Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ tại một phiên thảo luận về nguồn nhân lực trong hội thảo Việt Nam học tháng 12/2016. Ảnh: Lê Văn

Theo ông Nhạ, các địa phương đang gặp khó khăn do thay đổi về quy hoạch mạng lưới giáo dục liên quan đến di dân, biến động KTXH nên thành phố lớn quá tải, vùng nông thôn ít học sinh, ở miền núi thì điểm trường phân tán. Vì vậy, cần tính toán tập hợp các trường, điểm trường để tăng cường đầu tư cơ sở vật chất; ưu tiên kiên cố hóa trường học những vùng khó khăn nhất.

Đối với giáo dục đại học, ông Nhạ đề nghị tăng cường tự chủ đại học cho các trường và giám sát chất lượng. Các địa phương cơ cấu lại hệ thống cao đẳng sư phạm gắn với một số trường đại học sư phạm lớn phục vụ công tác đào tạo lại cho giáo viên trong tỉnh.

Về việc chuẩn bị kỳ thi THPT quốc gia và tuyển sinh ĐH, CĐ năm 2017 , Bộ trưởng Bộ GD-ĐT cho biết các dự thảo quy chế tiếp tục đổi mới theo hướng tự chủ, hiệu quả hơn; việc xây dựng đề thi, tập huấn cho giáo viên cũng như lấy ý kiến phương án tuyển sinh năm 2017 cơ bản đạt được sự đồng thuận của xã hội và Bộ GD-ĐT đang tiếp tục tiếp thu ý kiến đóng góp từ các địa phương, các trường ĐH, CĐ, giáo viên, học sinh và người dân…

"Mục tiêu làm cho việc tổ chức kỳ thi THPT và tuyển sinh ĐH, CĐ nhẹ nhàng, không tạo ra băn khoăn như những năm trước đây" - ông Nhạ khẳng định.

Lê Văn

"Nhiều sinh viên tốt nghiệp chỉ muốn tìm việc ở các thành phố lớn. Tìm mãi mà không được, tất họ phải tìm về những vùng cần đến họ. Cũng có một số sinh viên được đào tạo kém chất lượng, không đáp ứng yêu cầu công việc. Họ sẽ phải tự đào tạo lại" - ông Phương khẳng định. "Đó chính là tác dụng của cơ chế thị trường".

Theo ông Phương, nhìn rộng ra thế giới, hiện tượng cử nhân thất nghiệp là khá phổ biến. "Ở Trung Quốc, năm 2011, có 7 triệu sinh viên tốt nghiệp không kiếm được việc làm. Mỗi năm lại bổ xung thêm 2 triệu người nữa" - ông Phương cho hay.

Từ đó, ông Phương cho rằng, ông không đồng tình với quan điểm cho rằng, giáo dục ĐH Việt Nam hiện nay đã phát triển quá thừa, cần phải hạn chế lại.

"Đúng là có một số ngành đào tạo vượt nhu cầu cần phải điều chỉnh, như sư phạm chẳng hạn, nhưng bên cạnh đó, rất nhiều doanh nghiệp lại không kiếm được đủ kỹ sư. Số thanh niên đăng ký học các ngành kỹ thuật công nghệ ở nước ta chiếm tỷ lệ quá thấp. Nguyên nhân vì đâu?" - ông Phương nêu câu hỏi.

Việt Nam đang trong giai đoạn đẩy mạnh công nghiệp hóa. Nhìn vào những nước đi trước như Hàn Quốc, Đài Loan, họ đã phải trải qua 20 – 30 năm phát triển rất mạnh ĐH-CĐ mới vươn lên được trình độ công nghiệp hóa. Vì vậy, Việt nam cũng không thể thoát khỏi lộ trình đó.

