Cảm biến Lidar (Light Detection and Ranging) hoạt động như "đôi mắt thần" của ô tô. Hệ thống này có nguyên lý hoạt động tương tự như camera ToF- loại cảm biến đang thịnh hành trên các dòng điện thoại thông minh hiện nay nhưng cho độ chính xác cao hơn. Theo đó, Lidar sẽ sử dụng tia laser để phát ra ánh sáng hồng ngoại tới môi trường, rồi tiếp nhận ánh sáng phản chiếu ngược lại từ các đối tượng, vật thể để xử lý. Từ dữ liệu như thời gian quay lại của ánh sáng tia laser, hệ thống sẽ xây dựng bản đồ ba chiều mô phỏng không gian, đồ vật và con người. Nhờ đó, Lidar giúp đo khoảng cách từ xe đến các đối tượng xung quanh với độ chính xác cao hơn so với công nghệ dùng camera và radar.

Hầu hết ô tô tự lái (bán tự động) ngày nay đều được trang bị hai loại cảm biến chính là camera và radar. Các cảm biến sử dụng công nghệ Lidar hoạt động giống như các phương pháp radar, với một điểm khác biệt là chúng sử dụng tia laser thay thế cho sóng vô tuyến.

Sự cạnh tranh khốc liệt trong việc phát triển xe điện ở Trung Quốc đã thúc đẩy sự phát triển mạnh mẽ công nghệ cảm biến Lidar tại nước này. Hiện nay, năng lực cung cấp Lidar của Trung Quốc đã vượt xa so với các đối tác Nhật Bản và Mỹ về mặt số lượng các bằng sáng chế liên quan và chiếm hơn 50% thị trường toàn cầu.

Theo Patent Result, các công ty Trung Quốc đã nộp 25.957 đơn xin bằng sáng chế liên quan đến công nghệ Lidar kể từ năm 2000, lớn hơn rất nhiều so với 18.821 đơn xin cấp bằng sáng chế của các công ty Mỹ và 13.939 đơn xin cấp bằng sáng chế của các công ty Nhật Bản. Tập đoàn Bosch của Đức giữ số lượng đơn xin bằng sáng chế nhiều nhất, tiếp theo là Denso, một nhà cung cấp linh kiện ô tô của Nhật Bản. Hai công ty Trung Quốc là RoboSense và Hesai Technology đứng ở vị trí thứ tư và thứ năm. Hai đơn vị này đã tăng đáng kể số lượng đơn xin bằng sáng chế kể từ năm 2015.

Theo công ty nghiên cứu Yole có trụ sở tại Pháp, hiện, công ty Hesai Technology của Trung Quốc đang dẫn đầu thị trường công nghệ Lidar cao cấp, chiếm 47% thị phần tính tại thời điểm năm 2022.  Cảm biến 3D Lidar do Hesai Technology cung cấp chủ yếu phục vụ cho tính năng lái xe hoàn toàn tự động nên chi phí cao. Hiện, công ty này cung cấp cảm biến Lidar cho nhà sản xuất Baidu của Trung Quốc và GM Cruise, một công ty thuộc tập đoàn General Motors của Mỹ.

Trong khi đó, công ty RoboSense chuyên sản xuất công nghệ Lidar giá rẻ dành, phục vụ chính là tính năng hỗ trợ lái xe tự động (xe tự lái bán tự động). Năm 2022, công ty này đã cung cấp 57.000 bộ cảm biến 3D Lidar. Doanh số bán hàng của công ty này vẫn đang càng tăng cao. Các nhà sản xuất ô tô Trung Quốc như Zheijiang Geely Group Holding và Xpeng Motors đều đang sử dụng loại cảm biến này.

Theo giáo sư Shuji Tanaka tại Đại học Tohoku chuyên ngành robot học, Hesai Technology và RoboSense là 2 công ty có trình độ công nghệ cao và sẽ là động lực quan trọng trong thị trường Lidar toàn cầu trong những năm sắp tới.

Cụ thể, mẫu xe điện mới nhất của Xpeng Motors đã được trang bị 2 bộ cảm biến Lidar của RoboSense, giúp tối ưu khả năng tự lái trên cao tốc và trong nội thành. Theo Yole, hơn 100 mẫu xe trang bị công nghệ Lidar sẽ được tung thị trường Trung Quốc từ năm 2023 đến năm 2025.

Trong khi đó, các mẫu xe điện tại Nhật Bản, Mỹ và châu Âu ít được trang bị công nghệ Lidar. Các nhà sản xuất ô tô ở những thị trường này mặc dù tiên phong và nỗ lực trong cuộc cách mạng phát triển xe điện, nhưng lại tụt hậu trong việc phát triển công nghệ lái xe tự động.

Do đó, các công ty công nghệ của Nhật Bản, Mỹ và châu Âu phát triển công nghệ Lidar đang gặp khó khăn. Bosch của Đức gần đây đã quyết định ngừng phát triển công nghệ Lidar, với kế hoạch chuyển nguồn lực sang phát triển các cảm biến khác đang có nhu cầu cao như sóng vô tuyến radar cho hệ thống tự lái cấp độ 2, vốn yêu cầu sự giám sát liên tục từ phía tài xế.

Nhật Hoàng(Theo Nikkei)

Việc này đã tạo lợi thế cho Công ty Phùng Vĩnh Hưng trái quy định. CQĐT cũng cho rằng, bà Thủy đã thông đồng với ông Nguyễn Trí Minh (Giám đốc Công ty Minh Cường Phát) hợp thức hồ sơ để ấn định cho Công ty Minh Cường Phát trúng thầu, trái với quy định, gây thiệt hại tài sản Nhà nước số tiền hơn 10 tỷ đồng, hưởng lợi số tiền 320 triệu đồng.

Tại CQĐT, bà Thủy khai, tháng 1/2017, bị can về công tác tại NXB Giáo dục. Đến tháng 7/2017, theo chỉ đạo của ông Nguyễn Đức Thái, bà Thủy gặp bà Ngọc trao đổi và đồng ý giúp đỡ, tạo điều kiện cho Công ty Phùng Vĩnh Hưng tham gia các gói thầu tại NXB Giáo dục. 

Tại lần gặp này, bà Ngọc đã đưa cho bà Thủy 20 triệu đồng. Tiền được để trong phong bì màu trắng, kẹp vào quyển sách giới thiệu mẫu giấy. 

Khoảng tháng 8/2017, bà Thủy tiếp tục nhận được chỉ đạo từ ông Nguyễn Đức Thái rằng: "Tí nữa có Ngọc của Công ty Phùng Vĩnh Hưng gọi điện thì gặp và giúp đỡ nó nhé!". Do vậy, bà Thủy đã cung cấp cho bà Ngọc bảng thông tin về thông số kỹ thuật, số lượng, các kho hàng liên quan đến việc đấu thầu 6 gói in năm 2017.

Khoảng tháng 9/2017, sau khi đấu thầu xong, bà Ngọc hẹn gặp bà Thủy tại quán cà phê rồi đưa túi quà và nói: "Em có 300 triệu đồng, gửi cảm ơn chị và mọi người đã giúp đỡ". Cựu trưởng ban Kế hoạch Marketing NXB nhận và nói: "Chị cảm ơn".

Khi quay lại trụ sở NXB Giáo dục, bà Thủy xách túi tiền lên phòng làm việc của ông Thái để báo cáo và được Chủ tịch HĐTV NXB Giáo dục chỉ đạo bồi dưỡng cho bị can Thủy, Ban kế hoạch Tài chính và Ban kế hoạch Marketing. Sau đó, bà Thủy đã dùng 200 triệu đồng và đưa cho mỗi ban 50 triệu đồng vào quỹ.

Trục lợi

Liên quan đến vụ Việt Á, bà Nguyễn Thị Thanh Thuỷ bị cáo buộc phạm tội Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi.

