Khoảng chiều và đêm 17/11, bộ phận không khí lạnh này sẽ ảnh hưởng đến phía Đông Bắc Bộ, sau đó đến Bắc Trung Bộ, một số nơi ở Tây Bắc Bộ và Trung Trung Bộ. Gió đông bắc trong đất liền mạnh lên cấp 3, vùng ven biển cấp 4.

Từ 18/11, Đông Bắc Bộ và Thanh Hoá đêm và sáng sớm trời chuyển lạnh. Từ 20/11, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đêm và sáng trời rét. Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ phổ biến 18-20 độ C, vùng núi có nơi dưới 15 độ C.

Ảnh hưởng của nhiễu động trong đới gió Đông trên cao kết hợp với không khí lạnh nên từ 18-19/11, Bắc và Trung Trung Bộ mưa rào và rải rác dông, cục bộ có nơi mưa to.

Trong mưa dông khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Ông Nguyễn Văn Hưởng - Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia cho biết, hiện nay, bão Man-yi đã mạnh lên tới cấp 16, giật trên cấp 17, cấp siêu bão. Vị trí của siêu bão Man-yi lúc 7h trên vùng biển phía Đông miền Trung Philippines. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm siêu bão mạnh cấp 16 (184-201km/h), giật trên cấp 17, bão di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, tốc độ 20-25km/h.

Dự báo trong 24 giờ tới, siêu bão Man-yi di chuyển chủ yếu theo hướng Tây Bắc với tốc độ khoảng 20-25km/h và duy trì cường độ cấp 16. Đến khoảng chiều 17/11, siêu bão Man-yi sẽ đổ bộ vào khu vực đảo Luzon (Philippines) và suy yếu dần. Khoảng ngày 18/11, bão Man-yi sẽ di chuyển vào Biển Đông.

"Đáng lưu ý, thời điểm bão Man-yi di chuyển vào Biển Đông cũng là lúc Biển Đông chịu tác động của một đợt không khí lạnh mạnh. Tương tác của không khí lạnh và bão Man-yi sẽ làm cho cường độ và hướng di chuyển của bão Man-yi sẽ có nhiều thay đổi.

Tuy nhiên điều lưu ý nhất lúc này đó là tương tác của không khí lạnh và bão Man-yi sẽ làm cho thời tiết của khu vực Biển Đông trong những ngày tới rất xấu, gió mạnh, sóng cao và biển động, diễn biến của cơn bão này còn nhiều thay đổi, cần theo dõi sát",ông Hưởng nói.

Ngoài bão Man-yi, thì còn có thêm cơn bão Usagi đang hoạt động ở khu vực phía Đông của vùng biển phía Đông Bắc của Biển Đông. Dự báo trong hôm nay 16/11, bão USAGI này sẽ đổ bộ vào Đài Loan (Trung Quốc), sau đó suy yếu thành áp thấp nhiệt đới và tan đi.

Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia cho hay, không khí lạnh có thể hoạt động mạnh trong tháng 12/2024-2/2025 và gây ra các đợt rét đậm, rét hại. Người dân cần đề phòng khả năng xảy ra những đợt rét đậm, rét hại kéo dài, đặc biệt tại các khu vực vùng núi phía bắc, kèm theo hiện tượng sương muối, băng giá trong thời gian này.

Hiện tượng rét đậm, rét hại tại Bắc Bộ có thể xuất hiện trên diện rộng từ nửa cuối tháng 12 (tương đương trung bình nhiều năm).

Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia cho biết, hiện nay, ở phía Bắc có một bộ phận không khí lạnh đang di chuyển xuống phía Nam.

Khoảng chiều và đêm 17/11, bộ phận không khí lạnh này sẽ ảnh hưởng đến phía Đông Bắc Bộ, sau đó đến Bắc Trung Bộ, một số nơi ở Tây Bắc Bộ và Trung Trung Bộ. Gió đông bắc trong đất liền mạnh lên cấp 3, vùng ven biển cấp 4.

