Cục Lâm nghiệp cũng cho biết, Việt Nam đang triển khai duy nhất một Chương trình chuyển nhượng tín chỉ carbon rừng, đó là Thoả thuận chi trả giảm phát thải vùng Bắc Trung Bộ (ERPA) được ký ngày 22/10/2020 giữa Bộ NN-PTNT và Ngân hàng tái thiết và phát triển quốc tế thuộc nhóm Ngân hàng Thế giới. 

Theo ERPA, Việt Nam chuyển nhượng cho Ngân hàng Thế giới 10,3 triệu tấn CO2 với đơn giá 5 USD/tấn CO2. Tổng giá trị chi trả là 51,5 triệu USD, trong đó 95% lượng chuyển nhượng sẽ được tính vào NDC của Việt Nam. 

Để thực hiện ERPA này, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 107 quy định về thí điểm chuyển nhượng kết quả giảm phát thải và quản lý tài chính ERPA.

Ngoài ra, Bộ NN-PTNT và Tổ chức Tăng cường tài chính lâm nghiệp (Emergent), cơ quan hành chính của Liên minh giảm phát thải thông qua tăng cường tài chính lâm nghiệp (LEAF) đang chuẩn bị đàm phán, ký kết và triển khai Thỏa thuận mua bán giảm phát thải vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ theo Ý định thư (LoI) đã ký ngày 31/10/2021. 

Dự kiến, nước ta sẽ chuyển nhượng cho LEAF/Emergent 5,15 triệu tấn CO2 của vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ giai đoạn 2021-2025. Toàn bộ lượng tín chỉ chuyển nhượng này sẽ được tính vào cam kết NDC của Việt Nam.

Sẽ phân bổ hạn ngạch cho các vùng

Thời gian qua, một số tỉnh như Quảng Nam, Sơn La, Lào Cai, Thanh Hóa đã đề xuất xây dựng và triển khai Đề án thí điểm đầu tư, kinh doanh tín chỉ carbon rừng. Tuy nhiên, đến nay các tỉnh này chưa thực hiện do thiếu quy định pháp luật và các hướng dẫn chi tiết.

Cục Lâm nghiệp cũng nêu một loạt khó khăn, vướng mắc trong triển khai dịch vụ carbon rừng. Đơn cử, chính sách và quy định pháp lý đã hình thành nhưng thiếu quy định, hướng dẫn chi tiết để có thể triển khai dịch vụ carbon rừng, bao gồm: quyền sở hữu carbon rừng, quy định về trao đổi, chuyển nhượng, cơ chế quản lý, sử dụng nguồn thu từ dịch vụ carbon rừng.

Vấn đề hạn ngạch giảm phát thải đóng góp cho việc thực hiện mục tiêu NDC và tiềm năng tín chỉ carbon rừng có thể thương mại của từng địa phương chưa được xác định, phân bổ. Thông tin, nhận thức của nhiều bên liên quan đến dịch vụ carbon rừng còn nhiều hạn chế. Ngoài ra, tiêu chuẩn carbon rừng và hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định, cấp tín chỉ để áp dụng cho thị trường carbon trong nước chưa được xây dựng.

Bộ NN-PTNT sẽ triển khai đánh giá tiềm năng giảm phát thải và hấp thụ carbon từ rừng cấp quốc gia, vùng, địa phương đến năm 2030 và có tính đến năm 2050.

Theo đó, sẽ phân bổ hạn ngạch giảm phát thải từ rừng cho các vùng sinh thái, các địa phương hàng năm giai đoạn 2021-2030 để thực hiện mục tiêu NDC. Xây dựng tiêu chuẩn quốc gia về tín chỉ carbon rừng và quy định chi tiết về hệ thống đo đạc, báo cáo, thẩm định lượng giảm phát thải/tăng hấp thụ carbon rừng.

Cùng với đó, xây dựng cơ sở dữ liệu, hệ thống đăng ký, quản lý tín chỉ carbon rừng. Tham mưu tổ chức đàm phán, ký kết, triển khai thỏa thuận mua bán giảm phát thải vùng Tây Nguyên và Nam Trung Bộ (ERPA) với Tổ chức tăng cường tài chính trong lâm nghiệp (Emergent) và các đối tác khác...

Hiện nay, các bộ, ngành đang xây dựng, hoàn thiện cơ sở pháp lý và các điều kiện thể chế, kỹ thuật và năng lực để triển khai thị trường carbon trong nước và tham gia thị trường carbon thế giới.

