Kara Swisher là nhà báo Mỹ đã đồng sáng lập Recode, từng là phóng viên WSJ, biên tập viên All Things Digital và hiện tại là cây bút chủ lực trong mục Opinion của New York Times.

Lời giải thích của Mark Zuckerberg về phương thức hoạt động của Facebook có đáng tin? Ảnh:Bloomberg.

Bà cho rằng Mark Zuckerberg chỉ tập trung "bào chữa" cho hệ thống quảng cáo khổng lồ của Facebook mà bỏ qua các vụ bê bối trong năm 2018 cùng nhiều góc khuất khác đằng sau đế chế trăm tỷ USD và hàng tỷ người dùng. Dưới góc nhìn của mình, Kara Swisher đã "biên dịch" nội dung thư của Mark.

Mark: "Facebook sẽ tròn 15 năm trong tháng sau. Khi khởi nghiệp với Facebook, tôi không cố gắng tạo dựng một công ty toàn cầu. Tôi nhận ra rằng có thể tìm được hầu hết trên Internet - âm nhạc, sách, thông tin - ngoại trừ thứ quan trọng nhất: con người.

Vì vậy tôi tạo ra một dịch vụ để mọi người có thể kết nối và học hỏi mọi thứ. Qua nhiều năm, hàng tỷ người đã nhận thấy sự hữu ích của nó và chúng tôi tạo ra thêm nhiều dịch vụ để mọi người trên toàn thế giới yêu thích và sử dụng hàng ngày. Gần đây tôi nhận được nhiều câu hỏi về mô hình kinh doanh của chúng tôi, vì vậy tôi muốn giải thích phương pháp vận hành của mình".

Kara dịch: Hiện tại chúng tôi đã già, chúng tôi đã lớn. Đó là một ý tưởng tốt của tôi: AOL (một mô hình tương tự mạng xã hội hoạt động trong thập niên 2000 - ND) đã thu hút tôi và tôi có thể làm tốt hơn, tôi đã thực sự làm được. Bây giờ có nhiều tai tiếng đến với tôi trên cương vị một tỷ phú, vì vậy tôi phải ra vẻ quan tâm.

Mark:"Tôi tin rằng mọi người cần thể hiện tiếng nói của mình và kết nối với nhau. Nếu cam kết phục vụ mọi người, chúng tôi cần có dịch vụ phù hợp với tất cả. Cách tốt nhất để làm việc này là cung cấp dịch vụ miễn phí và quảng cáo giúp chúng tôi làm được điều đó".

Kara dịch: Không có người giàu nào chịu trả nhiều tiền cho dịch vụ truyền thông xã hội và người nghèo sẽ không trả tiền cho chúng tôi vì họ không có tiền. Vì vậy mọi người sẽ phải chịu đựng quảng cáo mà chúng tôi đưa ra và đừng phàn nàn, không có gì là miễn phí.

Mark: Mọi người nói với chúng tôi rằng nếu họ nhìn thấy quảng cáo, họ muốn chúng có liên quan. Điều đó có nghĩa là chúng ta cần hiểu sự quan tâm của họ.

Vì vậy, dựa trên những trang mà người dùng thích, những gì họ nhấp vào và các dữ kiện khác, chúng tôi tạo ra các danh mục - ví dụ: những người thích trang về làm vườn và sống ở Tây Ban Nha - sau đó thu phí các nhà quảng cáo trên danh mục đó.

Mặc dù quảng cáo cho các nhóm cụ thể đã tồn tại từ lâu trước khi có Internet, quảng cáo trực tuyến cho phép nhắm đến mục tiêu chính xác hơn và phù hợp hơn.

Kara dịch: Chúng tôi có rất nhiều dữ liệu. Rất nhiều. Đặc biệt là về những người làm vườn Tây Ban Nha. Chúng tôi có đầy rẫy thông tin về người làm vườn Tây Ban Nha.

Mark cho rằng nhờ có Internet mà quảng cáo minh bạch hơn. Ảnh: VIR.

Mark: "Internet cũng cho phép minh bạch và kiểm soát tốt hơn so với quảng cáo trên TV, Radio hoặc các bản in ấn. Trên Facebook, bạn có quyền kiểm soát những thông tin được dùng để hiện thị quảng cáo và có thể chặn bất kỳ nhà quảng cáo nào. Bạn có thể tìm hiểu lý do quảng cáo đó xuất hiện và thay đổi tùy chọn để có quảng cáo mà mình quan tâm".

Kara dịch: Chắc chắn, chúng tôi cung cấp cho bạn các công cụ để kiểm soát quảng cáo, giống như chúng tôi hướng dẫn bạn lập trình lại cuộn băng VCR của mình trong ngày. Do đó, bạn không thể sửa được phiên bản hiện đại của thiết bị có đèn nhấp nháy này.

Mark: "Tuy nhiên, một số người lo ngại về sự phức tạp của mô hình này. Trong một giao dịch thông thường, bạn trả tiền cho công ty để nhận được sản phẩm hoặc dịch vụ mà họ cung cấp.

Tại đây bạn có được dịch vụ miễn phí của chúng tôi, Facebook làm việc với các nhà quảng cáo để hiển thị cho bạn những nội dung có liên quan. Mô hình này có thể mang đến cảm giác không rõ ràng và tất cả chúng ta đều không tin vào các hệ thống mà mình không hiểu".

Kara dịch: Xem lại: không có gì là miễn phí, người làm vườn Tây Ban Nha, VCR.

