Xin ông cho biết đâu là những thách thức lớn nhất khi chuyển sang kỷ nguyên 6G?

Khi chuyển sang 6G có các thách thức về kỹ thuật xuất hiện trong 5 lĩnh vực gồm Công nghệ vô tuyến thế hệ mới; Mạng tích hợp đa công nghệ đồng dạng; Kỹ thuật định thời trong mạng; Tối ưu hóa và ứng dụng công nghệ AI trong mạng; An ninh bảo mật thế hệ tiếp theo. 

Mỗi lĩnh vực đều có những thách thức lớn. Với công nghệ vô tuyến thế hệ sau, việc chuyển sang sử dụng các tần số trong khoảng 100-330GHz khi sóng mang và băng thông thông tin lên đến 30GHz (hoặc rộng hơn). Các băng tần và băng thông này đã và đang gặp phải những vấn đề tương tự như các vấn đề mà Dải tần 2 (FR2) của 5G phải đối mặt như công nghệ bán dẫn RF về hệ số khuếch đại công suất, hiệu suất, độ tuyến tính và tiếng ồn. Chúng ta cũngchưa có giải pháp cho trường hợp tốc độ dữ liệu băng gốc lên tới hàng trăm Gbps cũng nhưvấn đề bước sóng dưới 2mm.

Giữa băng tần của các hệ thống vô tuyến hiện tại và các băng tần cũng nhưcông nghệ mới bổ sung vẫn còn rất nhiều dải tần khả dụng. Tuy nhiên, khai thác có hiệu quả các băng tần này không phải là việc dễ dàng. ManyNets mong muốn sử dụng các hệ thống này một cách linh hoạt theo thời gian, vị trí và nhu cầu. Tuy nhiên, các thiết kế của hầu hết các hệ thống này không tương thích.

Đối với mạng ứng dụng công nghệ AI, công nghệ này đang tạo ra những đột phá trong ngành y học, nghiên cứu lượng tử và thậm chí cả kiểm thử phần mềm. Môi trường phức tạp của các mạng hiện tại và lượng dữ liệu vận hành khổng lồ là điều kiện lý tưởng để ứng dụng công nghệ AI nhằm tối ưu hóa hiệu năng và hiệu suất và nâng cao tính linh hoạt. Vì mạng lưới sẽ trở thành một bộ phận không thể thiếu của xã hội nên chúng ta không thể chấp nhận sai lỗi trong việc quản lý mạng, tương tự như việc AI xác định sai một bức ảnh hoặc thực hiện phanh khẩn cấp  khi xe đang đi trên đường cao tốc.

Về kỹ thuật kiểm soát thời gian, độ trễ rất thấp kết hợp với khả năng định thời chính xác của luồng báo hiệu là chìa khóa để tạo ra các mô hình sử dụng mới. Trong các mạng hiện nay, việc triển khai ý tưởng về một dịch vụ có độ trễ cao nhưng cần bảo đảm định thời chính xác là tương đối khó khăn. Các mạng hiện tại có xu hướng vận hành theo phương thức phi trạng thái và "cố gắng tối đa", sử dụng giao thức chồng lấn để tạo cảm nhận về kết nối mạng theo thời gian. Cần thiết kế lại các kỹ thuật định thời trong các tiêu chuẩn không chỉ của 3GPP mà còn của cả Nhóm Đặc nhiệm kỹ thuật Internet (IETF) và của các cơ quan khác.

Hay về an ninh bảo mật, ngay cảvới 5G, vẫn còn rất nhiều việc cần làm để cải thiện tình hình an ninh bảo mật. Rõ ràng mạng 5G bộc lộ nhiều nguy cơ bảo mật hơn nhiều so với các thế hệ công nghệ di động trước đó, nên vấn đề này của 6G sẽ lớn hơn. Vì vậy, vấn đề thách thức cần giải quyết là đảm bảo an toàn mạng ở tất cả các cấp, được cảnh báo khi có người tìm cách xâm phạm mạng và nhanh chóng khôi phục sau khi có sự cố.

Về phía Keysight, chúng tôi có đầy đủ năng lực trong cả 5 lĩnh vực kể trên. Mặc dù chưa có bộ giải pháp 6G đầy đủ trong tất cả lĩnh vực nhưng Keysight nhận thấy cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp hàng đầu trong ngànhphát triển các giải pháp hiện thực hoá 6G.

Khi 6G được triển khai, liệu O-RAN có tiếp tục còn là một cơ hội kinh doanh hay không, thưa ông?

