Pom Klementieff: Mỹ nhân nóng bỏng trong 'Guardians of the Galaxy'

Tại Việt Nam, tiếp thị trực tuyến có tốc độ tăng trưởng mạnh mẽ hơn khi thương mại điện tử và các nền tảng trực tuyến trở thành xu hướng. Số liệu từ VECOM cho thấy, tiếp thị số ở Việt Nam có tốc độ tăng trưởng 25-30% mỗi năm.

“Năm 2022, tổng chi tiêu cho digital marketing tại Việt Nam vào khoảng 2,5 tỷ USD và có tốc độ tăng trưởng 19%. Tức là chúng ta dành khoảng 50.000 – 60.000 tỷ đồng mỗi năm cho tiếp thị trực tuyến”, ông Hưng nói.

Tốc độ tăng trưởng của tiếp thị kỹ thuật số ở Việt Nam chậm lại so với giai đoạn trước đó do các doanh nghiệp thắt chặt chi tiêu nhưng vẫn có mức tăng 2 con số. Cho đến năm 2025, tốc độ tăng trưởng vẫn có khả năng duy trì trên 20%.

Theo thống kê, Facebook và Google vẫn là hai kênh đóng góp chính trong hoạt động marketing ở các doanh nghiệp, nhưng theo ông Đỗ Hữu Hưng, hiệu quả đang giảm dần. Cách đây 1-2 năm, 80% chi phí marketing dành cho Facebook và Google. Thậm chí có nhiều thương hiệu dành toàn bộ chi phí cho hai kênh này, song giờ có xu hướng giảm. Nguyên nhân do vấn đề tiếp cận dữ liệu người dùng cùng chính sách quản lý thắt chặt của các nền tảng.

Tương ứng với đó là sự bùng nổ từ những kênh mới. Trong đó phải kể đến sự bùng nổ của các kênh tiếp thị liên kết (Affiliate Marketing); tiếp thị qua mạng xã hội (Social Marketing) hay trên chính sàn thương mại điện tử. Theo ông Đỗ Hữu Hưng, chi tiêu cho các kênh tiếp thị trực tuyến mới chiếm khoảng 35% chi phí và có chiều hướng tăng lên. Một số nhân tố hút nguồn tiền này phải kể đến như Shopee, Tiktok...

Duy Vũ

Kiểm soát tâm trí con người là chủ đề thường gặp trong các bộ phim giả tưởng, đôi khi bằng các thiết bị công nghệ hiện đại. Ảnh: Inverse.

Con bò tót hung hãn dừng lại đột ngột đến mức móng guốc của nó găm sâu xuống đất, chỉ cách José Manuel Rodriguez Delgado chưa đầy 1 mét. Delgado không phải người đấu bò, mà là một nhà thần kinh học người Tây Ban Nha đang thực hiện một thử nghiệm đầy mạo hiểm.

Ông thực hiện thử nghiệm này năm 1963 để chứng minh rằng mình có thể điều khiển hành vi bạo lực. Khi con bò lao đến, Delgado nhấn một công tắc trên điều khiển cầm tay, kích hoạt các điện cực đã được cấy vào não con bò từ trước.

Kể từ đó đến nay, thao túng tâm lý và can thiệp vào suy nghĩ bằng các thiết bị cấy ghép não trở thành một chủ đề vừa hấp dẫn vừa gây lo ngại.

Các tỷ phú như Elon Musk và Mark Zuckerberg đang đổ hàng triệu USD để phát triển công nghệ giao tiếp giữa não và máy tính (BCI). Musk nói rằng muốn tạo ra một lớp siêu trí tuệ "add-on" trong não người, Zuckerberg thì muốn tạo ra tính năng tải suy nghĩ và cảm xúc lên Internet.

Khỉ được cấy chip trong não chơi trò chơi điện tử mà không cần điều khiển bằng tay trong một thử nghiệm của Neuralink, công ty của Elon Musk. Ảnh: Neuralink.

Nhưng đây cũng là chủ đề mà ranh giới giữa thực tế và hư cấu đang không rõ ràng. Các công nghệ ngày nay thực sự có khả năng tác động trí não con người đến đâu?

Can thiệp vào bộ não

Từ năm 1964, công nghệ của Delgado đã đạt được mức độ tác động đáng ngạc nhiên lên não. Đơn giản bằng cách kích điện vào não, qua các điện cực được cấy ghép từ trước, công nghệ này có thể dập tắt hoạt động não đang diễn ra hoặc gây ra các trạng thái hưng phấn hay tuyệt vọng.

Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi nhiều người lo sợ rằng một lúc nào đó các công nghệ tiên tiến hơn sẽ có thể thao túng hoàn toàn tâm lý và suy nghĩ của con người.

Các nhà khoa học thần kinh có uy tín cũng nêu lo ngại. Một bài xã luận xuất bản năm 2017 trên tạp chí khoa học hàng đầu Naturemở đầu bằng tình huống giả tưởng gần giống một tập phim Black Mirror. Một người đàn ông bị liệt được cấy vào não một thiết bị giúp điều khiển cánh tay giả. Đến một ngày, vì người đàn ông bị căng thẳng tâm lý, làm cho thiết bị cấy ghép cũng phát điên và dùng tay giả tấn công người.

Nhưng những tình huống như vậy, hay những công nghệ thao túng tâm lý và trí óc con người trong Black Mirror, chỉ là giả tưởng.

Với công nghệ tiến bộ hơn so với năm 1964, các nhà thần kinh học ngày nay có thể tác động điện vào một số vùng não để cố gắng gây ra những hiệu ứng mong muốn nhất định.

Chẳng hạn, một nghiên cứu đăng trên Nature Neurosciencevào tháng 8 mô tả kích thích điện vào một vùng nằm ở phía trước của bộ não giúp cải thiện trí nhớ dài hạn, và kích thích điện vào một vùng nằm phía sau và sâu trong não sẽ tăng cường trí nhớ ngắn hạn.

Nathan Copeland điều khiển cánh tay robot bắt tay cựu Tổng thống Obama. Ảnh: Wired.

Cấy điện cực vào vỏ não vận động cũng có thể giúp người bị liệt điều khiển cánh tay robot hoặc con trỏ chuột máy tính chỉ bằng suy nghĩ. Một bệnh nhân nhận được dạng can thiệp này, Nathan Copeland, đã từng điều khiển cánh tay robot bắt tay cựu Tổng thống Obama.

Nhưng thay đổi hay "cấy ghép" một suy nghĩ hoặc cảm xúc vẫn là bất khả thi. Bởi vì các nhà khoa học thần kinh vẫn chưa biết suy nghĩ, cảm xúc và ý định được não người “mã hóa” như thế nào và trở thành những tín hiệu gì trong vô vàn tín hiệu liên tục truyền đi trong não.

Tín hiệu phức tạp

Hoạt động điện dao động liên tục trong vỏ não, gọi là sóng não, sẽ đột ngột bị triệt tiêu nếu một người cử động hoặc có ý định cử động tay. Từ dấu hiệu khoảng lặng này, các nhà khoa học tạo ra các thiết bị cấy ghép não đọc sóng não và điều khiển chi giả. Nhưng hiểu được các hoạt động điện liên tục diễn ra trong não là một việc hoàn toàn khác.

Giống như khi cả nhà hàng ồn ào bỗng im lặng đột ngột sau khi một người rơi vỡ cốc, chúng ta dễ hiểu khoảng lặng là tín hiệu rõ ràng cho một sự việc, nhưng không có nghĩa là cũng hiểu được các cuộc trò chuyện xung quanh, R. Douglas Fields, giáo sư khoa học thần kinh và khoa học nhận thức tại Đại học Maryland, giải thích.

Giả sử mỗi tế bào thần kinh chỉ có 2 trạng thái "bật" hoặc "tắt", thực tế không đơn giản như vậy, thì trong một mạng lưới 300 nơron sẽ có 2^300 trạng thái khả dĩ - nhiều hơn số nguyên tử trong vũ trụ khả kiến. Và não người có 85 tỷ tế bào thần kinh, tạo ra số tín hiệu gần như vô tận.

Kể cả khi hiểu được các tín hiệu này, chúng ta cũng không biết tế bào hay tổ hợp tế bào thần kinh nào đã tạo ra tín hiệu để có thể kích thích chúng tạo ra tín hiệu một cách khác đi và thay đổi cảm xúc hay suy nghĩ của một người.

"Có thể xác định được vùng não tương ứng với một tín hiệu, nhưng không thể biết cụ thể là tế bào thần kinh nào. Và ở mỗi cá nhân các tế bào thần kinh lại khác nhau", Timothy Buschman, nhà khoa học thần kinh tại Đại học Princeton, cho biết.

Cho dù lĩnh vực khoa học thần kinh và cấy ghép não đã có nhiều tiến bộ, khả năng kiểm soát tâm trí bằng công nghệ vẫn nằm ngoài tầm với của con người.