Ông Phương cũng cho rằng, tỉ lệ người có trình độ ĐH-CĐ ở Việt nam vẫn còn thấp so với các nước. Nếu chuyển sang thời đại tri thức thì sẽ nảy ra bất cập. Hơn nữa, việc một người tốt nghiệp ĐH vài năm chưa kiếm được việc làm thích hợp thì chưa lo gì lãng phí.

Lâu nay, việc hướng dẫn việc hướng dẫn thanh niên chọn nghề để học chưa được chú trọng. Xã hội đang cần loại nghề gì, trình độ nào, bao nhiêu, ở đâu? Đang thừa loại nghề gì, trình độ nào, bao nhiêu, ở đâu? "Các bộ ngành cần cơ cơ quan nghiên cứu hướng dẫn cho thanh niên về việc này" - ông Phương khẳng định.

Ông Đinh Ngọc Hiện, Hiệu trưởng Trường ĐH Thành Tây cũng cho rằng, không thể chỉ nhìn vào con số 200.000 cử nhân thất nghiệp để trách hệ thống giáo dục được vì điều đó rất "vô duyên".

Theo ông Hiện, hiện tượng thừa người thiếu việc như hiện nay là do cơ cấu kinh tế của Việt Nam không tạo ra được việc làm cho những người tốt nghiệp các trường ĐH, CĐ. Các nhà đầu tư vào Việt Nam đều nhắm vào nhân công rẻ tiền thì sẽ không thể có việc làm cho người tốt nghiệp ĐH, CĐ.

Ông Hiện cũng đề xuất không thể ngăn cản phát triển giáo dục đại học đồng thời cũng không thể phân luồng một cách chủ quan. "Nhà nước chỉ tập trung đào tạo dăm ba ngàn người giỏi còn lại để cho học sinh tự lựa chọn. Nhà nước nên tập trung đầu tư vào con người" - ông Hiện đề xuất.

"Vì sao học tư thục thì không được nhà nước đầu tư hỗ trợ trong khi học trường công lập thì nhà nước đầu tư cơ sở vật chất, còn có chính sách miễn, giảm học phí?" - ông Ngọc nói. Từ đó, ông Hiện đề xuất nhà nước hướng tới việc đầu tư vào con người chứ không phân biệt trường công hay trường tư.

Lê Văn

Tại diễn đàn này, nhiều phụ huynh khẳng định, việc cấm trẻ dùng điện thoại, tham gia vào các trang MXH là điều không thể, nhất là khi chúng ta đang sống trong “xã hội số” ngày càng phát triển như hiện nay. Tuy nhiên, chúng ta cần lưu ý khống chế thời gian và kiểm soát phần nào những nội dung trên MXH mà các em tiếp cận là việc rất cần sự chung tay của gia đình, nhà trường và toàn xã hội.

Do đó, tại Diễn đàn trẻ em cấp tỉnh năm 2023, vấn đề học sinh sử dụng điện thoại và MXH cũng được nhiều đại biểu đề cập đến. Học sinh Nguyễn Thị Lâm Ngọc, lớp 9/2, Trường THCS Thông Hòa, huyện Cầu Kè bày tỏ: MXH có rất nhiều ưu điểm, tuy nhiên những hậu quả chúng gây ra cũng không nhỏ, nếu dành quá nhiều thời gian xem các nội dung trên MXH, trong đó có những nội dung không lành mạnh, chưa được kiểm chứng, có thể có hại về mặt tinh thần và vật chất.

Ở góc độ đoàn thể, chị Nguyễn Thị Cẩm Hương, Ủy viên Ban Thường vụ Tỉnh Đoàn, Trưởng ban Thanh thiếu nhi - Trường học nhận định: Trước sự phát triển của công nghệ hiện nay, việc trẻ em tiếp cận sớm với điện thoại và MXH là tất yếu, việc sử dụng MXH tốt hay xấu là xuất phát từ bản thân người sử dụng. Vấn đề đặt ra là khống chế được thời gian, liều lượng, đừng để bị biến thành “nô lệ” của MXH.

Dưới góc độ của phụ huynh, chị Nguyễn Thị Cẩm Hương chia sẻ thêm, MXH đang ngày càng trở thành nơi cung cấp tin tức, kiến thức về tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội. Trong đó, có nhiều trang dạy kỹ năng sống, kiến thức khoa học, ngoại ngữ, thể thao… giúp người dùng có những kỹ năng cơ bản cần thiết trong cuộc sống hiện nay.

Đồng thời, giúp kết nối, tương tác với bạn bè, gia đình, cộng đồng, góp phần thúc đẩy quá trình hội nhập quốc tế. Cha mẹ nào cũng đều muốn tốt cho con hy vọng con có thể bắt kịp với xu thế xã hội nên cho con tiếp cận sớm với các thiết bị thông minh như máy tính, điện thoại di động và tiếp cận với MXH.

Tuy nhiên, cần lưu ý rằng, việc cho con tiếp cận MXH là để phát triển theo hướng tích cực và cần tránh việc để con sa đà, nghiện MXH, ảnh hưởng xấu đến sức khỏe và tinh thần của con. Muốn vậy, các bậc phụ huỳnh cần theo sát và hướng dẫn các em sử dụng MXH hiệu quả và an toàn tránh những tác động xấu mà MXH gây ra.

Bên cạnh đó, phụ huynh cần giám sát và quản lý thời gian sử dụng MXH của con, có thể sử dụng MXH để giải trí, học hỏi kiến thức mới sau khi đã hoàn thành tất cả các bài tập, công việc được giao. "Hiện vẫn còn một bộ phận thanh thiếu niên nói chung, trẻ em nói riêng tiếp cận nhiều thông tin không chính thống, những tệ nạn xấu thông qua MXH", chị Nguyễn Thị Cẩm Hương nói.

Do đó, Tỉnh đoàn Trà Vinh đã chỉ đạo Đoàn, Đội các cấp trong tỉnh thực hiện nhiều giải pháp cụ thể, như tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống trong cán bộ, đoàn viên, đội viên. Đồng thời, chú trọng tổ chức những hoạt động bổ ích vui tươi an toàn trong dịp hè, nhằm giúp các em hạn chế MXH.

Việc phân biệt mặt lợi và hại, khống chế thời gian tham gia MXH của học sinh, khuyến khích học sinh có phong cách ứng xử văn minh trên internet là điều vô cùng quan trọng. Hy vọng sự quan tâm của gia đình, nhà trường, tổ chức Đoàn sẽ giúp học sinh có những định hướng sử dụng MXH an toàn, lành mạnh, khai thác những lợi ích của MXH để học tập tốt.

Tổng Công ty Giải pháp Doanh nghiệp Viettel (Viettel Solutions) đã ký kết với Meta Platforms (Meta), chính thức trở thành nhà cung cấp trực tiếp dịch vụ tin nhắn thương hiệu cho công ty này tại Việt Nam.

Theo DataReportal, tính đến hết tháng 5/2023, Facebook có 2,99 tỷ người dùng trên toàn cầu và vẫn là mạng xã hội có số người dùng lớn nhất hiện nay. Trong đó, Việt Nam nằm trong top 10 quốc gia có lượng người dùng Facebook nhiều nhất thế giới, với 66,2 triệu người dùng. Ngoài ra, với 2 tỷ người dùng thường xuyên, Instagram hiện là mạng xã hội lớn thứ 4 thế giới và cũng đang ngày càng phổ biến tại Việt Nam. Viettel, với tư cách là nhà mạng viễn thông có thị phần lớn nhất tại Việt Nam, đã đáp ứng các tiêu chí của Meta và trở thành đối tác lâu dài cung cấp dịch vụ A2P SMS (Application to Person SMS), dịch vụ liên quan đến việc gửi tin nhắn từ ứng dụng đến người dùng cho Meta.

