Chia sẻ với VietNamNet, cô Cao Tố Nga, Hiệu trưởng Trường THPT Ngô Quyền (Hải Phòng) nhận định: “Đề Văn với dạng khá quen thuộc, an toàn, dễ viết và tạo điều kiện cho học sinh khoe được vốn văn của mình. Tuy nhiên trong 180 phút, học sinh không tỉnh táo cũng dễ rơi vào sa đà”.

Bà Nga cho hay, cá nhân bà thấy dạng đề hơi cũ, song lại đảm bảo an toàn. “Học vẫn sẽ làm bài tốt thôi, bởi các em cũng quen với đề kiểu này. Tôi cho đây là một đề thi được lòng thí sinh”.

TS Trịnh Thu Tuyết, nguyên giáo viên dạy Văn của Trường THPT Chu Văn An (Hà Nội) thì nhận định: “Mấy năm gần đây, 2 câu hỏi trong đề thi chọn học sinh quốc gia THPT thường yêu cầu luận bàn về cùng một vấn đề, đương nhiên ở 2 góc độ khác nhau của sự tiếp cận, hoặc từ góc nhìn của cuộc sống xã hội, hoặc soi chiếu trong những bình diện của văn chương. Và đề thi năm nay cũng không ngoại lệ khi vấn đề xuyên suốt 2 câu hỏi là “giá trị” – giá trị của một đối tượng, dù nhất thời hay muôn đời. Đó là vấn đề không mới, nhưng chưa bao giờ cũ với cả văn chương và cuộc sống – bởi hành trình vận động của loài người hàm chứa mọi lĩnh vực trong nó, ví dụ văn chương, là hành trình tìm kiếm, tạo lập, hoàn thiện, rồi lại đổi thay, phát triển và xác lập những giá trị mới.

Câu Nghị luận xã hội không đưa tới những phát hiện mới, dù là vấn đề hay góc độ tiếp cận vấn đề - vì đó là điều ngàn đời nay đã lưu giữ từ trong “túi khôn” dân gian ( Folklore), ví dụ như dùng “Dao phay mổ muỗi” cho đến quan niệm của Albert Einstein: “Ai cũng là thiên tài. Nhưng nếu đánh giá một con cá qua khả năng leo cây của nó thì nó sẽ sống suốt đời với niềm tin nó là kẻ đần độn”. Học sinh có thể nghĩ tới và luận bàn tất cả những khía cạnh liên quan tới giá trị và nhận thức, sử dụng giá trị - tới sự tinh tế của những con mắt xanh hoặc niềm tự tin về giá trị của những kẻ đợi thời, những hòn đá không lăn mọc rêu, rồi than như một nhân vật của Axit Nexin: “Giá như không có ruổi”, hoặc: “Giá có ai nhận ra ta”!

Vấn đề có thể gợi đôi chút thú vị khi bàn luận thật ra không phải ở sự tinh tế, sắc sảo của người phát hiện mà chủ yếu ở cách chúng ta suy nghĩ thế nào về thân phận khá bẽ bàng của sự chờ đợi: đời người được bao lăm cho sự chờ đợi? Hòn đá rơi từ vũ trụ đã đợi con mắt xanh của nhà thiên văn cả mấy trăm năm, nếu mấy chục năm trước bố mẹ nhà thiên văn không gặp nhau, hoặc nếu nhà thiên văn không ngẫu nhiên đi qua làng ấy, không dừng chân và xem xét, hoặc giả chuyến đi đó, ông ta không mang đủ thiết bị hay máy móc đo đạc, kiểm tra…, hòn đá phi thường của vũ trụ chắc chắn sẽ mọc rêu như mọi sự vô dụng trên mặt đất này! Đó là những sự chờ đợi nhẫn nại tới trì trệ, kiên cường tới ngu ngốc, bị động, thụ động, bất động theo đúng cách của những vật vô tri? Phải chăng ý nghĩa lớn nhất của sự chờ đợi vô tri này chính là niềm tin khá mạo hiểm và rất ít trí tuệ vào giá trị của sự chờ thời, chờ sự phát hiện, đánh thức, sử dụng từ bên ngoài thay vì những nỗ lực hữu dụng tự thân?”. 

