5 điều ít người biết về nhà thờ Đức Bà Paris

Động thái này diễn ra sau bước đầu tiên của công ty tiến vào mảng xuất bản số vào năm 2023: thông qua sự hợp tác với nhiều nhà xuất bản khác nhau, bao gồm HarperCollins.uk, Wh Smith, Bloomsbury, Bookshop.org. Vào tháng 8 năm 2023, TikTok đã ra mắt nhà xuất bản riêng của mình, 8th Note Press, để tự sản xuất sách của các tác giả được quảng bá trên nền tảng của họ.

BookTok đã vượt xa sức ảnh hưởng của thế giới số để tiến vào thế giới sách in. Ảnh: Business Insider.

Kể từ khi thành lập, 8th Note Press đã mua bản quyền của hơn 30 cuốn sách. Trong những năm gần đây, các bài đánh giá sách và chia sẻ phản ứng mạnh, bao gồm nhiều cảnh khóc lóc thảm thiết được cài đặt chế độ tua nhanh thời gian, đã trở nên rất nổi tiếng. Cho tới nay, đã có hơn 38 triệu bài đăng được gắn thẻ #BookTok, với khoảng 200 tỷ lượt xem có gắn hashtag này, đặc biệt, có 3 tỷ lượt xem từ Italy.

Hiện tượng này đã có tác động sâu sắc đến mức Viện Bách khoa toàn thư Italy Treccani, đã đưa BookTok thành một từ mới vào năm 2023, cũng như xác nhận vai trò của TikTok là Đối tác giải trí chính thức của Hội sách Turin trong năm thứ hai liên tiếp. Những nội dung dành cho lứa tuổi dưới 35, chiếm khoảng 80% những người sử dụng hashtag BookTok, đã tăng 15% trong chín tháng đầu năm nay so với cùng kỳ năm 2023, theo một nghiên cứu của New York Times.

Sự ra đời của BookTok

BookTok ra đời một cách tự phát trong thời gian phong tỏa từ tháng 3/2020, xuất phát từ một cộng đồng người dùng TikTok chia sẻ các đánh giá về sách, khơi dậy các cuộc tranh luận và đưa ra các thử thách đọc sách.

Cộng đồng BookTok góp phần truyền cảm hứng đọc sách liên thế hệ. Ảnh: The Guardian.

Điều bất ngờ là sự lựa chọn thường hướng đến các tác phẩm kinh điển, từ Pride and Prejudice (Kiêu hãnh và định kiến)​​đến tác phẩm đương đại The Song of Achilles (Trường ca Achilles), được một sinh viên Chicago “hồi sinh” vào năm 2021. Các lựa chọn trải dài theo mốc thời gian và đa dạng, nhưng đều thông qua cách chia sẻ chạm đến cảm xúc của người đọc. Ví dụ, mục tiêu của @alifeofliterature, một tài khoản có hơn 270.000 người theo dõi trên TikTok, là "để mọi người cảm thấy những gì tôi cảm thấy".

Và từ việc lắng nghe những #booktoker chia sẻ về sách, độc giả cảm nhận được niềm thôi thúc phải tự mình đọc sách, tự mình chia sẻ cách diễn giải một đoạn trích hoặc kể lại một đoạn văn cụ thể. Từ đó, họ vội vã đến hiệu sách. Đây là một nguyên khiến The Song of Achilles, cuốn sách của Miller, sau nhiều năm bị thờ ơ trên kệ sách, đã tìm thấy khoảnh khắc vinh quang của mình, đạt 10.000 bản bán ra mỗi tuần.

Sức tác động liên thế hệ

Sự lan toả trải nghiệm này không chỉ diễn ra đối với thế hệ Z mà còn mang tính liên thế hệ. Những người trẻ tuổi bị cuốn hút trước một cốt truyện được chia sẻ trên TikTok và họ được thôi thúc chia sẻ điều đó với gia đình hoặc bạn bè.

Theo cách này, sự trao đổi diễn ra một cách thực tế, chuyển từ không gian mạng vào không gian gia đình, trong căn phòng khách ấm cúng, khơi dậy sự tò mò ở những thế hệ có thể lớn hơn, nhỏ hơn, những người từ lâu đã quen với các thể loại họ thường đọc.

Trong trường hợp của tiểu thuyết lãng mạn, các tác phẩm cổ điển của Charlotte Brontë hay Jane Eyre được khơi gợi lại. Với một sự đón nhận mới, dựa trên sự chia sẻ về cảm xúc, tiểu thuyết lãng mạn, vốn bị chế giễu và thường chỉ có độc giả là phụ nữ trẻ, đã giành được một vị trí mới trên diễn dàn văn học.