Bất kể là tiêu chuẩn O-RAN (mạng truy cập vô tuyến mở) hay tiêu chuẩn mới tiên tiến hơn, động lực triển khai O-RAN sẽ trở nên rõ ràng hơn trong bối cảnh 6G. Tầm nhìn của 5G là ảo hóa mạng đến mức tối đa để giảm chi phí và tăng tính linh hoạt cho hệ thống. O-RAN là một hệ quả tự nhiên của tầm nhìn đó vì tiêu chuẩn này dành riêng cho việc ảo hóa các phần tử của mạng truy cập vô tuyến (RAN). Có thể tính năng ảo hóa bộ khuếch đại công suất và ăng-ten sẽ được đưa vào các tiêu chuẩn công nghệ thế hệ tương lai, tuy nhiên việc ảo hóa phần lớn quá trình xử lý tín hiệu băng gốc đang được thực hiện tại thời điểm này.  Việc ảo hóa này thúc đẩy việc phân rã trạm gốc (thành các phần tử ảo hóa) và từ đó phát sinh nhu cầu về thiết lập ranh giới kiến trúc chung và các giao diện tiêu chuẩn hóa giữa các phần tử đó. Xu hướng này được đẩy nhanh để đảm bảo tính linh hoạt của 6G. Một hệ quả khác của O-RAN là sự phát triển của khái niệm Bộ điều khiển thông minh RAN - một phần tử điều khiển cần thiết nằm trên ranh giới mạng truy nhập RAN/mạng lõi Core để đảm bảo sử dụng tối ưu các phần tử ảo hóa của RAN. Công nghệ 6G có thể sẽ thúc đẩy sự phát triển thế hệ tiếp theo của kiến trúc này, với chức năng và năng lực bổ sung do AI hỗ trợ.

Dải tần cũng là một vấn đề không kém phần quan trọng. Giống như tất cả các thế hệ công nghệ trước đó, 6G sẽ sử dụng lại được tần số của các thế hệ công nghệ hiện nay. Các kỹ thuật điều chế mới, các công nghệ mới như MIMO, mã hóa kênh, công nghệ đa truy nhập, v.v. cũng sẽ được áp dụng cho các băng tần hiện có. Băng tần này bao gồm 5G FR2 (24 - 52 GHz). Các công nghệ được áp dụng cho băng tần này dự kiến sẽ có nhiều thay đổi đáng kể - vì khi 6G được triển khai, các công nghệ này mới trải qua một thế hệ phát triển. Có rất nhiều cơ hội để tăng cường năng lực của hệ thống vô tuyến. Cuối cùng, việc sử dụng bổ sung các dải tần cao hơn cũng đang thu hút được nhiều sự quan tâm. Tôi dự kiến các băng tần từ 110 đến 330 GHz sẽ được sử dụng để phát triển các dịch vụ truyền thông và công nghệ hình ảnh. Các tần số cao hơn cũng đang được nghiên cứu sử dụng, tuy nhiên còn nhiều hạn chế lớn trong thực tế và có thể chúng ta phải chờ 7G để có thể sử dụng những tần số này.

Ông có thể chia sẻ thời điểm thích hợp để các nhà cung cấp bắt đầu phát triển 6G là khi nào?

Quá trình này diễn ra theo một số giai đoạn. Vòng đời phát triển bao gồm các giai đoạn có thể trùng lặp một phần về khung thời gian như sau: nghiên cứu cơ bản → nghiên cứu ứng dụng→thử nghiệm công nghệ→ thiết kế và thử nghiệm hệ thống con→ thử nghiệm toàn bộ→ triển khai thử nghiệm→ thương mại hóa.  Quá trình tiêu chuẩn hóa bắt đầu từ giai đoạn thứ tư (thử nghiệm các tiểu hệ thống).

Kết quả tìm kiếm trên Google sẽ cho thấy ít nhất tám lộ trình khác nhau của các công ty khác nhau. Các lộ trình này đều bao gồm các giai đoạn nói trên nhưng sử dụng các thuật ngữ khác nhau. Việc quy trình phát triển này dần được chuẩn hóa cho thấy quá trình phát triển 6G bắt đầu trở nên thực sự nghiêm túc. Tôi hy vọng vào khoảng cuối năm 2024, chúng ta sẽ có những cuộc trao đổi tích cực về các tiêu chuẩn.

Xin cảm ơn ông!