Từ 18/11, Đông Bắc Bộ và Thanh Hoá đêm và sáng sớm trời chuyển lạnh. Từ 20/11, Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ đêm và sáng trời rét. Nhiệt độ thấp nhất trong đợt không khí lạnh này ở Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ phổ biến 18-20 độ C, vùng núi có nơi dưới 15 độ C.

Ảnh hưởng của nhiễu động trong đới gió Đông trên cao kết hợp với không khí lạnh nên từ 18-19/11, Bắc và Trung Trung Bộ mưa rào và rải rác dông, cục bộ có nơi mưa to.

Trong mưa dông khả năng xảy ra lốc, sét và gió giật mạnh.

Ông Nguyễn Văn Hưởng - Trưởng phòng Dự báo thời tiết, Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia cho biết, hiện nay, bão Man-yi đã mạnh lên tới cấp 16, giật trên cấp 17, cấp siêu bão. Vị trí của siêu bão Man-yi lúc 7h trên vùng biển phía Đông miền Trung Philippines. Sức gió mạnh nhất vùng gần tâm siêu bão mạnh cấp 16 (184-201km/h), giật trên cấp 17, bão di chuyển theo hướng Tây Tây Bắc, tốc độ 20-25km/h.

Dự báo trong 24 giờ tới, siêu bão Man-yi di chuyển chủ yếu theo hướng Tây Bắc với tốc độ khoảng 20-25km/h và duy trì cường độ cấp 16. Đến khoảng chiều 17/11, siêu bão Man-yi sẽ đổ bộ vào khu vực đảo Luzon (Philippines) và suy yếu dần. Khoảng ngày 18/11, bão Man-yi sẽ di chuyển vào Biển Đông.

"Đáng lưu ý, thời điểm bão Man-yi di chuyển vào Biển Đông cũng là lúc Biển Đông chịu tác động của một đợt không khí lạnh mạnh. Tương tác của không khí lạnh và bão Man-yi sẽ làm cho cường độ và hướng di chuyển của bão Man-yi sẽ có nhiều thay đổi.

Tuy nhiên điều lưu ý nhất lúc này đó là tương tác của không khí lạnh và bão Man-yi sẽ làm cho thời tiết của khu vực Biển Đông trong những ngày tới rất xấu, gió mạnh, sóng cao và biển động, diễn biến của cơn bão này còn nhiều thay đổi, cần theo dõi sát",ông Hưởng nói.

Ngoài bão Man-yi, thì còn có thêm cơn bão Usagi đang hoạt động ở khu vực phía Đông của vùng biển phía Đông Bắc của Biển Đông. Dự báo trong hôm nay 16/11, bão USAGI này sẽ đổ bộ vào Đài Loan (Trung Quốc), sau đó suy yếu thành áp thấp nhiệt đới và tan đi.

Trung tâm Dự báo khí tượng thuỷ văn quốc gia cho hay, không khí lạnh có thể hoạt động mạnh trong tháng 12/2024-2/2025 và gây ra các đợt rét đậm, rét hại. Người dân cần đề phòng khả năng xảy ra những đợt rét đậm, rét hại kéo dài, đặc biệt tại các khu vực vùng núi phía bắc, kèm theo hiện tượng sương muối, băng giá trong thời gian này.

Hiện tượng rét đậm, rét hại tại Bắc Bộ có thể xuất hiện trên diện rộng từ nửa cuối tháng 12 (tương đương trung bình nhiều năm).

Năm 1991, cái tên Tống Toàn Thắng lần đầu xuất hiện cùng xiếc trăn và gắn liền với hình tượng Thạch Sanh từ đó. Năm 1993, truyền thông Thụy Sỹ phát sốt với người đàn ông Việt Nam để bốn con trăn quấn quanh người, cùng loạt biệt danh quốc tế như "crazy man", "snake man"… Năm 2019, Tống Toàn Thắng là một trong hai nghệ sĩ xiếc đầu tiên tại Việt Nam được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.

