![]() |
Cách ly phố Trúc Bạch (Hà Nội) - nơi bệnh nhân nhiễm Covid-19 số 17 sinh sống. Ảnh: Đoàn Bổng |
22h ngày 6/3/2020, thông tin về bệnh nhân 17 tràn ngập trên mạng xã hội. Bệnh nhân 17 được biết đến như người kết thúc chuỗi 22 ngày không có ca nhiễm mới ở Việt Nam. Cũng từ lúc này, Việt Nam liên tục công bố những ca nhiễm mới. Con số liên tục nhảy: 18, 19, 20, 21…. Và lúc này đây, 22h của 1 tuần sau đó, con số đã là 47 bệnh nhân. Tôi nói đến điều này không hàm ý lên án, bài xích hay luận tội cá nhân bệnh nhân 17. Tuyệt đối không! Mà là có một “hội chứng bệnh nhân 17” đã và đang xảy ra trong Hà Nội nói riêng và cả Việt Nam nói chung.
Là những con phố vòng quanh hồ Trúc Bạch lúc 19h tối nay (13/3) khi tôi và vợ mình đi qua: Không một bóng người. Tôi không biết các giờ khác thế nào nhưng tối nay, lúc vợ chồng tôi đi qua thì quả thực, không một bóng người trên phố dù những ngôi nhà trên phố vẫn thắp đèn. Cứ như thể virus nCovy có thể nấp đâu đó và sẵn sàng nhảy ra bám lấy bất cứ ai đi qua vậy.
Là siêu thị, chợ sáng 7/3/2020 thất thủ khi người dân ùn ùn đổ đi mua hàng hoá tích trữ. Là một loạt các địa danh bị liên đới như khu T18 nhà tôi, nơi có bác sỹ tại bệnh viện Hồng Ngọc thăm khám cho bệnh nhân 17 sinh sống cũng rộ lên tin đồn bị phong toả. Đêm 6/3/2020, inbox của tôi ngập tràn tin nhắn của bạn bè. Bố mẹ tôi cũng gọi điện hỏi han và thúc giục vợ chồng tôi đưa 3 đứa nhỏ sang nhà ông bà ngay và luôn để tránh dịch.
![]() |
Khái niệm mới mùa Covid-19: Hội chứng bệnh nhân 17= sự kỳ thị vô lý |
Đêm đó, nhiều gia đình ở T18 và cả nhiều toà xung quanh cũng vội vã bỏ về quê ngay trong đêm. Dù đó chỉ là những tin giả lan truyền trên mạng. Vài cuộc hẹn của tôi cũng bị “delay” với lý do: Sếp em bận đột xuất. Chỉ vì tôi “lỡ” đăng status “khoe” tôi ở T18. Vài cư dân trong group cư dân kể: Gọi ship hàng đến T18 là tự động bị huỷ đơn. Là liên đới thôi mà đã khủng khiếp thế huống chi những người dân trong phố Trúc Bạch?
“Hội chứng bệnh nhân 17” là sự hoảng loạn của cả Hà Nội trong suốt 1 tuần qua với hàng trăm cuộc “di cư” khiến hàng trăm quán xá buộc phải đóng cửa không mong muốn vì nhân viên bỏ về quê hết và là vì "không ai ra đường nữa", kinh doanh vừa khởi sắc tí chút đã lại rơi xuống vực thẳm lao đao.
Nhiều trung tâm giáo dục vừa thông báo mở lại trường đã ngay lập tức phải huỷ thông báo. Nhiều chuyến du lịch bị huỷ vé. Thậm chí, vài chương trình truyền hình có khán giả cũng phải hoãn tổ chức như chương trình Quán Thanh Xuân của VTV.
Sự cẩn trọng là cần thiết trong bối cảnh dịch diễn biến phức tạp. Song sự cẩn trọng đến mức tỏ ra kỳ thị thì đáng sợ vô cùng. “Hội chứng bệnh nhân 17” chính là hội chứng của sự sợ hãi dẫn đến kỳ thị trên diện rộng.