An Nhiên (Thực hiện)

Ông Roger Nichols, Giám đốc Chương trình 6G của Keysight Technologies.

Xin ông cho biết đâu là những thách thức lớn nhất khi chuyển sang kỷ nguyên 6G?

Khi chuyển sang 6G có các thách thức về kỹ thuật xuất hiện trong 5 lĩnh vực gồm Công nghệ vô tuyến thế hệ mới; Mạng tích hợp đa công nghệ đồng dạng; Kỹ thuật định thời trong mạng; Tối ưu hóa và ứng dụng công nghệ AI trong mạng; An ninh bảo mật thế hệ tiếp theo. 

Mỗi lĩnh vực đều có những thách thức lớn. Với công nghệ vô tuyến thế hệ sau, việc chuyển sang sử dụng các tần số trong khoảng 100-330GHz khi sóng mang và băng thông thông tin lên đến 30GHz (hoặc rộng hơn). Các băng tần và băng thông này đã và đang gặp phải những vấn đề tương tự như các vấn đề mà Dải tần 2 (FR2) của 5G phải đối mặt như công nghệ bán dẫn RF về hệ số khuếch đại công suất, hiệu suất, độ tuyến tính và tiếng ồn. Chúng ta cũngchưa có giải pháp cho trường hợp tốc độ dữ liệu băng gốc lên tới hàng trăm Gbps cũng nhưvấn đề bước sóng dưới 2mm.

Giữa băng tần của các hệ thống vô tuyến hiện tại và các băng tần cũng nhưcông nghệ mới bổ sung vẫn còn rất nhiều dải tần khả dụng. Tuy nhiên, khai thác có hiệu quả các băng tần này không phải là việc dễ dàng. ManyNets mong muốn sử dụng các hệ thống này một cách linh hoạt theo thời gian, vị trí và nhu cầu. Tuy nhiên, các thiết kế của hầu hết các hệ thống này không tương thích.

Đối với mạng ứng dụng công nghệ AI, công nghệ này đang tạo ra những đột phá trong ngành y học, nghiên cứu lượng tử và thậm chí cả kiểm thử phần mềm. Môi trường phức tạp của các mạng hiện tại và lượng dữ liệu vận hành khổng lồ là điều kiện lý tưởng để ứng dụng công nghệ AI nhằm tối ưu hóa hiệu năng và hiệu suất và nâng cao tính linh hoạt. Vì mạng lưới sẽ trở thành một bộ phận không thể thiếu của xã hội nên chúng ta không thể chấp nhận sai lỗi trong việc quản lý mạng, tương tự như việc AI xác định sai một bức ảnh hoặc thực hiện phanh khẩn cấp  khi xe đang đi trên đường cao tốc.

Về kỹ thuật kiểm soát thời gian, độ trễ rất thấp kết hợp với khả năng định thời chính xác của luồng báo hiệu là chìa khóa để tạo ra các mô hình sử dụng mới. Trong các mạng hiện nay, việc triển khai ý tưởng về một dịch vụ có độ trễ cao nhưng cần bảo đảm định thời chính xác là tương đối khó khăn. Các mạng hiện tại có xu hướng vận hành theo phương thức phi trạng thái và "cố gắng tối đa", sử dụng giao thức chồng lấn để tạo cảm nhận về kết nối mạng theo thời gian. Cần thiết kế lại các kỹ thuật định thời trong các tiêu chuẩn không chỉ của 3GPP mà còn của cả Nhóm Đặc nhiệm kỹ thuật Internet (IETF) và của các cơ quan khác.

Hay về an ninh bảo mật, ngay cảvới 5G, vẫn còn rất nhiều việc cần làm để cải thiện tình hình an ninh bảo mật. Rõ ràng mạng 5G bộc lộ nhiều nguy cơ bảo mật hơn nhiều so với các thế hệ công nghệ di động trước đó, nên vấn đề này của 6G sẽ lớn hơn. Vì vậy, vấn đề thách thức cần giải quyết là đảm bảo an toàn mạng ở tất cả các cấp, được cảnh báo khi có người tìm cách xâm phạm mạng và nhanh chóng khôi phục sau khi có sự cố.

Về phía Keysight, chúng tôi có đầy đủ năng lực trong cả 5 lĩnh vực kể trên. Mặc dù chưa có bộ giải pháp 6G đầy đủ trong tất cả lĩnh vực nhưng Keysight nhận thấy cơ hội hợp tác với các doanh nghiệp hàng đầu trong ngànhphát triển các giải pháp hiện thực hoá 6G.

Khi 6G được triển khai, liệu O-RAN có tiếp tục còn là một cơ hội kinh doanh hay không, thưa ông?

Bất kể là tiêu chuẩn O-RAN (mạng truy cập vô tuyến mở) hay tiêu chuẩn mới tiên tiến hơn, động lực triển khai O-RAN sẽ trở nên rõ ràng hơn trong bối cảnh 6G. Tầm nhìn của 5G là ảo hóa mạng đến mức tối đa để giảm chi phí và tăng tính linh hoạt cho hệ thống. O-RAN là một hệ quả tự nhiên của tầm nhìn đó vì tiêu chuẩn này dành riêng cho việc ảo hóa các phần tử của mạng truy cập vô tuyến (RAN). Có thể tính năng ảo hóa bộ khuếch đại công suất và ăng-ten sẽ được đưa vào các tiêu chuẩn công nghệ thế hệ tương lai, tuy nhiên việc ảo hóa phần lớn quá trình xử lý tín hiệu băng gốc đang được thực hiện tại thời điểm này.  Việc ảo hóa này thúc đẩy việc phân rã trạm gốc (thành các phần tử ảo hóa) và từ đó phát sinh nhu cầu về thiết lập ranh giới kiến trúc chung và các giao diện tiêu chuẩn hóa giữa các phần tử đó. Xu hướng này được đẩy nhanh để đảm bảo tính linh hoạt của 6G. Một hệ quả khác của O-RAN là sự phát triển của khái niệm Bộ điều khiển thông minh RAN - một phần tử điều khiển cần thiết nằm trên ranh giới mạng truy nhập RAN/mạng lõi Core để đảm bảo sử dụng tối ưu các phần tử ảo hóa của RAN. Công nghệ 6G có thể sẽ thúc đẩy sự phát triển thế hệ tiếp theo của kiến trúc này, với chức năng và năng lực bổ sung do AI hỗ trợ.

Dải tần cũng là một vấn đề không kém phần quan trọng. Giống như tất cả các thế hệ công nghệ trước đó, 6G sẽ sử dụng lại được tần số của các thế hệ công nghệ hiện nay. Các kỹ thuật điều chế mới, các công nghệ mới như MIMO, mã hóa kênh, công nghệ đa truy nhập, v.v. cũng sẽ được áp dụng cho các băng tần hiện có. Băng tần này bao gồm 5G FR2 (24 - 52 GHz). Các công nghệ được áp dụng cho băng tần này dự kiến sẽ có nhiều thay đổi đáng kể - vì khi 6G được triển khai, các công nghệ này mới trải qua một thế hệ phát triển. Có rất nhiều cơ hội để tăng cường năng lực của hệ thống vô tuyến. Cuối cùng, việc sử dụng bổ sung các dải tần cao hơn cũng đang thu hút được nhiều sự quan tâm. Tôi dự kiến các băng tần từ 110 đến 330 GHz sẽ được sử dụng để phát triển các dịch vụ truyền thông và công nghệ hình ảnh. Các tần số cao hơn cũng đang được nghiên cứu sử dụng, tuy nhiên còn nhiều hạn chế lớn trong thực tế và có thể chúng ta phải chờ 7G để có thể sử dụng những tần số này.

Ông có thể chia sẻ thời điểm thích hợp để các nhà cung cấp bắt đầu phát triển 6G là khi nào?

Quá trình này diễn ra theo một số giai đoạn. Vòng đời phát triển bao gồm các giai đoạn có thể trùng lặp một phần về khung thời gian như sau: nghiên cứu cơ bản → nghiên cứu ứng dụng→thử nghiệm công nghệ→ thiết kế và thử nghiệm hệ thống con→ thử nghiệm toàn bộ→ triển khai thử nghiệm→ thương mại hóa.  Quá trình tiêu chuẩn hóa bắt đầu từ giai đoạn thứ tư (thử nghiệm các tiểu hệ thống).

Kết quả tìm kiếm trên Google sẽ cho thấy ít nhất tám lộ trình khác nhau của các công ty khác nhau. Các lộ trình này đều bao gồm các giai đoạn nói trên nhưng sử dụng các thuật ngữ khác nhau. Việc quy trình phát triển này dần được chuẩn hóa cho thấy quá trình phát triển 6G bắt đầu trở nên thực sự nghiêm túc. Tôi hy vọng vào khoảng cuối năm 2024, chúng ta sẽ có những cuộc trao đổi tích cực về các tiêu chuẩn.