Đó là những gì khán giả thấy.

"Tôi chỉ gục ngã khi ánh đèn sân khấu đã tắt"

Rumani, Đông Âu, ngày Chủ Nhật mùa đông năm 2003.

Trước buổi biểu diễn, anh Thắng dậy sớm, đi bộ ra quán Internet gần nơi ở để nhận tin tức từ Việt Nam, như thường lệ. Lúc đó khoảng 8h sáng, chỉ có một chiếc mail duy nhất, nhưng anh đã phải mở đi mở lại vì không tin nổi vào mắt mình, trước dòng chữ: "Bố mất rồi anh ơi". 

Gần 20 năm ngồi kể lại buổi biểu diễn cuối cùng tặng bố ở quảng trường Rumani, đôi mắt anh Thắng vẫn ngấn lệ. Anh nhớ khi đó mình đã định bỏ lại tất cả để bay về Việt Nam, anh đã khóc không thể dừng trước khi được bác sĩ cho uống thuốc an thần. Nhưng rồi vì bố, và vì khán giả, người nghệ sĩ đã gói ghém mọi thứ riêng tư để bước lên sân khấu, trong hình tượng chàng Thạch Sanh khỏe mạnh, đầy năng lượng.

"Hàng nghìn khán giả vỗ tay tán thưởng tôi nhưng không ai biết, ngay khi tấm màn gió khép lại, tôi đã bật khóc", nghệ sĩ Tống Toàn Thắng kể lại. 

Với anh Thắng, việc kiểm soát cảm xúc của bản thân là yếu tố quyết định sự chuyên nghiệp của người nghệ sĩ. Vì theo anh, khán giả luôn xứng đáng được thấy những gì đẹp nhất, tốt nhất trên sân khấu. 

Vào nghề từ năm 1978, NSND Tống Toàn Thắng sớm nhận ra chân lý này khi may mắn được tham gia nhiều buổi biểu diễn quốc tế vòng quanh nước Mỹ, Đông Âu, Châu Á… những năm anh chỉ mới 25-27 tuổi. Dù thành danh sớm, nhưng con đường làm nghề của anh không trải đầy hoa hồng. 

Năm 1986, đang ở đỉnh cao sự nghiệp thì đất nước bước vào giai đoạn đổi mới, xóa bỏ bao cấp. Những nghệ sĩ xiếc như anh bị cắt bỏ nhiều phần chế độ, nhiều người phải bỏ nghề đi xuất khẩu lao động để kiếm sống. Lúc đó, tiết mục mà anh Thắng tham gia có 4 thành viên thì 2 người bỏ ngang. Anh rơi vào trạng thái khủng hoảng, cả về kinh tế và tinh thần.

Một buổi sáng, anh Thắng vô tình xem được hình ảnh một cô gái bị trăn cuốn quanh người trên cuốn tạp chí của Nga. Anh khao khát được thực hiện một tiết mục tương tự, tại Việt Nam, nhưng người diễn chính là nam.

"Tôi bắt đầu tìm hiểu về trăn, lao vào tập luyện để chuẩn bị cho ngày thành lập rạp xiếc Trung Ương năm 1991. Như một cơ hội cuối cùng để làm nghề, và được xuất hiện trong rạp xiếc hiện đại nhất cả nước một lần trong đời", Nghệ sĩ Tống Toàn Thắng chia sẻ.

Tháng 12/1991, tiết mục "Thạch Sanh đánh chằn tinh, giải cứu công chúa" lần đầu ra mắt đã tạo ra cú nổ lớn. Khán giả ngỡ ngàng trước hình ảnh người đàn ông vạm vỡ quấn quanh người hai con trăn nặng hơn 90kg, có lúc dạo chơi, có khi kịch tính nghẹt thở. 