Do vậy, Cục Lâm nghiệp khuyến nghị các Sở NN-PTNT, việc thương mại, trao đổi, bù trừ tín chỉ carbon rừng với các tổ chức, cá nhân trong nước và quốc tế phải tuân thủ quy định pháp luật và chỉ được thực hiện đối với lượng giảm phảt thải dôi dư sau khi đã hoàn thành trách nhiệm đóng góp NDC theo hạn ngạch được phân bổ.

Các địa phương chủ động huy động và lồng ghép các nguồn lực hợp pháp để triển khai các biện pháp giảm phát thải/tăng hấp thụ trên diện tích rừng quản lý để triển khai Kế hoạch giảm phát thải khí nhà kính lĩnh vực lâm nghiệp. Từ đó, làm cơ sở đề xuất, triển khai các dự án chuyển nhượng tín chỉ carbon rừng.

Từ đó, ông Nam đề nghị cơ quan chủ trì công tác PCCC và cứu nạn, cứu hộ quan tâm thỏa đáng đến công tác tuyên truyền, nâng cao trách nhiệm của các cấp, các ngành về PCCC ở tất cả các khâu, các lĩnh vực.

Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Nguyễn Trường Giang (đoàn Đắk Nông) băn khoăn về tính khả thi của quy định nhà ở kết hợp kinh doanh phải có giải pháp ngăn cháy. 

Ông cho rằng, quy định như vậy thì nhiều nhà mặt phố sẽ vi phạm. Ví dụ, nhà 30m2 mà bảo phải có giải pháp ngăn khói thì không bao giờ làm được.

Đại biểu cũng nêu đặc trưng nhà dân ở các thành phố lớn hiện nay, nhất là Hà Nội và TP.HCM, là nhà dạng ống, tầng dưới dùng kinh doanh, tầng trên để ở. Bởi thế, yêu cầu có giải pháp ngăn khói là rất khó thực hiện. 

Để đảm bảo PCCC, bảo vệ tính mạng và sức khỏe người dân, ông Giang cho rằng, việc này cũng không thể không làm, không xử lý. Ông đề nghị dự thảo Luật cần có điều khoản chuyển tiếp để các công trình không đáp ứng điều kiện về PCCC theo quy định tại luật mới có thời gian để xử lý, không thể cứng nhắc thực hiện ngay khi luật có hiệu lực.

Cần chương riêng quy định về thoát nạn

Đại biểu Lê Kim Toàn (đoàn Bình Định) nhấn mạnh việc đề cao tuân thủ các quy chuẩn kỹ thuật trong PCCC. Với những yêu cầu mới có hiệu lực thì bắt buộc người dân, doanh nghiệp phải tuân thủ. Với công trình hiện hữu không đảm bảo PCCC thì phải có lộ trình để thực hiện, không thể để tồn tại tình trạng vi phạm PCCC mãi được. 

"Chẳng hạn như đối với nhà ở riêng lẻ của người dân, nếu đã xây "chuồng cọp" rồi thì có thể yêu cầu tháo dỡ để tạo lối thoát hiểm khi cần.

Với những trường hợp kinh doanh nhà ở, công trình tập trung đông người ở trong hẻm sâu, ngõ nhỏ, không có điều kiện PCCC thì nên chuyển đổi công năng, mục đích sử dụng phù hợp", đại biểu tỉnh Bình Định nêu ý kiến.

Về lực lượng PCCC chuyên trách, ông Toàn đề nghị có chính sách tiến thẳng lên hiện đại. “Có những địa bàn chữa cháy khó khăn, xe chữa cháy không vào được, trụ nước không kéo tới nơi cháy... thì phải có máy bay, có phương tiện hiện đại khắc phục sự cố”, đại biểu đề xuất.

Đại biểu Nguyễn Văn Cảnh (đoàn Bình Định) cho rằng, nhiều vụ cháy gây chết người liên quan đến vấn đề thoát nạn.

"Tuy nhiên dự thảo Luật chỉ nêu một vài quy định nhỏ về thoát nạn. Điều đó cho thấy dự luật vẫn còn xem nhẹ vấn đề thoát nạn trong khi đây là một vấn đề rất quan trọng trong PCCC”, đại biểu phân tích. 

Từ đó, ông đề nghị sửa tên luật thành Luật PCCC thoát nạn, cứu nạn, cứu hộ; trong đó có chương riêng quy định về thoát nạn gồm nhiều điều liên quan đến việc nhà trường dạy trẻ em thoát nạn, hướng dẫn người dân ở khu chung cư, tòa nhà thoát nạn…

Thượng tướng Trần Quang Phương: Vụ cháy ở Trung Kính là bất cập quy hoạch