![]() |
Chuyển thực phẩm vào khu cách ly phố Trúc Bạch (Hà Nội). Ảnh: Đoàn Bổng |
Từ tâm dịch, phố Trúc Bạch đến các địa danh liên đới như T18, như bệnh viện Hồng Ngọc đều bị ảnh hưởng. Từ bệnh nhân 17 đi đâu, làm gì cũng bị cư dân mạng soi kỹ và phán quyết ngay lập tức dù đúng dù sai, dù chưa rõ hay chỉ là nghi ngờ. Hội chứng bệnh nhân 17 tấn công cả những người ở diện cách ly vì là F2, F3 thậm chí F4, F5. Cứ là đối tượng bị cách ly thì dù âm tính cũng sẽ bị đối xử kỳ thị.
Như ở khu tôi sống, dù ban quản lý đã sắp xếp thang máy riêng thậm chí cử nhân viên lễ tân mang giúp hàng hoá, đồ ăn lên tận phòng thì đâu đó, trong group cư dân nhiều người vẫn “to tiếng” nói những lời không hay. Đội ngũ admin của group cư dân phải xoá đi bao nhiêu comment dạng đó.
Bệnh nhân 17 bị cư dân mạng coi là tội đồ. Những người bị cách ly thôi cũng trở thành đối tượng bị “ném đá- ăn gạch”. Đúng nghĩa đen luôn, nhiều người bị ném đá vào nhà khi được phường xã thông báo cách ly tại nhà do có tiếp xúc với F2, F3 chứ không phải là tiếp xúc trực tiếp hay tiếp xúc gần. Nỗi hoảng sợ khiến người ta có những ứng xử như thời thượng cổ. Cuộc tháo chạy của nhiều người ngoại tỉnh cũng chính là thể hiện sự kỳ thị Hà Nội, nơi cho họ công ăn việc làm. Với họ, “kiếm tiền thì cả đời, không làm việc này thì làm việc khác” nên họ thà bỏ việc.
“Hội chứng bệnh nhân 17” càng khiến cho những ai nghi ngờ mình bị nhiễm Covid-19 cũng không dám đến bệnh viện khám. Ai cũng sợ nếu mình đến khám thì dù xét nghiệm âm tính họ cũng không thoát khỏi cơn cuồng nộ của mạng xã hội dành cho họ. Như status của một người bạn tôi có chồng “nhỡ mồm” vào uống một chén với cậu bạn.
Hai hôm sau nghe tin sếp của cậu bạn ấy bị cách ly tại nhà vì có mặt trong cuộc họp với bệnh nhân 21. Nên giờ thì chồng của bạn tôi bị coi là đối tượng cần cảnh giác. Thậm chí, bạn tôi, người vừa giật status ấy cũng đã bị “ném đá hội đồng” yêu cầu cũng nên đi khám ngay và luôn. Tôi thật lo cho doanh nghiệp của bạn tôi hẳn sẽ bị tẩy chay sau status “nhỡ mồm” này.
![]() |
Tác giả bài viết: Hoàng Anh Tú |
“Hội chứng bệnh nhân 17” đang là thứ hội chứng đáng sợ nhất trên mạng xã hội và cả đời sống thực ngoài kia. Nơi mà cả con phố Trấn Vũ- Trúc Bạch đang vắng hoe như thế. Nơi mà người dân rỉ tai nhau những câu chuyện giả: “Cái A, con ông B, làm ở viện C có sếp là người đi cùng bệnh nhân D nghi nhiễm từ ông E đi qua vùng dịch F đấy. Đừng gần nó. Hãy cách xa nó ra kẻo lây là chết toi cả họ nhà mình”.
Cẩn trọng là cần thiết trong mùa dịch dã này. Nhưng cẩn trọng bằng việc tạo ra những kỳ thị lại là thứ đáng sợ. Covid-19 dù nguy hiểm nhưng nó chưa giết chết ai ở Việt Nam, vậy mà những thứ virus tin giả đã và đang giết chết nhiều mối quan hệ xã hội, giết chết danh dự của nhiều người, đời sống riêng tư của nhiều người và cả những doanh nghiệp bị liên đới. Thứ đó, “hội chứng bệnh nhân 17” liệu bạn có đang mắc phải không?
Bất đắc dĩ trở thành F2 trong những ngày Hà Nội đang căng mình phòng chống dịch, chị Thuý Hằng được chứng kiến và nghe kể lại những chuyện cười ra nước mắt.