Hình ảnh "hoàng tử trăn" Tống Toàn Thắng từ đó xuất hiện trên hàng loạt các poster quảng cáo, trải khắp đường phố Hà Nội và nhiều tỉnh thành trên cả nước. "Thấy tôi hùng dũng trên sân khấu nhưng khán giả không biết, trước khi diễn xiếc trăn đến một con lươn tôi cũng sợ", anh Thắng bật cười. 

Hơn 30 năm diễn xiếc trăn, chàng "Thạch Sanh" đã trải qua trên dưới 20 bạn diễn trăn, có con ở với anh mười mấy năm. Anh từng bốn lần suýt chết vì bị trăn cuốn đến nghẹt thở, cánh tay nham nhở không nguyên vẹn. Những vết sẹo do trăn gây ra trong quá trình luyện tập đều được anh hóa trang, che kín trước khi lên sân khấu.

Với nghệ sĩ xiếc, sự khổ luyện cũng là một yếu tố chinh phục khán giả, nhưng không phải bằng những vết thương mà phải bằng kỹ thuật biểu diễn đỉnh cao trên sân khấu.

Nghệ thuật phải vì khán giả, phục vụ cho khán giả

Những năm 70 - 80, nghệ sĩ đi diễn theo chủ trương "nghệ thuật vị nghệ thuật", tức là nghệ thuật đứng độc lập với đời sống xã hội, chính trị, khước từ sứ mệnh của người nghệ sĩ trong quá trình đấu tranh xã hội. Những vở xiếc được xây dựng theo một quy chuẩn, đôi khi là lặp đi lặp lại và bắt khán giả phải theo. 

Theo NSND Tống Toàn Thắng: "Tư tưởng này buộc phải thay đổi nếu muốn nghệ thuật xiếc phát triển. Nghệ thuật bây giờ phải vị nhân sinh, phải vì con người, phải đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu của khán giả".

Xiếc là loại hình nghệ thuật mang tính quốc tế lớn, có thể kết hợp với nhiều thể loại khác. Để một vở xiếc hoàn chỉnh cần có đầy đủ các yếu tố: tính hấp dẫn, hồi hộp, tính thẩm mỹ và không thể bỏ qua tính chất giải trí. Giải trí trong tác phẩm không phải là chiêu trò câu kéo, không phải là bán hàng chợ, càng không để lu mờ những kỹ thuật đỉnh cao của người nghệ sĩ xiếc. 

Trong thời đại 4.0, những đạo diễn sân khấu, những nghệ sĩ cần có sự tìm hiểu về xu hướng, tận dụng lợi thế về sân khẩu, từ âm thành, hình ảnh đến trang phục để xây dựng một kịch bản hoàn hảo.

"Đây là một bài toán khó với người làm xiếc bởi phải cân bằng giữa tính chuyên môn và giải trí. Nhưng cần phải mạnh dạn thay đổi để thích nghi với thị trường, làm sao để xiếc không chỉ phục vụ cho trẻ em mà tất cả đối tượng đều có thể thưởng thức", anh Thắng nói. 

Năm 2018, nghệ sĩ Tống Toàn Thắng tiên phong trong việc khắc họa chân dung người chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam, bằng hình thức xiếc. Các vở diễn như "Sống mãi Điện Biên"; "Ký ức Trường Sơn"; "10 cô gái ngã ba Đồng Lộc", "Vòng tròn bất tử", "Huyền thoại mẹ", "Vết chân tròn trên cát"… khi ra mắt đã gây tiếng vang lớn.

Các chương trình xiếc có nhạc sống, kết hợp với các ca sĩ, dàn hợp xướng và các nghệ sĩ xiếc phối hợp nhịp nhàng trên sân khấu. Trước phần biểu diễn, chương trình có phần giao lưu với các nhân chứng lịch sử về những năm tháng hào hùng của dân tộc. Trung bình mỗi vở, nghệ sĩ Tống Toàn Thắng mất từ 3 tuần đến 3 tháng để hoàn thiện kịch bản.

