Vạn Đông sinh ra trong ngôi làng nhỏ miền núi nghèo khó Tuyên Vệ ở tỉnh Vân Nam (phía Tây Nam Trung Quốc). Gia đình 6 người, ông nội bị nhồi máu não, bố nằm liệt giường quanh năm, 3 anh chị em đang tuổi ăn học. Mọi việc đổ dồn lên vai người mẹ, tất cả sinh hoạt phí đều dựa vào đồng lương ít ỏi của bà Lâm. Bà thường làm việc đến tận đêm khuya, rồi lại tất bật ra ngoài vào sáng sớm hôm sau.

Gia cảnh nghèo khó đã thôi thúc Vạn Đông học tập chăm chỉ ngay từ nhỏ, đồng thời, dành toàn bộ thời gian ngoài việc học để giúp đỡ gia đình.

Sau khi vừa hoàn thành kỳ thi tuyển sinh đại học, Vạn Đông ngay lập tức đến công trường nơi mẹ làm việc để giảm bớt gánh nặng cho gia đình. “Nếu tôi đi làm nhiều hơn, mẹ sẽ nhàn hạ hơn. Hơn nữa, tôi không phải là đứa con duy nhất trong nhà, em trai tôi cũng phải đi học”.

Hình ảnh cậu bé vóc dáng gầy gò, mồ hôi đầm đìa di chuyển những viên gạch gây ấn tượng mạnh mẽ cho những người công nhân ở công trường.

“Sau một ngày làm việc, đôi tay tôi hoàn toàn mỏi mệt. Tuy nhiên, mẹ tôi nói rằng khối lượng công việc của tôi hôm nay chỉ bằng 1/3 so với việc bà làm. Có lẽ vì thương tôi nên mẹ không cho tôi tiếp tục làm việc ở công trường. Nhưng tôi muốn giảm bớt gánh nặng cho gia đình bằng nỗ lực của bản thân, đồng thời tiết kiệm một phần học phí cho cuộc sống đại học”.

“Vì vậy, tôi quyết định phát huy hết thế mạnh và sử dụng kỳ nghỉ của mình để dạy kèm cho các em học sinh cuối cấp, mong rằng kinh nghiệm thi tuyển sinh đại học của tôi sẽ hữu ích cho các em”, Vạn Đông viết trong nhật ký. 

Những viên gạch tại công trường đã mở đường cho Lâm Vạn Đông đến Đại học Thanh Hoa. Thông báo đi hơn 2.300 km từ thủ đô Bắc Kinh đã được chuyển đến vùng quê nhỏ. Dù không biết rõ nhưng mẹ cậu cũng rất tự hào, biết rằng con trai mình đã được nhận vào một trường học tốt. Bà thấy nỗ lực “nằm gai nếm mật” của mình đã được đền đáp.

Vạn Đông viết trong nhật ký: “Tôi biết ánh sáng còn rất lâu mới đến nhưng tôi đã mang lại nhiều hy vọng hơn cho gia đình. Người ta thường nói tri thức làm thay đổi vận mệnh. Đây là trải nghiệm chân thực nhất đối với những đứa trẻ quê miền núi như tôi. Chỉ bằng cách không ngừng nỗ lực cải thiện bản thân, chúng ta mới có được những khả năng không giới hạn trong tương lai”.

Với số điểm 713, Lâm Vạn Đông rời bỏ lũy tre làng và trở thành sinh viên lớp tự động hóa và kỹ thuật công nghiệp tại Đại học danh giá Thanh Hoa. Nam sinh được miễn học phí và nhận một khoản sinh hoạt phí hàng tháng.

Vì nền tảng học tập khó khăn nên chàng trai phải tốn nhiều thời gian và sức lực hơn để theo kịp các bạn. “Tôi yêu cầu bản thân phải tiến bộ mỗi ngày và luôn chân cứng đá mềm”. Với sự nỗ lực bền bỉ, kết quả học tập của Vạn Đông đã được cải thiện rất nhiều. 

Năm 2023, Lâm Vạn Đông tốt nghiệp. Chàng trai nhận được lời mời làm việc trong nhiều công ty lớn với mức lương hàng vạn tệ. Nhưng cậu đã chọn quay lại quê hương để cống hiến. Vạn Đông tâm niệm, những nơi nghèo khó cần thêm nhân tài để cống hiến cho xây dựng. Muốn thoát nghèo, giải pháp duy nhất là phát triển.

Vạn Đông chọn làm việc tại Văn phòng Ủy ban quận Đông Xuyên của thành phố Côn Minh. Chàng trai sẽ không bao giờ để mẹ mình làm những công việc nặng nhọc ở công trường nữa, đồng thời hy vọng có thể thắp đèn cho những đứa trẻ từng cơ cực như mình để dẫn họ ra khỏi núi.