Giới xuất bản không thể thờ ơ

Trước làn sóng #BookTok, các nhà xuất bản không thể nằm ngoài vùng tác động này. Những cảm xúc được BookTok thổi bùng đã thúc đẩy thị trường, phá vỡ những hạn chế vốn có đối với một số phân khúc nhất định.

Theo dữ liệu do Hiệp hội Nhà xuất bản Italy thu thập, tác động của #booktok đối với thị trường xuất bản giúp nhiều đầu sách nằm ngoài phân khúc truyền thống lọt vào danh sách ăn khách, như trường hợp của The Fabricator of Tearscủa Erin Doom hoặc It Ends with Uscủa Colleen Hoover.

Do đó, ngày càng nhiều nhà xuất bản tìm kiếm sự hợp tác với những người sáng tạo nội dung. Trong cuộc đua xem ai có ảnh hưởng lớn nhất đến tăng trưởng doanh số, những người có lượng người theo dõi lớn, những tài khoản mạng xã hội đình đám đang dần lấn lướt tác giả và chất lượng tác phẩm thực sự của họ.

Bronstein, biên tập viên trưởng của 8th Note, cho biết trong một cuộc phỏng vấn với tờ New York Times: "Trước hết, chúng tôi nghĩ về nội dung độc giả quan tâm, ai đọc những cuốn sách này, những cuốn sách này được thảo luận ra sao, ở đâu, bằng cách nào? Sau tất cả mới là nhu cầu quan tâm đến thể loại sách".

Hiện nay, TikTok tự định vị mình là một bên tham gia tích cực khi có thể giúp các tác giả của mình nổi tiếng nhanh hơn và bán được nhiều sách hơn. Tuy nhiên, điều này kéo theo việc các nhà xuất bản phải tuân theo ý thích của nền tảng này, hay rộng hơn là của những xu hướng nền tảng đó tạo ra. Nhiều thể loại có thể không thu hút được công chúng vào thời điểm hiện tại, nhưng không có nghĩa là chúng có chất lượng thấp hay kém hấp dẫn hơn.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.

Nhà văn được coi là một chỉ báo cho thương hiệu cá nhân thành công. Ảnh:The Times.

Đã từ lâu, viết sách được coi là một biểu tượng cho địa vị do đòi hỏi sự sáng tạo và cam kết lâu dài trong suốt quá trình. Một chuyên gia trong ngành đã chia sẻ: "Không đời nào James Joyce không nghĩ tới việc Ulyssescó thể sẽ thúc đẩy thương hiệu cá nhân của mình".

Hay đối với chủ hiệu sách Tilly Fitzgerald, khó khăn của công việc viết lách dường như là một phần của sự hấp dẫn. Tilly Fitzgerald, chủ hiệu sách Tilly Loves Books, chia sẻ: “Văn học có lẽ được coi trọng hơn các hình thức văn hóa khác”. Bà lập luận rằng những người nổi tiếng ở các ngành nghề khác thường chọn viết sách như một cách để thể hiện sự trí tuệ của mình.

Thêm vào đó, giống như bất kỳ thứ gì được khúc xạ qua lăng kính của truyền thông xã hội, nghề viết văn đang được mỹ hóa và tôn sùng nhiều hơn. Người đại diện văn học Jemima Forrester nói: “Sức hút của nghề viết văn không phải là mới. Điều mới là toàn bộ quá trình trở nên nổi tiếng đó ngày càng trở nên dễ thấy”. Các nhà văn đăng tải thông báo về những thương vụ sách họ có, tiết lộ bìa sách, đăng video về bản in thử,.... Mọi hoạt động đang tạo nên một nghi thức xuất bản hoàn chỉnh, Forrester đánh giá.

Ngoài ra, các nhà xuất bản cũng đang khai thác tốt sự phát triển của truyền thông xã hội. Giới xuất bản từ lâu đã tìm cách đưa những người nổi tiếng, với lượng người hâm mộ sẵn có, ra mắt sách để đảm bảo doanh thu. Nhưng giờ đây, họ còn tiếp cận những người có sức ảnh hưởng và người sáng tạo nội dung trên mạng xã hội.

Forrester cho biết: "Ngày càng nhiều người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội ra sách, nói về việc viết lách và đăng tải video, hình ảnh về cuộc sống văn học sành điệu của họ. Tất cả đều trông quyến rũ và hấp dẫn hơn".