Xin cảm ơn ông!

An Nhiên (Thực hiện)

Theo Hội Nội tiết và Đái tháo đường Việt Nam, hiện tỷ lệ mắc đái tháo đường ở người trưởng thành của nước ta vào khoảng 7,3%, tương đương gần 5 triệu người. Tuy nhiên, chỉ khoảng một nửa người mắc bệnh được chẩn đoán và một nửa trong số được chẩn đoán đang điều trị tại các cơ sở y tế.

Bên cạnh sự chăm sóc y tế, việc tự quản lý bệnh ở người mắc đái tháo đường đóng vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát và ngăn ngừa biến chứng lâu dài. Đây cũng là nền tảng giúp bệnh nhân đạt mục tiêu đường huyết cụ thể.

3 việc cần tuân thủ để kiểm soát đường huyết 

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Thái Văn Hùng, Phó trưởng khoa Nội tiết, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, để kiểm soát đường huyết tốt, người bệnh cần làm tốt 3 việc, bao gồm: tuân thủ chế độ ăn cho người đái tháo đường, có chương trình luyện tập thể dục đều đặn và phù hợp, uống thuốc theo toa của bác sĩ. Ngoài ra, người bệnh phải theo dõi đường huyết thường xuyên, tái khám định kỳ và tầm soát các biến chứng.

Ông khẳng định nhiều người bệnh tuân thủ kiểm soát đường huyết tốt đã không gặp bất kỳ biến chứng nào trong 20-30 năm mắc bệnh, cuộc sống giống như người bình thường.

Còn theo bác sĩ Trần Thị Ngọc Anh, Khoa Nội tiết, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, người bệnh phải thay đổi lối sống và các thói quen không tốt như hút thuốc lá, uống rượu bia, bỏ bữa...

Trong đó, hút thuốc lá và uống rượu bia góp phần làm thúc đẩy tình trạng bệnh lý mạch máu nhỏ, vốn đã trầm trọng ở bệnh nhân đái tháo đường. Người bệnh cần giảm dần và từ bỏ hẳn thói quen này.

Thói quen bỏ bữa, đặc biệt là bỏ bữa sáng, cần phải điều chỉnh do nguy cơ hạ đường huyết khi sử dụng thuốc đái tháo đường. Người bệnh lớn tuổi có thể chuẩn bị kẹo đường hoặc trái cây khô để dùng khi có biểu hiện hạ đường huyết.

Người thừa cân, béo phì cần giảm 3-7% so với cân nặng ban đầu và duy trì ở ngưỡng này sẽ giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn. Ở ngưỡng giảm cân từ 10% trở lên, các lợi ích sẽ rõ ràng hơn với người bệnh. Tuy nhiên, cần chú ý tốc độ giảm cân không quá 0,5-1kg/tuần.

Theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM, đái tháo đường là một trong những bệnh không lây nhiễm phố biển trên toàn cầu, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như bệnh tim mạch, mù lòa, suy thận và đoạn chi.

Đái tháo đường tiến triển âm thầm, nhiều trường hợp có biến chứng mới phát hiện mắc bệnh. Bệnh xảy ra khi tuyến tụy không sản xuất đủ lượng insulin để điều chỉnh lượng đường trong máu hoặc khi cơ thể không thể sử dụng hiệu quả insulin mà nó tạo ra.

Bệnh đái tháo đường có 3 loại: type 1, type 2 và thai kỳ. Trong đó, đái tháo đường type 2 phổ biến hơn ở người lớn và chiếm khoảng 90% tổng số trường hợp đái tháo đường.

Theo Liên đoàn Đái tháo đường thế giới (IDF), năm 2021, ước tính có khoảng 537 triệu người trưởng thành phải sống chung với căn bệnh trên. Dự báo con số sẽ tăng lên 783 triệu người vào năm 2045.

Cấp cứu vì biến chứng của đái tháo đường

Bác sĩ chuyên khoa 2 Thái Văn Hùng, Phó trưởng khoa Nội tiết, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương (TP.HCM), cho biết ông từng tiếp nhận một bệnh nhân nam hơn 40 tuổi, bị đái tháo đường 3 năm nhưng không điều trị.

Thời điểm nhập viện cấp cứu, người này bị nhiễm trùng bàn chân nặng, đường huyết tăng cao, đe doạ tính mạng. Các bác sĩ phải phẫu thuật cấp cứu, cắt chân bị nhiễm trùng. Sau đó, người đàn ông phải sử dụng chân giả.