 “Có thể không phải ai cũng có thể đạt được sự nghiệp lẫy lừng nhưng khi chúng ta kết hợp lựa chọn cá nhân với nhu cầu phát triển quê hương và đất nước, sự nghiệp của chúng ta đã trở nên rất có giá trị”, Vạn Đông chia sẻ.

Tử Huy

“Ngay từ đầu năm, nhà trường thông báo rõ về 2 loại quỹ gồm quỹ lớp và quỹ hội. Trong đó, quỹ lớp dùng để chi phô-tô bài làm cuối tuần cho các con và tổ chức trung thu, liên hoan cuối năm học, nếu thiếu sẽ đóng thêm. Số tiền thừa sẽ mua sách vở tặng khích lệ cho các con. Đối với quỹ hội là quỹ không bắt buộc, tự nguyện, vì vậy tôi không đóng”, chị S. cho biết.

Chị S. cho biết, các năm trước, chị vẫn đóng quỹ hội cho các con, nhưng năm vừa rồi chị không tham gia đóng bởi vì nghĩ không giải quyết gì cho con. 

“Những năm trước, tôi ủng hộ trung thu hoặc liên hoan cuối năm cho các con, các thầy cô giáo chủ nhiệm đều biết", chị S. nói.

Về lý do không đóng quỹ cho con ăn liên hoan, theo chị S., dịp liên hoan cuối năm, chị không nhận được thông tin cô giáo đăng lên nhóm lớp thông báo là quỹ lớp còn ít hay hết nên chị không biết. Chị nghĩ rằng, quỹ lớp vẫn đủ và con mình vẫn được bảo đảm quyền lợi khi liên hoan.

"Bánh kẹo do phụ huynh ủng hộ, không dùng đến quỹ, vì vậy con tôi vẫn được tham gia với các bạn. Còn nếu tôi biết quỹ lớp không đủ, hay cô giáo có thông báo trực tiếp cho tôi thay vì dùng quỹ lớp, dùng quỹ hội mua suất gà rán, tôi sẽ đóng thêm ngay để ủng hộ các con", chị S. nói.

Theo chị S. chuyện phụ huynh không đóng quỹ cho con ăn liên hoan chỉ là sự hiểu nhầm không đáng có giữa gia đình và nhà trường. Đồng thời, phụ huynh này cho biết thêm, cô giáo cũng đã nhận trách nhiệm, xin lỗi gia đình khi không nói rõ sự việc dẫn đến hiểu nhầm trên.

Sau sự việc và có lời xin lỗi của nhà trường, ngày 25/5, chị S. đã ẩn bài viết trên mạng xã hội. Tuy nhiên, đến ngày 27/5, chị S. tiếp tục đăng bài đính chính và nói rõ sự việc bởi bức xúc việc một phụ huynh khác cùng lớp con chị đưa ra những thông tin không đúng về chị cũng như sự việc trên.

Hiện nay, chị S. cũng mong sự việc lắng xuống, sớm khép lại để không ảnh hưởng đến nhà trường hay ngành giáo dục.

Trước đó, mạng xã hội và dư luận xôn xao trước bài viết đăng tải của một phụ huynh về việc "học sinh lớp 1 không được ăn liên hoan do mẹ không đóng quỹ lớp".

Lý giải về sự việc, bà Phạm Thị Lý - Hiệu trưởng Trường Tiểu học Gia Lương, cho hay, ngày 24/5, phụ huynh và cô chủ nhiệm lớp 1C phối hợp tổ chức liên hoan cuối năm cho học sinh.

Để chuẩn bị cho buổi lễ liên hoan, chi hội phụ huynh đã thống nhất, thông qua giáo viên chủ nhiệm thông báo về thời gian và địa điểm. Số tiền mua đồ liên hoan cho các học sinh sẽ trích từ quỹ hội.

Cả lớp có 32 học sinh, trong đó, 31 học sinh được bố mẹ đóng tiền để liên hoan. Riêng phụ huynh em N. không đóng.

Ban phụ huynh mua 31 suất gà rán kèm khoai tây chiên và xúc xích, trị giá 40.000 đồng/suất. Theo bà Lý, số tiền quỹ còn thừa, lớp sẽ dành để khen thưởng, động viên cuối năm cho học sinh.

Về thông tin em N. phải ngồi nhìn các bạn ăn liên hoan vì gia đình không đóng tiền, bà Lý nói: Em N. vẫn được ăn kẹo, bánh và bánh gato, chỉ không được một suất gà rán riêng như các bạn. Cô giáo chủ nhiệm chia sẻ, có 2 học sinh khác đã chia cho N. một ít để ăn chung.

Về phản ứng của phụ huynh, bà Phạm Thị Lý cho biết thêm: "Nhà trường cùng cô giáo và hội cha mẹ học sinh đã xuống nhà em N. để có lời với gia đình. 