Cơ hội mới trong thời đại số?

Những lý do trên phần nào giải thích tại sao rất nhiều người muốn thêm vai trò "tác giả" vào tiểu sử Instagram của mình, dù thực tế là thu nhập từ sách rất thấp.

Ví dụ, Forrester đã có một vài thoả thuận bản quyền ở mức hàng triệu bảng Anh. "Điều đó thật tuyệt vời, sau một đêm, các tác giả thức dậy trở thành triệu phú. Tuy nhiên, điều đó rất hiếm", bà chia sẻ. "Thường thì các thỏa thuận xuất bản có giá trị thấp hơn thế rất nhiều". Theo một nghiên cứu vào cuối năm 2022, thu nhập trung bình từ nghề viết ở Anh là 7.000 bảng Anh một năm.

Fitzgerald cũng giải thích: "Với khối lượng sách được xuất bản khổng lồ hiện nay, các tác giả mới vào nghề rất khó để trở nên nổi bật. Khi vào một hiệu sách, mọi người có xu hướng tìm đến những cái tên mà họ biết đến. Lúc này, vai trò tiếp thị trở nên quan trọng đáng kể. Tuy nhiên, trong bối cảnh ngân sách tiếp thị và quảng cáo đang bị cắt giảm, trách nhiệm quảng bá tác phẩm đang được đặt lên vai chính các nhà văn”.

Công chúng dễ dàng tiếp cận nhiều lời khuyên, nguồn tin về việc viết sách. Ảnh: Hattie Crisell.

Tuy nhiên, những khó khăn này không ngăn được giấc mơ trở thành nhà văn của nhiều người. Với họ, việc viết một cuốn sách không còn khó khăn như trước. Rất dễ dàng tìm được các chương trình podcast hay những khoá học dạy viết văn với những khẩu hiệu đầy sức hút. Ví dụ, chuỗi podclass (lớp học trên podcast) mới của Elizabeth Day với tên gọi How to Write a Book, kéo dài 12 tuần, được quảng cáo là sẽ giúp bạn trong mọi việc, từ mài giũa ý tưởng cho đến tìm người đại diện. Hay các khoá học viết tiểu thuyết của trường dạy viết sáng tạo Faber, London được quảng cáo với thông điệp: “Hơn 150 tác giả đã xuất bản và con số vẫn đang tăng lên ... bạn sẽ là người tiếp theo chứ?”

Sau đại dịch Covid-19, khi các sự kiện trong ngành xuất bản dần phục hồi, các cơ hội gặp gỡ tác giả, nhà văn cũng ngày một nhiều hơn. Và có một điểm chung là lời khuyên hầu hết tác giả thành danh đưa ra cho những nhà văn trẻ đầy tham vọng là "cứ làm đi". Độc giả cũng bắt gặp những lời khuyên tương tự trong chương trình podcast của Hattie Crissell hay trong cuốn sách chia sẻ về viết lách In Writingsắp ra mắt của tác giả này.

Và sau những thành công bất ngờ, những nhà văn mới được truyền thêm nhiều “lửa” hơn cho đam mê sáng tạo. Từng nghĩ rằng nhà văn là nghề có thu nhập thấp và thực sự khó khăn, nhà báo Vicky Spratt đã thay đổi quan điểm “thực tế” này khi cuốn Tenants, tác phẩm đào sâu về cuộc khủng hoảng nhà ở tại Anh của bà được hoan nghênh.

Bà Spratt chia sẻ: "Tôi thực sự tự hào khi gửi gắm được một số điều mà tôi đã thấy trong hơn một thập kỷ đi khắp Vương quốc Anh, đưa tin về một trong những vấn đề xã hội và kinh tế lớn nhất mà chúng tôi đang gặp phải. Tất cả được đưa vào một cuốn sách để mọi người có thể tham khảo, thay vì phải dò tìm trong một số kho lưu trữ trực tuyến có thể biến mất”.

Lauren Bravo là tác giả của hai tác phẩm phi hư cấu và hai tiểu thuyết. Và cuốn gần đây nhất của bà, Probably Nothing, cũng được độc giả nồng nhiệt đón nhận. Bà Bravo đồng tình với Spratt: “Một phần sức hấp dẫn của việc viết sách là sau đó bạn để lại được di sản của mình và di sản đó được mọi người hiểu và tôn trọng”.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Tri Thức - Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Tri Thức - Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@znews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng.