghĩa và là bài học cho tôi. Khoa học cũng mở ra con đườngđể giúp đỡ các quốc gia nghèo đói và thiếu nước sạch ở Châu Phi. Thoạt đầu thật buồncười khi ông Bill Gates bỏ ra kinh phí hàng trăm triệu đô la để cho các nhà khoa họcvà các nhà thiết kế nghiên cứu phát triển các nhà vệ sinh không cần nước. Điều kiệnnghe thật buồn cười phải? Nhưng ai cũng biết cái gì bây giờ không thể thì thời giansau (gần hay xa) cũng trở thành có thể. Nếu nghiên cứu này thành công thì các nướcnhư Ấn Độ, Pakistan, Châu Phi và một số nơi thiếu nước sạch ở Việt Nam sẽ được thụhưởng rất nhiều thành quả này và những bệnh dịch do thiếu vệ sinh sẽ giảm rất nhiềunhư bệnh dịch tả. Tôi cũng nghĩ rằng mình phải học thật tốt các môn như Tiếng Anh,Toán và Khoa học.

Môn Tiếng Anh sẽ giúp và mở đường tra cứu các kiến thức uyên thâm qua sách vở vàcác phương tiện truyền thông khác. Tôi nghĩ sẽ phấn đấu học thật tốt để có thể theohọc một ngành khoa học-kĩ thuật ưa thích. Môn Toán rất cần thiết trong khoa học vìnghiên cứu chúng phải có toán. Vì vậy nên tôi cố gắng học toán thật tốt. Toán là chìakhoá quan trọng để giải quyết vấn đề.

Vẫn là trang mạng chuyên về thời tương lai đó, khi đọc, tôi thấy thực sự bất ngờkhi trong tương lai, khoảng năm 2190, trên thế giới, giáo dục, công nghệ và xã hội đãthay đổi đáng kể do ảnh hưởng của khoa học: một đứa trẻ mười tuổi có thể nói lưu loátvề cơ học lượng tử và làm việc trong các tàu du hành liên vì sao. Năm 2200, nhờ sự kìdiệu của khoa học, nhân loại đã đẩy lùi đói khát, bệnh tật và nghèo khổ, thậm chíphục hồi hơn 30 triệu loài đã biến mất trong suốt lịch sử thăng trầm của Trái Đất.

Tôi hiểu rằng làm nhà khoa học không phải là nghề gặt hái ra tiền như các nghềkhác. Cũng như nghệ thuật, khoa học là để phục vụ cho đời sống của con người. Khoahọc và trí tuệ là sức mạnh của con người mà một ngày nào đó chúng sẽ là công việcchính của con người. Tôi chỉ mong khi được làm nghề này, tôi sẽ làm được một khám pháhay phát minh gì đó giúp ích cho nhiều người.

Tôi mong muốn khoa học sẽ mang đến hạnh phúc cho con người, mở mang một chân trờimới và kho kiến thức vô bờ bến của con người. Do ảnh hưởng lớn của khoa học trongtương lai, cơ cấu thế giới sẽ như biểu đồ trên vào năm 2050. Thế giới vào 2200. Khoahọc chiếm phần lớn sức mạnh của con người như hình ảnh minh họa trên đây.

Qua bài viết trên, tôi hy vọng mình sẽ cố gắng học tập và rèn luyện bản thân thậttốt. Muốn làm nhà khoa học phải có mục đích, có nghị lực và quyết tâm mới làm được.Tôi hy vọng rằng các bài học tôi nói như trên sẽ động viên các bạn yêu thích khoahọc. Tôi sẽ phấn đấu hết mình để làm nhà khoa học.

• Lê Trung Kiên (học sinh lớp 8/1 Trường THCS Nguyễn Du, TP.HCM)

TS Phạm Quốc Lộc (ngành Văn học so sánh của ĐH Massachusetts, hiện là Trưởng khoa Ngôn ngữ và Văn hóa, Trường ĐH Hoa Sen) cho rằng: "Giáo dục Việt Nam đang cần một sự phản biện toàn diện, khoa học, và đến nơi đến chốn như Rhode đã làm cho giáo dục Mỹ, chứ không phải chỉ là những phát biểu cảm nghĩ manh mún phổ biến trên các phương tiện truyền thông đại chúng, các trang blog cá nhân, các mạng xã hội".