Mark: "Đôi khi điều này có nghĩa rằng mọi người nghĩ sai về những việc chúng tôi đã làm. Ví dụ, chúng tôi không bán dữ liệu người dùng, mặc dù nhiều người vẫn cho rằng chúng tôi đã làm điều đó.

Theo đó, 23/9 là ngày khách hàng Việt Nam đặt xe nhiều nhất. Đây là ngày đúng vào dịp Tết Trung thu. Ngược lại, ngày 7/8 năm nay là ngày thấp điểm nhất của Uber.

Trong tuần, người Việt di chuyển bằng Uber nhiều nhất vào thứ Bảy. Bà Quế Anh, phụ trách truyền thông Uber Việt Nam, cho biết khá ngạc nhiên về thông tin này do cá nhân bà nghĩ nhiều người sẽ dùng Uber vào ngày đi làm, tuy nhiên có vẻ nhiều người thích di chuyển bằng Uber vào ngày nghỉ hơn.

Tài xế Grab và Now xếp hàng trong một quán cà phê - Ảnh: H.Đ

Grab Việt Nam hôm 23/1 thông báo mở rộng thêm 12 tỉnh thành có dịch vụ GrabFood, nâng tổng số lên 15 tỉnh thành khắp Việt Nam. Với con số này, dịch vụ giao đồ ăn của Grab đang phủ rộng nhất so với các nền tảng khác. Đối thủ gần nhất của GrabFood là Now (Now.vn) đang có mặt tại 12 tỉnh thành.

Đi lên từ con số 0 kể từ khi tung dịch vụ vào tháng 6/2018 nên tăng trưởng về số đơn hàng, nhà hàng của GrabFood rất ấn tượng. Grab cho rằng GrabFood là dịch vụ giao nhận đồ ăn có tốc độ phát triển nhanh nhất Việt Nam.

Dù là dịch vụ ra sau nhất nhưng mảng giao đồ ăn đang được Grab đầu tư mạnh mẽ và cố gắng phát triển thị trường càng nhanh càng tốt. Trả lời ICTnews, bà Demi Yu - Giám đốc khu vực của GrabFood tại Thái Lan, Malaysia, Việt Nam và Philippines - cho biết chiến lược tập trung phát triển GrabFood không chỉ có tại Việt Nam mà toàn khu vực.

“Ăn uống và di chuyển là các nhu cầu thiết yếu hàng ngày. Khi đã có lượng khách hàng nhất định ở mảng gọi xe, chúng tôi tận dụng đối tác tài xế để cung cấp thêm dịch vụ giao nhận đồ ăn”, bà Demi Yu nói.

GrabBike, GrabTaxi và GrabExpress đang có mặt tại khoảng 38 tỉnh thành tại Việt Nam, bà Demi Yu cho biết GrabFood sẽ không dừng ở 15 địa phương hiện tại mà sẽ mở rộng ra khắp nơi có GrabBike.

Báo cáo của Euromonitor cho thấy thị trường đặt món trực tuyến ở Việt Nam trị giá khoảng 33 triệu USD trong năm 2018, dự báo đạt hơn 38 triệu USD vào năm 2020. Tốc độ tăng trưởng trung bình của thị trường này là 11%/năm.

Statista, công ty nghiên cứu thị trường của Đức, cho rằng quy mô thị trường giao đồ ăn trực tuyến Việt Nam còn cao hơn, với con số hơn trăm triệu USD trong năm 2019, mức tăng trưởng doanh thu theo năm hơn 30%.

Với quy mô thị trường khá lớn, không khó hiểu khi nhiều startup lớn nhỏ đều đổ xô vào mảng này. Khi vừa đặt chân vào Việt Nam tháng 8/2018, Go-Viet - một công ty con của Go-Jek, đối thủ lớn nhất của Grab ở Đông Nam Á - đã triển khai ngay dịch vụ Go-Food bên cạnh hai dịch vụ chính là Go-Bike (xe máy) và Go-Send (giao hàng).

Go-Viet chọn triển khai giao thức ăn trước cả khi tung dịch vụ gọi xe hơi cho thấy tầm quan trọng thiết yếu của mảng này thế nào. Rõ ràng có nhiều lựa chọn cho khách hàng khi cần gọi xe hơi nhưng cho đến cuối năm ngoái, có lẽ mảng giao đồ ăn mới là mảnh đất màu mỡ chưa được khai thác hết. Đây có lẽ cũng là lý do khiến Grab tích cực đẩy nhanh tiến độ tung dịch vụ giao đồ ăn, mảng kinh doanh mà hãng này chỉ là tay chơi mới.

Grab không chia sẻ cụ thể số lượng tài xế GrabBike nhưng con số ước chừng vào khoảng 150.000 người, cao nhất hiện nay trong các ứng dụng tại Việt Nam. Đây là lợi thế lớn để hãng này tận dụng tài xế vào lực lượng giao đồ ăn. Hãng cho biết thời gian trung bình để giao một đơn hàng vào khoảng 20 phút, như một con số thể hiện lợi thế so với các ứng dụng khác có ít tài xế hơn.

Dù có lượng tài xế lớn và độ phủ rộng, Grab không chia sẻ số nhà hàng hiện có trên GrabFood. Bà Demi Yu cho biết có hàng ngàn, hàng chục ngàn đối tác tham gia nhưng vẫn không tiết lộ số cụ thể.