Theo đó, ngày 18/7, Viettel Solutions và Meta đã ký kết hợp đồng hợp tác kết nối trực tiếp dịch vụ A2P SMS với mục tiêu phát triển hoàn thiện kênh tương tác giữa người dùng với nền tảng mạng xã hội và ứng dụng OTT của Meta. Kết nối trực tiếp này không chỉ nâng cao chất lượng dịch vụ mà còn đảm bảo an toàn tối đa cho kênh tương tác nhắn tin giữa nền tảng mạng xã hội và OTT của Meta với các thuê bao Viettel tại Việt Nam.

Với dịch vụ này, người dùng mạng xã hội sẽ nhận được các tin nhắn từ Meta như mã xác thực OTP một cách chính thức, nhanh chóng và chính xác với các thương hiệu quen thuộc như Facebook, Instagram, Whatsapp,... Sự hợp tác này cũng cho phép cả hai công ty tận dụng nguồn nhân lực và công nghệ của mình để tăng cường các phương thức bảo mật so với các phương thức liên lạc truyền thống.

Chia sẻ tại lễ ký kết, ông Phạm Trung Kiên, Phó Tổng Giám đốc Viettel Solutions cho biết: "Với phương châm lấy con người làm trọng tâm, hợp đồng này là minh chứng cho cam kết của chúng tôi về việc cung cấp các giải pháp công nghệ thông tin và viễn thông đổi mới, an toàn cho khách hàng tại Việt Nam. Chúng tôi tin rằng mối quan hệ hợp tác này sẽ là một khởi đầu tốt đẹp để 2 bên phát triển và mở rộng các mô hình hợp tác như A2P Hub hoặc tăng cường trải nghiệm của khách hàng với dịch vụ tin nhắn 2 chiều giữa người dùng với ứng dụng.”

Ông Karan Khara, Giám đốc điều hành các chương trình toàn cầu của Meta chia sẻ: “Tầm nhìn của chúng tôi là mang tới cho mọi người sức mạnh để xây dựng cộng đồng và đưa thế giới lại gần nhau hơn. Điều này cũng phù hợp với các giá trị của Viettel. Việt Nam đã và luôn là một quốc gia rất quan trọng đối với Meta. Với dân số trẻ và tỷ lệ sử dụng điện thoại thông minh cao, Việt Nam hoàn toàn có thể dẫn đầu nền kinh tế số ở Đông Nam Á. Vì vậy, tôi tin rằng thỏa thuận này với Viettel sẽ mang lại sự đổi mới, những cam kết với thị trường cũng như nhiều mối quan hệ đối tác khác trong tương lai.”

Đại diện Viettel Solutions cũng bày tỏ mong muốn hai bên sẽ mở rộng hợp tác đến 10 thị trường của Viettel tại châu Á, châu Âu và châu Mỹ.  

Trong lịch sử hơn 150 năm, Cornell, 1 trong 8 đại học Ivy League danh giá của Mỹ, chưa bao giờ rơi vào tình cảnh như hiện tại. Trường phải đóng cửa và chuyển hoàn toàn sang hoạt động giảng dạy trực tuyến từ tháng Ba do đại dịch Covid-19 bùng phát.

Trong số 24.000 sinh viên của Cornell, 5.700 sinh viên nước ngoài có nguy cơ phải về nước nếu chỉ học trực tuyến vào học kỳ mùa Thu tới theo quyết định của chính quyền Tổng thống Donald Trump. Nhưng ngay cả khi được ở lại Mỹ, việc này cũng rất rủi ro bởi dịch Covid-19 tại Mỹ ngày càng phức tạp, ký túc xá thì đóng cửa mà chưa “hẹn ngày gặp lại”. 

Hoàng Minh và Trà Giang (Hà Nội) là 2 trong số hàng chục lưu học sinh Việt Nam tại Cornell may mắn được “giải cứu” về nước giữa những ngày nước Mỹ đang “dầu sôi lửa bỏng”. May mắn hơn nữa là Minh và Giang còn có cơ hội được đến trường “như chưa hề có Covid” với chương trình “Study Away” tại trường Đại học VinUni từ học kỳ mùa Thu tới. 