Một phụ nữ 65 tuổi cũng từng được cấp cứu ở Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM vào năm 2022 trong tình trạng hôn mê. Khai thác bệnh sử ghi nhận người này bị mắc đái tháo đường type 2 và điều trị trong 2 năm. Trước nhập viện, bệnh nhân thường xuyên bị hồi hộp, khó thở, chân tay run, vã mồ hôi... 

Các bác sĩ xác định nguyên nhân hôn mê của người phụ nữ là do hạ đường huyết. Bên cạnh việc điều trị, người bệnh còn được hướng dẫn cách tự theo dõi đường huyết để tránh các biến chứng tương tự. 

Theo Hội Nội tiết và Đái tháo đường Việt Nam, hiện tỷ lệ mắc đái tháo đường ở người trưởng thành của nước ta vào khoảng 7,3%, tương đương gần 5 triệu người. Tuy nhiên, chỉ khoảng một nửa người mắc bệnh được chẩn đoán và một nửa trong số được chẩn đoán đang điều trị tại các cơ sở y tế.

Bên cạnh sự chăm sóc y tế, việc tự quản lý bệnh ở người mắc đái tháo đường đóng vai trò rất quan trọng trong việc kiểm soát và ngăn ngừa biến chứng lâu dài. Đây cũng là nền tảng giúp bệnh nhân đạt mục tiêu đường huyết cụ thể.

3 việc cần tuân thủ để kiểm soát đường huyết 

Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Thái Văn Hùng, Phó trưởng khoa Nội tiết, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, để kiểm soát đường huyết tốt, người bệnh cần làm tốt 3 việc, bao gồm: tuân thủ chế độ ăn cho người đái tháo đường, có chương trình luyện tập thể dục đều đặn và phù hợp, uống thuốc theo toa của bác sĩ. Ngoài ra, người bệnh phải theo dõi đường huyết thường xuyên, tái khám định kỳ và tầm soát các biến chứng.

Ông khẳng định nhiều người bệnh tuân thủ kiểm soát đường huyết tốt đã không gặp bất kỳ biến chứng nào trong 20-30 năm mắc bệnh, cuộc sống giống như người bình thường.

Còn theo bác sĩ Trần Thị Ngọc Anh, Khoa Nội tiết, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, người bệnh phải thay đổi lối sống và các thói quen không tốt như hút thuốc lá, uống rượu bia, bỏ bữa...

Trong đó, hút thuốc lá và uống rượu bia góp phần làm thúc đẩy tình trạng bệnh lý mạch máu nhỏ, vốn đã trầm trọng ở bệnh nhân đái tháo đường. Người bệnh cần giảm dần và từ bỏ hẳn thói quen này.

Thói quen bỏ bữa, đặc biệt là bỏ bữa sáng, cần phải điều chỉnh do nguy cơ hạ đường huyết khi sử dụng thuốc đái tháo đường. Người bệnh lớn tuổi có thể chuẩn bị kẹo đường hoặc trái cây khô để dùng khi có biểu hiện hạ đường huyết.

Người thừa cân, béo phì cần giảm 3-7% so với cân nặng ban đầu và duy trì ở ngưỡng này sẽ giúp kiểm soát đường huyết tốt hơn. Ở ngưỡng giảm cân từ 10% trở lên, các lợi ích sẽ rõ ràng hơn với người bệnh. Tuy nhiên, cần chú ý tốc độ giảm cân không quá 0,5-1kg/tuần.

Theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM, đái tháo đường là một trong những bệnh không lây nhiễm phố biển trên toàn cầu, gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm như bệnh tim mạch, mù lòa, suy thận và đoạn chi.

Đái tháo đường tiến triển âm thầm, nhiều trường hợp có biến chứng mới phát hiện mắc bệnh. Bệnh xảy ra khi tuyến tụy không sản xuất đủ lượng insulin để điều chỉnh lượng đường trong máu hoặc khi cơ thể không thể sử dụng hiệu quả insulin mà nó tạo ra.

Bệnh đái tháo đường có 3 loại: type 1, type 2 và thai kỳ. Trong đó, đái tháo đường type 2 phổ biến hơn ở người lớn và chiếm khoảng 90% tổng số trường hợp đái tháo đường.