" alt=""/>Hội chứng bệnh nhân thứ 17Jo Harold, 30 tuổi và Ryan Simmons, 40 tuổi, đến từ Birmingham (Anh), dự định kết hôn tại Disney World Florida (Mỹ) vào tháng 8 năm nay cùng 80 vị khách.
Nhưng Disney đã huỷ lễ cưới của họ và dời lại cho đến tháng 4 năm sau do dịch Covid-19 đang lan rộng tại Mỹ. Tuy nhiên, các chuyến bay của British Airways đến Orlando vẫn hoạt động và British Airways đã từ chối yêu cầu hoàn tiền.
Hãng hàng không ban đầu đề nghị dời lịch bay sang tháng 4 nhưng khách sẽ phải trả thêm nếu giá vé tăng. Khi Jo kiểm tra, cô thấy giá vé đã tăng 1.100 bảng so với mức giá cô mua lúc đầu (chỉ khoảng 500 bảng).
Cô gọi cho tổng đài và được biết rằng, họ chưa có giá khi đặt vé theo đoàn với các chuyến bay vào tháng 4 năm sau, mặc dù đã có giá cho các khách lẻ.
Họ cũng nói rằng, giá cho khách lẻ thường đắt hơn giá vé dành cho đoàn và giá vé mà Jo đã thấy là giá vé dành cho khách lẻ.
‘Tôi thực sự căng thẳng’, Jo chia sẻ. ‘Chúng tôi đã dành nhiều giờ để giải quyết chuyện này’.
Sau khi các tin tức được đăng tải, British Airways đã quyết định dành cho cặp đôi một sự ngoại lệ. Họ quyết định cho cặp đôi đặt lại các chuyến bay vào tháng 4 năm sau mà không mất thêm chi phí.
Các hãng hàng không và ngành công nghiệp du lịch nói chung đang trải qua một giai đoạn khó khăn. British Airways cho biết, họ đang dư 12.000 nhân viên và thậm chí đang tính đến chuyện rút khỏi Heathrow để giảm chi phí.
Người phát ngôn của hãng hàng không cho biết: ‘Chúng tôi rất vui khi có thể hỗ trợ khách hàng của mình trong tình huống đặc biệt này và xin chúc cô ấy mọi điều tốt đẹp nhất cho đám cưới’.
![]() |
Cặp đôi vỡ oà vui sướng khi được đổi 80 vé máy bay miễn phí. |
Một lễ cưới đơn sơ đã được các y bác sĩ tổ chức cho 2 đồng nghiệp của mình ở Bệnh viện Đại học Duke (North Carolina, Mỹ).
" alt=""/>Đám cưới bị hoãn, cặp đôi vỡ oà vì không mất oan 1,2 tỷ đồng cho 80 vé máy bay1. 'Show' diễn trên ban công
Tối 13/3, đúng 18h (tức nửa đêm giờ Việt Nam), có một cuộc hẹn hò tập thể trên ban công và cửa sổ các căn hộ ở Italia, đất nước đang phong toả toàn bộ và người dân thì được khuyến cáo ở trong nhà.
Họ đã làm gì? Hàng triệu người ra đó hát, chơi các loại nhạc cụ hoặc thậm chí mang xoong nồi ra gõ. Đấy là một trong những cách mà người Ý đang làm lúc này để không chỉ làm cho mình bận rộn, mà còn động viên nhau, thể hiện sự lạc quan, hy vọng và yêu đời trong cảnh dịch Covid-19.
Tại sao lại vào lúc 18h? Bởi vì đó chính là thời điểm mà hàng ngày, Cơ quan Cứu hộ Italia công bố số liệu thống kê về tình hình dịch Covid-19 ở nước này, với con số ca dương tính đang tăng, số ca tử vong và số người được chữa khỏi cũng thế.
Thật là một câu trả lời tuyệt đẹp mang đúng tinh thần 'Cuộc sống tươi đẹp' như trong bộ phim cùng tên của đạo diễn Roberto Benigni.
Dịch bệnh ư? Chúng tôi có một câu trả lời cho nó. Tại sao phải sợ hãi, phải hoảng loạn và sống một cách tiêu cực, bi quan? Tại sao không thể cùng làm một điều gì đó cho mình và cho mọi người để cùng sống tốt lên?