Trà Giang là 1 trong những sinh viên Cornell sẽ tiếp tục theo học chương trình “Study Away” tại trường Đại học VinUni từ học kỳ mùa Thu tới

“Study Away” là một chương trình “du học đặc biệt” được Cornell phối hợp cùng một số đối tác toàn cầu thiết kế nhằm hỗ trợ các sinh viên quốc tế trong giai đoạn chưa thể quay trở lại Mỹ. VinUni là 1 trong 16 đối tác toàn cầu, và là đối tác duy nhất ở Đông Nam Á, được lựa chọn theo tiêu chuẩn khắt khe để triển khai chương trình chưa từng có tiền lệ trong lịch sử của Cornell.

Với tiêu chí “học tập ảo, trải nghiệm thật”, thông qua “Study Away”, các sinh viên quốc tế của Cornell được VinUni tiếp nhận vào học sẽ tiếp tục học chương trình của Cornell cùng với các giáo sư Cornell trên nền tảng trực tuyến. Đặc biệt, sinh viên nước ngoài còn có cơ hội “Khám phá Việt Nam” - tên một học phần đặc biệt do VinUni thiết kế, để từ đó hiểu sâu hơn về đất nước, văn hóa, cơ hội kinh doanh và môi trường khởi nghiệp của Việt Nam.

“VinUni đúng là cứu tinh của những du học sinh Cornell trong đại dịch”, Hoàng Minh và Trà Giang chia sẻ sau khi tham gia đoàn sinh viên Cornell khảo sát thực tế tại VinUni tuần đầu tháng 7. “Mình thấy khuôn viên và cơ sở vật chất của VinUni không thua kém gì Cornell.”

Theo GS. Rohit Verma- Hiệu trưởng Trường Đại học VinUni, học trực tuyến có nhiều lợi thế và đang được các trường trên thế giới áp dụng rộng rãi trong thời gian đại dịch. Nhưng hạn chế của giảng đường ảo là cách ly người học khỏi môi trường thực tế và các tương tác xã hội - yếu tố quan trọng giúp gia tăng trải nghiệm và thúc đẩy sự phát triển toàn diện của sinh viên.

“Với ‘Study Away’, VinUni sẽ giúp các sinh viên Cornell có được những trải nghiệm đại học đúng nghĩa ngay cả trong đại dịch, thậm chí là hơn thế nữa”, GS. Rohit Verma chia sẻ.

Hợp tác bình đẳng, nâng vị thế giáo dục Việt Nam

Chia sẻ thêm về mô hình đào tạo quốc tế mang tính tiên phong tại Việt Nam, GS. Rohit Verma cho biết đây là chương trình hợp tác bình đẳng giữa VinUni và Cornell khi mang lại lợi ích cho cả đôi bên.

“Với Cornell, VinUni là môi trường giáo dục với các tiêu chuẩn tương tự như tại Mỹ để họ có thể yên tâm gửi gắm sinh viên. Ngược lại, ‘Study Away’ sẽ góp phần tạo ra một môi trường đậm đặc nhân tài cho các sinh viên VinUni, để các em từng bước phát triển toàn diện thành các công dân toàn cầu”, GS. Rohit Verma nói.

Vị giáo sư được Cornell biệt phái đến VinUni theo chương trình hợp tác toàn diện giữa hai trường cũng cho biết mỗi năm có hàng nghìn sinh viên Cornell đăng ký học kỳ quốc tế ở ngoài nước Mỹ, nhưng rất ít sinh viên chọn Việt Nam. Cộng đồng du học sinh Việt Nam tại Cornell cũng như tại các đại học khác khá nhỏ bé, vì vậy, hình ảnh đại diện của Việt Nam còn tương đối mờ nhạt.