Trong các buổi biểu diễn, không chỉ có các cán bộ lão thành mà rất nhiều gia đình có con nhỏ, kể cả các bạn trẻ cũng tới xem. Thiếu tướng Huỳnh Đắc Lương, năm 2019 tròn 100 tuổi, một nhân chứng sống được mời tới vở "Sống mãi Điện Biên" đã nói với anh Thắng: "Tôi không ngờ có nhiều thế hệ đến xem như thế, cuối cùng đã có người mang chúng tôi ra ánh sáng". 

"Trách nhiệm của những người nghệ sĩ như tôi là phải mang họ ra ánh sáng, kể những câu chuyện cho mọi người biết về trang sử hào hùng của ông cha. Tôi muốn thế giới nhìn thấy, đây không phải người Việt Nam làm xiếc, mà loại hình xiếc này là thương hiệu riêng của Việt Nam", NSND Tống Toàn Thắng chia sẻ.

Giờ đây, khi đã lên làm "sếp" (Phó Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam), anh Thắng vẫn nhận đi diễn những vai nhỏ, để điều phối sân khấu, hỗ trợ diễn viên của mình. Đặc biệt, anh vẫn liên tục nhập vai Thạch Sanh, biểu diễn xiếc trăn.

Anh Thắng chia sẻ, khán giả còn yêu cầu mình biểu diễn, còn muốn nhìn thấy mình đứng trên sân khấu tức là những nỗ lực của mình vẫn còn được ghi nhận.  

Nghệ sĩ Tống Toàn Thắng sinh năm 1967, tại Hà Nội. Hiện đang là Phó Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam.

Năm 1978, Tống Toàn Thắng trúng tuyển Trường Xiếc Việt Nam. Năm 1983, anh ra trường về công tác tại Liên đoàn Xiếc Việt Nam. Anh là nghệ sĩ xiếc Việt Nam đầu tiên diễn xiếc với trăn, qua hình tượng "Thạch Sanh đánh chằn tinh", gắn liền với tuổi thơ thế hệ 8X, 9X.

Năm 1992, Tống Toàn Thắng giành giải thưởng "Khán giả yêu thích nhất" và "Tiết mục đặc biệt nhất" tại Liên hoan Xiếc quốc tế ở Vũ Hán (Trung Quốc). Tên tuổi của anh từ đây được thế giới biết đến nhiều hơn.

Năm 2019, anh là một trong hai nghệ sĩ xiếc đầu tiên tại Việt nam được Thủ tướng trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.

Anh đã đi lưu diễn ở nhiều quốc gia trên thế giới như: Thái Lan, Trung Quốc, Thụy Điển, 16 quốc đảo của Thái Bình Dương, 97 thành phố; 41 tiểu bang ở Mỹ với gần 1.000 buổi diễn.

Phòng làm việc của anh Thắng tại Rạp Xiếc Trung Ương chỉ rộng khoảng 16m2. Tại đây, anh trưng bày hàng loạt huy chương, bằng khen, những bức ảnh chụp ảnh với bạn diễn trăn trong gần 40 năm làm nghề.

Ngồi giữa những ký ức của chính cuộc đời mình, anh Thắng viết nốt những dòng kịch bản cuối cùng trong một vở xiếc, chưa được tiết lộ, nhưng đã được anh ấp ủ thực hiện suốt ba tháng nay. Vẫn vóc dáng cao lớn của "chàng Thạch Sanh đánh chằn tinh" trong tuổi thơ của đám trẻ 9X, vẫn mái tóc đặc trưng, có phần đuôi tóc dài chạm gáy. Anh Thắng đứng lên, gần ngay bức ảnh đã chụp cách đây hơn 10 năm, để thấy khuôn mặt, thần thái và phong độ của anh chẳng hề thay đổi.