Chúng tôi đã kiểm điểm chủ nhiệm lớp 1C và phê bình đại diện ban học sinh lớp này. Chúng tôi mong muốn gia đình học sinh N. bỏ qua và khép lại sự việc để ổn định công tác giáo dục tại nhà trường”, bà Lý chia sẻ.

Tháng 2/1930, ông đến Đại học Cambridge nghiên cứu phương trình Dirac và Thuyết tương đối, dưới sự hướng dẫn của Arthur Eddington. 6 tháng sau, nhờ có sự giới thiệu của tiến sĩ Eddington, ông đến Viện Công nghệ Massachusetts (MIT) với tư cách là trợ giảng và nghiên cứu sinh. Dưới sự hướng dẫn của nhà Toán học D. J. Struik tại đây, ông hoàn thành luận văn Sơ bộ nghiên cứu hệ thống siêu phức số và ứng dụng trong hình học, ở tuổi 24. 

Hoàn thành việc lấy bằng thạc sĩ, năm 1931, ông về nước và kết hôn với bà Cát Sở Hoa theo sự sắp xếp của bố mẹ. Dù đã có gia đình nhưng ông vẫn đau đáu việc ra nước ngoài học hỏi Vật lý. Bởi ông cho rằng, chỉ khi sở hữu 'sức mạnh' kiến thức mới có thể xây dựng quê hương.

Tuy nhiên, vì tham gia vào phong trào yêu nước chống đế quốc Nhật, nên ông phải gác lại dự định. Về nước, tháng 1/1932, ông được bổ nhiệm làm giảng viên khoa Vật lý tại Học viện Quân sự Trung ương Nam Kinh (Trung Quốc). 

Tháng 9/1932, ông trở thành phó giáo sư khoa Vật lý, Đại học Chiết Giang. Sau 3 năm làm việc tại đây, tháng 8/1935, ông được bổ nhiệm thành giáo sư kiêm trưởng khoa Toán, Đại học Tế Nam. Đồng thời, ông giữ cả chức vụ giáo sư khoa Vật lý tại Đại học Giao thông.

Trở thành giáo sư ở tuổi 28, ông được nhận xét là người có kinh nghiệm giảng dạy phong phú. "Tôi ngưỡng mộ phương pháp dạy của Thúc Tinh Bắc. Ông thường lý giải khái niệm và nguyên lý bằng ví dụ thực tế đời sống. Đây là cách dạy cả đời tôi cũng không học được", nhà Vật lý Vương Kim Xương cho hay.

Trong giai đoạn này, ông vừa giảng dạy vừa nghiên cứu thiết bị như máy bay, tàu chiến không người lái, laser và radar, để giảm thiểu thương vong cho bộ đội khi đối mặt với các cuộc không kích của quân Nhật. Năm 1944, ông cùng nhóm nghiên cứu chế tạo thành công radar. Thời điểm đó, ông cho rằng, đây là nhiệm vụ được giao nên phải hoàn thành.

Năm 1952, ông phải chuyển đến Đại học Sơn Đông làm việc. Tại đây, ông và hiệu trưởng lúc bấy giờ bất đồng quan điểm. Năm 1955, ông bị tước quyền giảng dạy. 3 năm sau, ông phải đến hồ Nguyệt Tử Khẩu ở Thanh Đảo (Trung Quốc) cải tạo lao động. Từ năm 1960-1978, sau khi công trình hoàn thành, ông sang Học viện Y Thanh Đảo dọn nhà vệ sinh, rửa dụng cụ thí nghiệm và làm tiêu bản xác.

Thời gian này, ông không từ bỏ việc trau dồi kiến thức. Lúc rảnh, ông thường lấy sách ra nghiên cứu. Bởi ông cho rằng, việc dừng nghiên cứu sẽ làm não chậm lại.

Năm 1978, ông được trả quyền giảng dạy và nghiên cứu sau 23 năm. Lúc này, ông được chuyển đến Viện Nghiên cứu Hải dương học 1 (Thanh Đảo, Trung Quốc) để làm việc. Năm 1979, Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc giao cho ông công trình tính toán quỹ đạo tên lửa, với kinh phí 1 triệu NDT (3,4 tỷ đồng). Tuy nhiên, ông từ chối nhận số tiền này. 

Ở tuổi 72, ông gây chấn động ngành hàng không vũ trụ Trung Quốc vì tốc độ tính toán. Bước vào căn phòng yên tĩnh cùng với bút và máy tính, ông nhanh chóng đưa ra kết quả chính xác. Điều này đã giải quyết được nhiều vấn đề cho Viện Hàn lâm Khoa học Trung Quốc. 

Ngày 30/10/1983, ông qua đời vì bạo bệnh. Trước đó, giáo sư có nguyện vọng hiến thi thể của mình cho nghiên cứu khoa học. Tuy nhiên, vì nhiều lý do mong muốn cuối cùng của ông không thể thực hiện.