Thế là cái ban công, nơi hẹn hò lãng mạn của Romeo và Juliet, trở thành một nơi hẹn hò tập thể của tinh thần 'cuộc sống tươi đẹp', trong hoàn cảnh các hoạt động văn hoá, nghệ thuật, thể thao đều bị ngừng lại.
Hàng triệu người, từ Bắc xuống Nam nước Ý đã hẹn hò như thế hôm qua, và chắc chắn cả những ngày tiếp theo nữa.
![]() |
Có những người thổi kèn trompet bài Quốc ca Italia, dù ông mới chỉ học thổi bài này cách đây mấy tháng, và hàng xóm cùng hát theo khi ông thổi. Có những cô gái chơi đàn armonica, người đánh guitar, thậm chí nhiều ca sĩ nổi tiếng như Fedez, Chiara và Sangiorgi (của ban nhạc nổi tiếng Negramaro) cũng ra ban công hát và bắt nhịp cho cả khu chung cư hát theo.
Fans của đội Roma thì lên gác thượng chung cư và hát vang bài 'Grazie Roma'. Rất nhiều người cùng làm như thế và họ hẹn nhau lúc 12h trưa ngày hôm nay (18h giờ Việt Nam), tất cả cùng ra ban công vỗ tay để động viên nhau, để ủng hộ các bác sĩ và cuộc chiến chống dịch của chính phủ.
Tất cả bắt đầu từ một lời kêu gọi của ban nhạc FanfaRoma ở thủ đô Roma. 'Mọi người ơi, hãy mở cửa sổ ra, hãy chụp ảnh và post video lên mạng xã hội... Như thế, đất nước chúng ta sẽ trở thành một ‘show âm nhạc miễn phí khổng lồ".
Thị trưởng Roma Virginia Raggi cũng vào Facebook của ban nhạc và ủng hộ ý tưởng: 'Chúng ta hãy hát cùng với nhau, hãy cho mọi người thấy, chúng ta là một cộng đồng mà không gì có thể làm tổn thương được'.
Ở nhiều nơi, họ hát những bài kinh điển như 'Volare' (hãy bay lên), 'Il cielo è sempre più blu' (Trời mãi xanh màu thiên thanh). Hôm qua, trước khi màn flashmob kết thúc, ở một khu chung cư ngoại ô Milano, tất cả đồng thanh 10 lần 'Milano sẽ trở lại'.
Nước Ý vẫn sống mạnh mẽ trên những ban công như thế. Khẩu hiệu được chia sẻ nhiều nhất, đầy lạc quan là 'Andrà tutto bene' (Rồi sẽ ổn cả thôi!).
![]() |
2. Nói 'Không' với 'Fake News'
Mọi người yêu quý, trong thời gian qua, có một con virus kinh khủng đã lan tràn trong đời sống của chúng ta, vào tận giường ngủ của các vợ chồng, bữa cơm của các gia đình, cuộc nói chuyện của bạn bè... và gây ra sự căng thẳng, lo sợ, thậm chí hoảng loạn. Đó là ‘fake news’ (tin giả) mùa dịch bệnh.
Những tin tức theo kiểu 'nghe nói là', 'ở chỗ này căng lắm', 'toang rồi', 'ở chỗ này có người này như này, ở phố kia có người như thế kia'... được tung lên mà không có bất cứ sự kiểm chứng và nguồn chính thống nào xác nhận. Mục đích hoặc để câu view, hoặc để gieo rắc nỗi sợ hãi, thậm chí bán hàng online.
Nó trở thành một thứ virus có sức tàn phá ghê gớm đối với tinh thần của mỗi người chúng ta, biến chúng ta thành một dạng virus bi quan, chán nản, hoảng sợ lây lan sang thêm những người khác nữa.
Làm thế nào để chống lại nó, làm thế nào để chúng ta khoẻ mạnh về thể xác và tinh thần để sống tốt, mà như thế mới chống được cả ‘fake news’ lẫn virus corona lây lan?