(Theo Zing)

It ends with uslà một hiện tượng trên BookTok. Ảnh: Amy Bookshelf.

Văn học cho người chưa trưởng thành (12-17 tuổi) được phân loại nhằm mục đích giúp các độc giả thu hẹp khoảng cách và cung cấp kiến thức cho trẻ trước khi tiến vào giai đoạn trưởng thành. Dù vậy, đối tượng này giờ đây đang phải chịu một làn sóng các nội dung nhạy cảm từ nhiều nguồn nội dung tục tĩu. Có những cuốn sách dù đã được dán nhãn dành cho người trên 18 tuổi nhưng nội dung về chúng trên Tiktok vẫn tiếp cận đến trẻ vị thành niên.

Tài liệu khiêu dâm trong không gian kỹ thuật số không phải là một vấn đề mới. Các trang web như Wattpad và Tumblr đã đưa ra lệnh cấm "nội dung người lớn" vào tháng 12/2018. Trước đó những trang web này không giới hạn quyền truy cập vào nội dung khiêu dâm với mọi độ tuổi.

Nhưng với sự nổi lên của BookTok, các nội dung tục tĩu lần nữa lại có cơ hội tiếp cận các đối tượng nhỏ tuổi.

Colleen Hoover và Jennifer Armentrout, hai trong số những tác giả hàng đầu của BookTok, xuất bản sách của họ ở và được dán nhãn dành cho tuổi trưởng thành bởi chúng chứa dung lượng lớn nội dung giường chiếu. Trong khi đó, các nhà sáng tạo nội dung BookTok thường cho độc giả nhỏ tuổi tiếp xúc với những chi tiết này. Họ giới thiệu sách bằng cách đăng các trích dẫn từ cảnh phản cảm nhất.

Không thể phủ nhận mỗi chi tiết đều có giá trị của riêng nó. Tuy nhiên một số người lo ngại rằng độc giả nhỏ tuổi có thể có những kỳ vọng phi thực tế về trải nghiệm tình dục của chính họ khi tiếp xúc với các chi tiết nhạy cảm.

Các nội dung nhạy cảm được những nhà sáng tạo nội dung trên TikTok chú thích bằng hình quả ớt màu đỏ. Ảnh: Distractify.

Ndah Tatani Mbawa (Một phụ huynh tại Anh) chia sẻ rằng: “Tôi sốc khi biết về những cuốn sách con gái tôi cho vào danh sách must-read. Con bé chỉ mới 13 tuổi nhưng biết rất nhiều đầu sách của tuổi 18+, trong đó có các chi tiết nhạy cảm”. Ndah cũng hy vọng rằng các nhà sáng tạo nội dung có thể tôn trọng việc dán nhãn và phân loại độ tuổi cho sách hơn.

Về vấn đề trên, nhà xuất bản Simon & Schuster của Anh cho biết: “Điều quan trọng đối với chúng tôi là các cuốn sách sẽ tìm được đúng đối tượng độc giả và chúng tôi ý thức được về tầm quan trọng của việc phân loại đối tượng theo lứa tuổi”.

Đáng nói hơn, BookTok là một phong trào thúc đẩy ngành xuất bản ở một số nước châu Âu và Mỹ. Nhiều cuốn sách đã in lên bìa chữ “Cuốn sách thu hút độc giả trên TikTok” như một lời mời chào độc giả. Nhưng nếu chỉ dựa trên những nội dung nhạy cảm, phong trào BookTok có thể tạo ra một tiền lệ xấu cho các đơn vị làm sách chỉ chạy theo thị trường, tập trung vào các chi tiết 18+ và xem nhẹ các yếu tố khác.

Sự việc trên cũng cho thấy vai trò của các đơn vị và cá nhân phân phối sách trong việc dán nhãn, phân loại độ tuổi. Nhà xuất bản không phải là đơn vị duy nhất chịu trách nhiệm về các vấn đề này.

Đọc được sách hay, hãy gửi review cho Znews

Bạn đọc được một cuốn sách hay, bạn muốn chia sẻ những cảm nhận, những lý do mà người khác nên đọc cuốn sách đó, hãy viết review và gửi về cho chúng tôi. Znews mở chuyên mục “Cuốn sách tôi đọc”, là diễn đàn để chia sẻ review sách do bạn đọc gửi đến qua Email: books@zingnews.vn. Bài viết cần gửi kèm ảnh chụp cuốn sách, tên tác giả, số điện thoại.

Trân trọng