Theo Liên đoàn Đái tháo đường thế giới (IDF), năm 2021, ước tính có khoảng 537 triệu người trưởng thành phải sống chung với căn bệnh trên. Dự báo con số sẽ tăng lên 783 triệu người vào năm 2045.

Bác sĩ Đỗ Hồng Hiên, Chuyên gia dịch tễ, Tổ chức WHO tại Việt Nam, cho biết: “Việt Nam chưa có báo cáo ca bệnh nhưng chỉ là vấn đề thời gian, cũng có thể đã có sự lây truyền trong cộng đồng. Chúng ta cần có các biện pháp ứng phó sàng lọc, ngăn chặn không gây lây nhiễm và bảo vệ nhân viên y tế - những người có nguy cơ cao”.

Đại diện WHO tại Việt Nam cũng thông tin, bệnh đậu màu khỉ thường khỏi sau vài tuần tuy nhiên cũng có biến chứng. Biến chứng đậu mùa khỉ phần lớn từ các nốt phát ban nếu để nhiễm trùng có thể dẫn đến hoại tử, ảnh hưởng đến phổi, nhiễm trùng máu, mất nước, viêm não.

Vì vậy, Việt Nam phải chuẩn bị năng lực về chẩn đoán, cách ly cũng như quản lý để khi có ca bệnh sẽ hạn chế tối đa lây lan cũng như tử vong.

Ông Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, thông tin, các nước cạnh Việt Nam như Thái Lan, Singarpore, Trung Quốc đã ghi nhận ca bệnh. Việt Nam được WHO xếp thuộc vào nhóm 1 - nhóm quốc gia chưa ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ. 

Từ tháng 4, Việt Nam đã bỏ tờ khai y tế đối với khách quốc tế. Vì vậy người dân ở các quốc gia khác vào Việt Nam thuận lợi, trong đó có các quốc gia đã ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ. 

Để chủ động phát hiện, ngăn chặn các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm lan truyền qua biên giới, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đã đề nghị Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế và trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh, thành có hoạt động kiểm dịch y tế thực hiện nghiêm, đầy đủ các hoạt động kiểm dịch y tế đối với người, phương tiện và hàng hóa... được quy định tại Nghị định số 89 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm về kiểm dịch y tế biên giới.

Việc kiểm tra, xử lý y tế, khử khuẩn phương tiện, hàng hóa phải theo đúng quy trình kiểm dịch y tế. Bộ Y tế cũng đề nghị các đơn vị cập nhật kế hoạch dự phòng đáp ứng với bệnh truyền nhiễm tại từng cửa khẩu, trong đó cần có sự phối hợp, tham gia của các cơ quan chức năng tại cửa khẩu, cơ quan y tế địa phương để xử lý kịp thời các tình huống dịch bệnh có thể xảy ra, không để bị động, lúng túng.

 Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:

1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải, khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay nhanh.

3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng như đau đầu, sốt, nổi hạch, đau cơ, đau lưng, suy nhược, cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.

4. Tránh tiếp xúc gần gũi với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh.

5. Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ, cần tránh tiếp xúc với động vật có vú bị bệnh như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng (chết và sống) có thể chứa virus đậu mùa khỉ. 

6. Đảm bảo an toàn thực phẩm, chỉ sử dụng các thực phẩm đã được nấu chín. Không nên ăn, tiếp xúc với động vật hoang dã hoặc sản phẩm của động vật hoang dã, động vật bị nhiễm bệnh. 

Bộ Y tế đưa đậu mùa khỉ vào bệnh truyền nhiễm nhóm B

Ngày 23/7, Tổng giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus tuyên bố đậu mùa khỉ là tình trạng khẩn cấp về sức khỏe cộng đồng toàn cầu do tốc độ lây truyền nhanh, nguy cơ về sự lan rộng hơn nữa tới các quốc gia khác.

Theo Bộ Y tế, đến ngày 24/7, Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp mắc bệnh đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, nguy cơ ghi nhận ca nhiễm ở nước ta là hoàn toàn có thể do bệnh dịch đã xuất hiện ở nhiều quốc gia, sự giao lưu đi lại thuận tiện và có xu hướng gia tăng giữa Việt Nam và các nước trên thế giới. 

Bác sĩ Đỗ Hồng Hiên, Chuyên gia dịch tễ, Tổ chức WHO tại Việt Nam, cho biết: “Việt Nam chưa có báo cáo ca bệnh nhưng chỉ là vấn đề thời gian, cũng có thể đã có sự lây truyền trong cộng đồng. Chúng ta cần có các biện pháp ứng phó sàng lọc, ngăn chặn không gây lây nhiễm và bảo vệ nhân viên y tế - những người có nguy cơ cao”.