Theo cô Tuyết, câu Nghị luận văn học yêu cầu bàn luận về giá trị văn học từ một quan niệm khá kinh điển và an toàn trong Sách Ngữ văn 12 nâng cao, tập hai: “Văn học soi sáng các giá trị, dẫn dắt con người vượt lên trên các giá trị nhất thời, vươn tới các giá trị bền vững”.

Hai khái niệm “giá trị nhất thời” và “giá trị bền vững” thật ra không cùng một tiêu chí phân loại, chỉ là lâu nay nhiều người mặc định coi sự “nhất thời” về hiện hữu đồng nhất với “nhất thời” về giá trị! Các giá trị của văn học là những vấn đề xuất hiện đồng thời với sự xuất hiện của văn học trong lịch sử nhân loại – tuy nhiên nếu sự vận động thay đổi của cuộc sống là bất biến thì quan niệm về giá trị và sự thay đổi các giá trị (dù của văn học hay bất kì đối tượng nào trong cuộc sống) cũng luôn vận động, thay đổi. Chân – Thiện – Mĩ thường được coi là những giá trị cao quí mà nhân loại vất vả tìm kiếm, tạo lập, khát khao chinh phục, sở hữu, đương nhiên đó được coi là những “giá trị bền vững” muôn đời, nhưng mỗi thời đại (của cái “nhất thời”) lại có quan niệm khác nhau về Chân – Thiện – Mĩ, cái tử tế, chân thành, cái đẹp của thời trước có khi lại tàn nhẫn, lệch lạc, duy ý chí ở thời sau. Câu nói của nhân vật Lượng trong truyện ngắn Thư nhà của Hồ Phương khi nghe tin người yêu bị giặc làm nhục: “Việc ấy cũng không hề gì. Miễn là Chi vẫn trung thành với dân với nước” có thể coi là biểu hiện của Chân – Thiện – Mĩ một thời, khi con người đặt quyền lợi và số phận cộng đồng lên trên mọi nỗi niềm hay thân phận cá nhân – còn bây giờ, câu nói ấy khiến tôi thấy sợ hãi vì khả năng tự đè nén phần nhân tính tự nhiên trong một con người. Nhân tính có vị trí như thế nào trong câu chuyện người mẹ bóp chết đứa con sơ sinh trong hầm bí mật vì sợ tiếng khóc của con khiến giặc phát hiện ra du kích và dân làng đang ở dưới hầm (Những kỉ niệm sâu sắc trong đời bộ đội); hoặc nhân vật bà Cà Xợi trong tiểu thuyết Hòn Đất của Anh Đức làm món gà kho nước dừa ngon nhất trong cuộc đời làm mẹ, cho tên ác ôn, cũng là thằng Xăm, con trai bà, ăn bữa cuối cùng trước khi hẹn du kích tới chặt đầu hắn?

Vậy là học trò có thể thấy không hẳn sự vận động các giá trị văn học luôn đi theo hướng “dẫn dắt con người vượt lên trên các giá trị nhất thời, vươn tới các giá trị bền vững” mà chính các “giá trị nhất thời” trong mỗi hoàn cảnh lịch sử, xã hội của các thời đại mới có giá trị điều chỉnh để hướng tới hoàn thiện và làm mới những “giá trị bền vững” muôn đời.

“Nghĩ thì thấy, đề có thể cũ, trò mới vẫn có thể tìm ra cái mới, miễn là đáp án không phải “những hành lang vừa hẹp vừa thấp” ngày xưa”, cô Tuyết chia sẻ. 

Hải Nguyên

Phấn khích với đề thi học sinh giỏi Văn của TP.HCM

Theo các giáo viên, đề thi văn học sinh giỏi môn Ngữ văn lớp 12 của TP.HCM có yếu tố mới, sáng tạo và gây hứng thú thực sự, cho cả người học và người dạy.