“Chương trình ‘Study Away’ sẽ mở ra một trang mới, đưa Việt Nam thành một điểm đến hấp dẫn với sinh viên quốc tế, đặc biệt là sinh viên của các trường đại học xuất sắc”, GS. Rohit Vermo kỳ vọng.

Theo các chuyên gia, dù tới đây dịch bệnh sẽ được dập tắt, sẽ có vắc-xin phòng Covid-19, nhưng đại dịch vừa qua đã thay đổi sâu sắc giáo dục đại học toàn cầu. Các chương trình hợp tác quốc tế cũng phải đổi mới, thay vì đi theo lối mòn trước đây.

Như trường hợp VinUni, đại học của Việt Nam đã chứng tỏ không hề thua kém môi trường giáo dục quốc tế. Với “Study Away”, đại học tinh hoa của Việt Nam đã tiên phong định vị mô hình đào tạo quốc tế mới, tạo nền tảng cho sự bình đẳng trong trao đổi sinh viên và học thuật lâu dài. 

“Các trường nên lựa chọn một vài đối tác để hợp tác chiến lược, vừa tập trung nguồn lực vừa tạo được đặc trưng riêng. Đặc biệt, trong hợp tác, bản thân các trường phải xây dựng và khẳng định được thương hiệu của mình”, PGS. Hoàng Minh Sơn, Hiệu trưởng Trường Đại học Bách khoa Hà Nội, nêu quan điểm.

Theo Bộ GD&ĐT, Việt Nam đang có gần 200.000 học sinh, sinh viên học tập ở nước ngoài. Cùng với đó, Việt Nam hiện đón khoảng 20.000 sinh viên quốc tế đến học tập. Nhu cầu tiếp nhận các chương trình đào tạo chất lượng cao của sinh viên ngày một tăng cùng chính sách ngày một thông thoáng đang thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động giáo dục quốc tế tại Việt Nam.     

“Bối cảnh dịch bệnh hiện nay là cơ hội để các trường trong nước và quốc tế kết nối, đưa ra chương trình đào tạo phù hợp và chất lượng thu hút lượng người học tiềm năng”, Bộ trưởng Bộ GD&ĐT Phùng Xuân Nhạ nhận định trong Hội nghị “Thúc đẩy cơ hội học tập chương trình giáo dục quốc tế tại Việt Nam” do Bộ tổ chức trung tuần tháng 7 vừa qua.

Cũng theo người đứng đầu ngành giáo dục, trong hợp tác quốc tế, không nên đặt vấn đề sinh viên vào nước này thôi nước kia mà cần tạo môi trường tốt nhất và chương trình đào tạo phù hợp nhất cho người học. Người học không phải chỉ sang nước ngoài mới là du học, cũng không nên chỉ du học tại chỗ theo kiểu full-program.

“Vấn đề không chỉ thuần túy là kiến thức, công nghệ mà là trao đổi văn hóa, lịch sử giữa thế hệ trẻ ở các nước khác nhau, hình thành những công dân toàn cầu”, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ nhấn mạnh.

Người đứng đầu ngành giáo dục cũng cho biết, thời gian qua, bên cạnh thu hút các trường lớn của ngước ngoài, đầu tư xây dựng 1 số đại học xuất sắc theo hướng phối hợp với các nước như Việt-Đức, Việt-Nhật,… Chính phủ cũng rất khuyến khích phát triển một số đại học tư thục ở theo mô hình của những trường đẳng cấp quốc tế như VinUni nhằm tạo diện mạo mới và nâng vị thế cho giáo dục đại học Việt Nam.

“Trường không chỉ có cơ sở vật chất vượt trội, quan trọng nhất là tiếp cận với các trường thứ hạng cao của thế giới để cùng chia sẻ cơ hội và đưa ra những chương trình đào tạo, nghiên cứu bậc cao. Đây là cách đi mà Chính phủ rất khuyến khích”, Bộ trưởng Phùng Xuân Nhạ khẳng định.      

Minh Tuấn