Năm 1991, cái tên Tống Toàn Thắng lần đầu xuất hiện cùng xiếc trăn và gắn liền với hình tượng Thạch Sanh từ đó. Năm 1993, truyền thông Thụy Sỹ phát sốt với người đàn ông Việt Nam để bốn con trăn quấn quanh người, cùng loạt biệt danh quốc tế như "crazy man", "snake man"… Năm 2019, Tống Toàn Thắng là một trong hai nghệ sĩ xiếc đầu tiên tại Việt Nam được trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.

Đó là những gì khán giả thấy.

"Tôi chỉ gục ngã khi ánh đèn sân khấu đã tắt"

Rumani, Đông Âu, ngày Chủ Nhật mùa đông năm 2003.

Trước buổi biểu diễn, anh Thắng dậy sớm, đi bộ ra quán Internet gần nơi ở để nhận tin tức từ Việt Nam, như thường lệ. Lúc đó khoảng 8h sáng, chỉ có một chiếc mail duy nhất, nhưng anh đã phải mở đi mở lại vì không tin nổi vào mắt mình, trước dòng chữ: "Bố mất rồi anh ơi". 

Gần 20 năm ngồi kể lại buổi biểu diễn cuối cùng tặng bố ở quảng trường Rumani, đôi mắt anh Thắng vẫn ngấn lệ. Anh nhớ khi đó mình đã định bỏ lại tất cả để bay về Việt Nam, anh đã khóc không thể dừng trước khi được bác sĩ cho uống thuốc an thần. Nhưng rồi vì bố, và vì khán giả, người nghệ sĩ đã gói ghém mọi thứ riêng tư để bước lên sân khấu, trong hình tượng chàng Thạch Sanh khỏe mạnh, đầy năng lượng.

"Hàng nghìn khán giả vỗ tay tán thưởng tôi nhưng không ai biết, ngay khi tấm màn gió khép lại, tôi đã bật khóc", nghệ sĩ Tống Toàn Thắng kể lại. 

Với anh Thắng, việc kiểm soát cảm xúc của bản thân là yếu tố quyết định sự chuyên nghiệp của người nghệ sĩ. Vì theo anh, khán giả luôn xứng đáng được thấy những gì đẹp nhất, tốt nhất trên sân khấu. 

Vào nghề từ năm 1978, NSND Tống Toàn Thắng sớm nhận ra chân lý này khi may mắn được tham gia nhiều buổi biểu diễn quốc tế vòng quanh nước Mỹ, Đông Âu, Châu Á… những năm anh chỉ mới 25-27 tuổi. Dù thành danh sớm, nhưng con đường làm nghề của anh không trải đầy hoa hồng. 

Năm 1986, đang ở đỉnh cao sự nghiệp thì đất nước bước vào giai đoạn đổi mới, xóa bỏ bao cấp. Những nghệ sĩ xiếc như anh bị cắt bỏ nhiều phần chế độ, nhiều người phải bỏ nghề đi xuất khẩu lao động để kiếm sống. Lúc đó, tiết mục mà anh Thắng tham gia có 4 thành viên thì 2 người bỏ ngang. Anh rơi vào trạng thái khủng hoảng, cả về kinh tế và tinh thần.

Một buổi sáng, anh Thắng vô tình xem được hình ảnh một cô gái bị trăn cuốn quanh người trên cuốn tạp chí của Nga. Anh khao khát được thực hiện một tiết mục tương tự, tại Việt Nam, nhưng người diễn chính là nam.

"Tôi bắt đầu tìm hiểu về trăn, lao vào tập luyện để chuẩn bị cho ngày thành lập rạp xiếc Trung Ương năm 1991. Như một cơ hội cuối cùng để làm nghề, và được xuất hiện trong rạp xiếc hiện đại nhất cả nước một lần trong đời", Nghệ sĩ Tống Toàn Thắng chia sẻ.