Tất cả phụ thuộc vào mỗi người trong chúng ta. Tôi chụp tấm ảnh này và hy vọng mọi người, nếu quan tâm, nếu thấy có ích, có thể cùng tham gia để nâng cao ý thức của cộng đồng trong việc chống cả dịch virus corona lẫn dịch fake news, cùng với hashtag #noikhongvoifakenews.
Ai cũng có thể làm điều này, hoặc chụp ảnh như thế này, hoặc thể hiện theo cách khác là kêu gọi mọi người không cổ vũ cho việc chia sẻ lên không gian mạng các thông tin gây hoang mang dư luận.
Chúng ta chỉ chia sẻ các nguồn tin chính thống, như từ Bộ Y tế và các cơ quan thông tin có uy tín của Việt Nam. Hãy đọc kĩ, suy nghĩ thật kĩ trước khi bấm nút like hoặc share những thông tin không có nguồn gốc rõ ràng và không đáng tin cậy.
Tôi khẩn thiết kêu gọi cả những người có ảnh hưởng trong xã hội, các KOL, các diễn viên, nghệ sĩ, các cầu thủ nổi tiếng, các doanh nhân thành đạt hãy dành một chút thời gian cùng tham gia công tác chống dịch này. Hãy cùng thể hiện trách nhiệm của các bạn với cộng đồng, góp sức vào việc nâng cao sức khoẻ tinh thần của người Việt trên mạng xã hội. Và hãy cho hàng triệu fans, những người theo dõi các bạn trên Facebook hay fanpage của mình thấy bạn thực sự muốn nâng cao sức khoẻ cộng đồng.
![]() |
Nhà báo Trương Anh Ngọc kêu gọi cộng đồng chung tay chống Covid-19. |
3. Chúng ta sẽ làm gì nếu một ngày được đi cách ly?
Đó là chủ đề ‘chat’ sáng nay của mình với mấy ông bạn thân. Và một cách rất nghiêm túc, ông nào cũng nhìn nhận vấn đề theo cách tích cực, rằng chúng ta trước kia là nạn nhân dự bị của tai nạn giao thông thì nay đã là nạn nhân dự bị của virus corona rồi, vì ai biết chuyện gì có thể xảy ra.
Ông bạn bác sĩ: 'Được đi cách li không phải là đi tù, chỉ là một giải pháp tốt để đề phòng và kiểm soát dịch bệnh, nên không có gì phải lo, phải khóc, phải sợ hãi. Vào đó, tôi sẽ đánh đàn giải trí cả ngày'.
Ông bạn có một kho rượu vang ở nhà: 'Gì cũng được, nhưng ở đó tôi phải vác theo một thùng vang ngon để uống. Chưa kể, vào đó cũng tốt, vì trong hai tuần đỡ phải nhìn mặt lão sếp tôi ghét cay ghét đắng'.
Đứa em là ca sĩ: 'Em sẽ hát cho cả trại cách li nghe các anh ạ. Mình đi cách li nhưng mình không được phép buồn. Em sẽ tập mấy bài em định biểu diễn sắp tới. Hy vọng mọi người trong đó không cảm thấy ngứa tai quá mà đánh em. Còn anh Ngọc sẽ làm gì?'.
Mình: 'Anh sẽ ‘livestream’ bình luận tình hình bóng đá, rồi mô tả cuộc sống trong khu cách ly thế nào bằng cách chụp ảnh đời sống trong đó để mọi người thấy là vào đó chẳng buồn chán tí nào. Chưa kể, tôi sẽ có hai tuần để hoàn thiện một dự án sách. Bận rộn đấy chứ nhỉ?'.
Bọn mình còn ‘chat’ nhiều nữa, và ông nào cũng thật vui vẻ. Đời phải vậy chứ, trong mọi hoàn cảnh, mình vẫn cứ phải là mình, sống khoẻ, sống vui. Ai bảo đi cách li là buồn?
Tôi nghĩ, các nhà nghiên cứu tâm lý Việt Nam nên đưa hiện tượng tâm lý này vào làm đối tượng nghiên cứu. Vì nó, hội chứng này, thực sự đã làm thay đổi cả Hà Nội trong suốt tuần qua…
" alt=""/>Nếu được đi cách ly, tôi sẽ viết sách, đánh đàn giải trí cả ngày