Ghi bàn: 

Hà Nội: Hai Long (4'), Đoàn Văn Hậu (30'), Việt Anh (35'), Văn Quyết (50'), Lucao (51')

Nam Định: Trần Mạnh Hùng (55', 62')

Đội hình ra sân:

Hà Nội:Văn Công (thủ môn), Thành Chung, Việt Anh (Duy Mạnh 46'), Văn Hậu, Văn Toàn, Hùng Dũng (Tuấn Hải 61'), Thái Quý (Văn Kiên 78'), Hai Long, Văn Quyết (Mujan 61'), Xuân Tú, Lucao

Nam Định: Xuân Việt (thủ môn), Phạm Mạnh Hùng, Alisson, Đình Sơn, Đình Mạnh, Viết Tú, Văn Hiếu, Trần Mạnh Hùng, Trung Hiếu, Xuân Quyết, Mansaray

Trước đó, mạng xã hội xuất hiện nhiều bài đăng kèm hình ảnh thể hiện sự bức xúc của người dân khi hàng loạt cây xà cừ ở sân trường Trường Tiểu học và THCS Tân Hợp, xã Tân Hợp, huyện Hướng Hoá bị cưa trơ trụi, chỉ còn thân và gốc.

Đa số các cây xà cừ này có gốc rất to. Trong đó, có một cây xà cừ bị cưa sát gốc.

Người dân cho rằng, phải rất khó khăn, mất thời gian dài trồng, chăm sóc mới có những cây xà cừ to lớn, toả bóng mát, nay lại bị cưa trụi. Hơn nữa, thời điểm này sắp đến mùa hè, không còn bóng cây học sinh sẽ rất nóng bức.

Hàng loạt cây xà cừ trước cổng trường bị cưa trụi. Hiện trường ngổn ngang

Một số ý kiến cho rằng, chỉ nên cắt tỉa cành, không nên cưa trụi cây xà cừ.

Sau khi thông tin này xuất hiện trên mạng xã hội đã nhận được sự quan tâm của nhiều người.

Ông Nguyễn Trọng Hùng - Hiệu trưởng Trường Tiểu học và THCS Tân Hợp cho biết, có 9 cây xà cừ được Ban giám hiệu nhà trường thống nhất cưa tỉa cành, trong đó có 1 cây đã chết nên cưa sát gốc; phụ phẩm từ việc cưa cây sẽ giao cho thợ cưa để trừ tiền công, nhà trường không mất chi phí.

Dư luận ở Hướng Hoá không đồng tình việc chặt hạ cây xanh thời điểm sắp qua mùa hè.

Theo ông Hùng, nhà trường ở địa bàn gió mạnh. Cây xà cừ cao, tán rộng nên gió bão lung lay khiến rễ cây bị lỏng lẻo, dẫn đến 3 cây đã bị chết. Hơn nữa, thời gian qua đã xuất hiện cành cây gãy rơi xuống khiến nhà trường lo lắng, lỡ rơi trúng đầu người thì hậu quả khôn lường.

“Gió thổi làm lỏng rễ, khiến cây chết. Cây ngoài cùng chịu gió mạnh nhất thì chết trước, rồi đến cây kế tiếp. Cây vừa bị cưa sát gốc là cây thứ ba. Nếu không kịp thời cưa tỉa nhánh, giảm độ cao sẽ còn nhiều cây bị chết” – ông Hùng cho hay.

Khi được hỏi về việc chặt cây ở trường, Chủ tịch UBND xã Tân Hợp từ chối bình luận và cho rằng đó là việc của nhà trường, xã không can thiệp.

Hương Lài

Trường cấp 2 ở Nghệ An chặt trụi hàng loạt cây xanh

Hàng loạt cây xà cừ nhiều năm tuổi trong trường học ở huyện Thanh Chương (tỉnh Nghệ An) bị cắt trụi cành lá trước ngày khai giảng. Phòng GD-ĐT huyện Thanh Chương đã yêu cầu trường kiểm điểm, rút kinh nghiệm.