Ông Phạm Quốc Lộc thừa nhận cảm giác bị kích thích đi kèm sự "sỉ nhục" đối với khả năng và thời gian hữu hạn của đời người khi ông đứng trước những thư viện hùng hậu của nước Mỹ.

Đất nước này trở thành nơi tụ hội của những chủ nhân giải thưởng Nobel, những phát minh quan trọng đi kèm khả năng sản xuất đại trà cho công chúng. Nhưng nó cũng không ngừng nhận được sự tự chỉ trích bên trong, từ chính giới trí thức trong lòng nước Mỹ.

"Nền giáo dục non trẻ và bừa bộn của Việt Nam" - như ông Lộc nói, có thể lắng nghe được gì từ những tranh luận học thuật rất Mỹ này?

Tác giả Deborah L. Rhode - giáo sư Luật tại Viện Đại học Stanford

"Những hội nghị chuyên đề trở thành dịp để gây ấn tượng hơn là cung cấp thông tin". Tri thức chuyên ngành hẹp tăng lên và "tri thức đại chúng" yếu đi. "Vai trò dẫn đường cho tri thức đại chúng thường được trao cho những học giả kém chuyên môn và thiếu độc lập." - GS Luật Deborah L. Rhode, tác giả cuốn sách "Theo đuổi tri thức" nhận định.

"Sức ép phải thành công, những cơ hội dẫn đến làm bậy, rủi ro bị phát hiện thấp, quy định xử phạt thiếu thích đáng và những chuẩn mực văn hóa bị xói mòn. Những nỗi cám dỗ đi tắt và phớt lờ nguyên tắc đạo đức hiển nhiên là lớn nhất khi các cá nhân cảm thấy có nhu cầu riêng tư hoặc nghề nghiệp mãnh liệt phải xuất bản quá nhiều hoặc quá nhanh, hoặc phải đạt được một kết quả nhất định nào đó. Những cám dỗ ấy càng leo thang khi sự giám sát và chỉ đạo không chặt chẽ, và ở nơi mà những người giám sát, người đồng cấp, và những người tài trợ ít có khả năng phát hiện ra hành vi sai trái" - tác giả tiếp tục cảnh báo.

Sự leo thang nhu cầu sản xuất, thói quen gia tăng sản xuất và ham thích địa vị, hư danh ở một xã hội thời kì hậu công nghiệp, đi kèm với sức ảnh hưởng của truyền thông đại chúng có khả năng làm xói mòn tri thức thực sự và không hữu ích thực sự cho cộng đồng. Rất nhiều nghiên cứu lãng phí và phô trương không cần thiết.

"Hầu hết các chuyên gia về giáo dục đại học nhất trí rằng mục tiêu trọng tâm của nó là phát triển những kỹ năng tư duy phê phán. Mục tiêu đó sẽ là tạo lập những thói quen của trí óc cho phép các cá nhân nhận ra những giới hạn tri thức của họ và tiêu hóa, đánh giá, và ứng dụng những thông tin mới" - Deborah L. Rhaode kết luận.

Tác giả đề cập đến việc chi phí đại học không ngừng gia tăng tại Mỹ không tương xứng với chất lượng lẽ ra sinh viên phải nhận được

Cuốn sách của nữ giáo sư người Mỹ này là một cảnh báo toàn diện và quan trọng cho những ai mê muội một cuộc chạy đua hình thức, cho giới hàn lâm Mỹ nói riêng và các quốc gia khác nói chung. Vì sự lan tỏa tri thức thuần khiết sẽ mang lại những lợi ích lâu dài cho môi trường công cộng - nơi tất cả chúng ta cùng sinh sống.

• Hồ Hương Giang