Đại diện WHO tại Việt Nam cũng thông tin, bệnh đậu màu khỉ thường khỏi sau vài tuần tuy nhiên cũng có biến chứng. Biến chứng đậu mùa khỉ phần lớn từ các nốt phát ban nếu để nhiễm trùng có thể dẫn đến hoại tử, ảnh hưởng đến phổi, nhiễm trùng máu, mất nước, viêm não.

Vì vậy, Việt Nam phải chuẩn bị năng lực về chẩn đoán, cách ly cũng như quản lý để khi có ca bệnh sẽ hạn chế tối đa lây lan cũng như tử vong.

Ông Nguyễn Lương Tâm, Phó Cục trưởng Cục Y tế dự phòng, thông tin, các nước cạnh Việt Nam như Thái Lan, Singarpore, Trung Quốc đã ghi nhận ca bệnh. Việt Nam được WHO xếp thuộc vào nhóm 1 - nhóm quốc gia chưa ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ. 

Từ tháng 4, Việt Nam đã bỏ tờ khai y tế đối với khách quốc tế. Vì vậy người dân ở các quốc gia khác vào Việt Nam thuận lợi, trong đó có các quốc gia đã ghi nhận ca bệnh đậu mùa khỉ. 

Để chủ động phát hiện, ngăn chặn các trường hợp nghi ngờ mắc bệnh truyền nhiễm lan truyền qua biên giới, Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) đã đề nghị Trung tâm Kiểm dịch y tế quốc tế và trung tâm kiểm soát bệnh tật tỉnh, thành có hoạt động kiểm dịch y tế thực hiện nghiêm, đầy đủ các hoạt động kiểm dịch y tế đối với người, phương tiện và hàng hóa... được quy định tại Nghị định số 89 của Chính phủ hướng dẫn thi hành một số điều của luật Phòng chống bệnh truyền nhiễm về kiểm dịch y tế biên giới.

Việc kiểm tra, xử lý y tế, khử khuẩn phương tiện, hàng hóa phải theo đúng quy trình kiểm dịch y tế. Bộ Y tế cũng đề nghị các đơn vị cập nhật kế hoạch dự phòng đáp ứng với bệnh truyền nhiễm tại từng cửa khẩu, trong đó cần có sự phối hợp, tham gia của các cơ quan chức năng tại cửa khẩu, cơ quan y tế địa phương để xử lý kịp thời các tình huống dịch bệnh có thể xảy ra, không để bị động, lúng túng.

 Bộ Y tế khuyến cáo người dân chủ động thực hiện các biện pháp phòng bệnh sau:

1. Che miệng và mũi khi ho hoặc hắt hơi, tốt nhất che bằng khăn vải, khăn giấy dùng một lần hoặc ống tay áo để làm giảm phát tán các dịch tiết đường hô hấp; rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn ngay sau khi ho, hắt hơi. Không khạc nhổ bừa bãi nơi công cộng.

2. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay nhanh.

3. Người có triệu chứng phát ban cấp tính không rõ nguyên nhân kèm theo một hoặc nhiều triệu chứng như đau đầu, sốt, nổi hạch, đau cơ, đau lưng, suy nhược, cần chủ động liên hệ với cơ sở y tế để được theo dõi, tư vấn kịp thời. Đồng thời, cần chủ động tự cách ly, tránh quan hệ tình dục.

4. Tránh tiếp xúc gần gũi với người mắc bệnh đậu mùa khỉ, tránh tiếp xúc trực tiếp với những vết thương, dịch cơ thể, giọt bắn và các vật dụng, đồ dùng bị nhiễm mầm bệnh.

5. Người đến các quốc gia có lưu hành dịch bệnh đậu mùa khỉ, cần tránh tiếp xúc với động vật có vú bị bệnh như: động vật gặm nhấm, thú có túi, động vật linh trưởng (chết và sống) có thể chứa virus đậu mùa khỉ. 

6. Đảm bảo an toàn thực phẩm, chỉ sử dụng các thực phẩm đã được nấu chín. Không nên ăn, tiếp xúc với động vật hoang dã hoặc sản phẩm của động vật hoang dã, động vật bị nhiễm bệnh. 

Bộ Y tế đưa đậu mùa khỉ vào bệnh truyền nhiễm nhóm B