Theo cáo buộc, bà Thủy đã lợi dụng mối quan hệ cá nhân để can thiệp, tác động ông Nguyễn Thanh Long (khi đó là Thứ trưởng Thường trực Bộ Y tế) có mặt tại buổi lễ trao test xét nghiệm của Công ty Capitaland ủng hộ, theo đúng yêu cầu của công ty này. Cáo buộc xác định, hành vi phạm tội đã giúp bà Thủy được hưởng lợi 2 tỷ đồng.

Trả lời thẩm vấn tại phiên tòa xét xử vụ Việt Á, bà Thủy đã không cầm được nước mắt. Bị can khai rằng đã gọi điện thoại cho cựu Bộ trưởng Nguyễn Thanh Long để "nhờ vả". Trong nước mắt, bà Thủy nói: “Hành vi của bị cáo rất sai trái và bị cáo ăn năn về việc này”.

Với hành vi phạm tội của bị cáo, tháng 1/2024, TAND TP Hà Nội tuyên phạt bà Nguyễn Thị Thanh Thủy mức án 30 tháng tù về tội Lợi dụng ảnh hưởng đối với người có chức vụ, quyền hạn để trục lợi.

Tại Huế, bác sĩ vẫn chẩn đoán Long bị viêm đa khớp, lấy mẫu máu gửi vào Bệnh viện Sài Gòn để chuyển qua Hàn Quốc để xét nghiệm; đồng thời, các bác sĩ tại Bệnh viện Trung ương Huế cũng tiến hành chọc tủy kiểm tra. Kết quả cuối cùng cho thấy Long bị ung thư máu dòng tủy, tế bào ung thư chiếm 41% trong máu.

Kể từ đó, Long phải lọc máu 2 ngày/lần, oằn mình chống lại cơn đau hành hạ và những trận sốt trên 40 độ. Bệnh tật khiến cơ thể của đứa trẻ 8 tuổi sưng vù lên, các khớp tay, chân phình ra… Con không ăn uống được, thường xuyên nôn mửa, cơ thể suy yếu.

“Mỗi lần lọc máu cho con tốn đến 10 triệu đồng. Hiện tại hai vợ chồng em không còn khoản tiền nào cả. Vay được đồng nào thì lo mua thuốc cho cháu hết sạch. Từ ngày Long đi viện, chúng em cũng đi theo chăm cháu. Bữa ăn chỉ trông vào cơm từ thiện, ngủ ở nhà ăn bệnh viện mỗi khi đêm xuống", chị Hà nghẹn ngào.

Bác sĩ cho biết, cách duy nhất để kéo dài sự sống cho Long là ghép tuỷ, nuôi tuỷ. Tuy nhiên, kinh phí lên đến 1 tỷ đồng. Số tiền quá lớn, vượt ngoài khả năng lo liệu khiến vợ chồng chị Hà bất lực. Anh Trần Văn Anh (SN 1987, bố Long) nhiều ngày nay hỏi vay tiền khắp nơi mà chưa được.

Trước đây, vợ chồng chị Hà làm công nhân tại TP.HCM. Dịch Covid-19 bùng phát, họ mất việc, lại quay về quê sống cùng ông bà nội. Năm 2022, được ông bà nội thế chấp sổ đỏ cho ngân hàng vay 400 triệu đồng, cả hai sang Đài Loan lao động. Khi công việc vừa ổn định thì Long đổ bệnh, họ buộc phải hồi hương.

Ông Nguyễn Duy Tuyến, trưởng thôn Thanh Sơn cho biết, gia đình chị Hà có hoàn cảnh éo le. Con trai đầu của anh chị là Trần Bảo Long bị ung thư máu nguy hiểm. Cả hai sang Đài Loan làm việc chưa được 1 năm đã quay về, vay mượn chồng chất để lo thuốc thang chạy chữa cho con. "Với số tiền ghép tuỷ 1 tỷ đồng, e rằng họ không vay nổi. Rất mong hoàn cảnh cháu Long nhận được sự quan tâm, giúp đỡ của cộng đồng", ông Tuyến thông tin.

Sỹ Thông - Thiện Lương