Tháng 12/1991, tiết mục "Thạch Sanh đánh chằn tinh, giải cứu công chúa" lần đầu ra mắt đã tạo ra cú nổ lớn. Khán giả ngỡ ngàng trước hình ảnh người đàn ông vạm vỡ quấn quanh người hai con trăn nặng hơn 90kg, có lúc dạo chơi, có khi kịch tính nghẹt thở. 

Hình ảnh "hoàng tử trăn" Tống Toàn Thắng từ đó xuất hiện trên hàng loạt các poster quảng cáo, trải khắp đường phố Hà Nội và nhiều tỉnh thành trên cả nước. "Thấy tôi hùng dũng trên sân khấu nhưng khán giả không biết, trước khi diễn xiếc trăn đến một con lươn tôi cũng sợ", anh Thắng bật cười. 

Hơn 30 năm diễn xiếc trăn, chàng "Thạch Sanh" đã trải qua trên dưới 20 bạn diễn trăn, có con ở với anh mười mấy năm. Anh từng bốn lần suýt chết vì bị trăn cuốn đến nghẹt thở, cánh tay nham nhở không nguyên vẹn. Những vết sẹo do trăn gây ra trong quá trình luyện tập đều được anh hóa trang, che kín trước khi lên sân khấu.

Với nghệ sĩ xiếc, sự khổ luyện cũng là một yếu tố chinh phục khán giả, nhưng không phải bằng những vết thương mà phải bằng kỹ thuật biểu diễn đỉnh cao trên sân khấu.

Nghệ thuật phải vì khán giả, phục vụ cho khán giả

Những năm 70 - 80, nghệ sĩ đi diễn theo chủ trương "nghệ thuật vị nghệ thuật", tức là nghệ thuật đứng độc lập với đời sống xã hội, chính trị, khước từ sứ mệnh của người nghệ sĩ trong quá trình đấu tranh xã hội. Những vở xiếc được xây dựng theo một quy chuẩn, đôi khi là lặp đi lặp lại và bắt khán giả phải theo. 

Theo NSND Tống Toàn Thắng: "Tư tưởng này buộc phải thay đổi nếu muốn nghệ thuật xiếc phát triển. Nghệ thuật bây giờ phải vị nhân sinh, phải vì con người, phải đáp ứng được nhu cầu, thị hiếu của khán giả".

Xiếc là loại hình nghệ thuật mang tính quốc tế lớn, có thể kết hợp với nhiều thể loại khác. Để một vở xiếc hoàn chỉnh cần có đầy đủ các yếu tố: tính hấp dẫn, hồi hộp, tính thẩm mỹ và không thể bỏ qua tính chất giải trí. Giải trí trong tác phẩm không phải là chiêu trò câu kéo, không phải là bán hàng chợ, càng không để lu mờ những kỹ thuật đỉnh cao của người nghệ sĩ xiếc. 

Trong thời đại 4.0, những đạo diễn sân khấu, những nghệ sĩ cần có sự tìm hiểu về xu hướng, tận dụng lợi thế về sân khẩu, từ âm thành, hình ảnh đến trang phục để xây dựng một kịch bản hoàn hảo.

"Đây là một bài toán khó với người làm xiếc bởi phải cân bằng giữa tính chuyên môn và giải trí. Nhưng cần phải mạnh dạn thay đổi để thích nghi với thị trường, làm sao để xiếc không chỉ phục vụ cho trẻ em mà tất cả đối tượng đều có thể thưởng thức", anh Thắng nói. 

Năm 2018, nghệ sĩ Tống Toàn Thắng tiên phong trong việc khắc họa chân dung người chiến sĩ Quân đội Nhân dân Việt Nam, bằng hình thức xiếc. Các vở diễn như "Sống mãi Điện Biên"; "Ký ức Trường Sơn"; "10 cô gái ngã ba Đồng Lộc", "Vòng tròn bất tử", "Huyền thoại mẹ", "Vết chân tròn trên cát"… khi ra mắt đã gây tiếng vang lớn.

Các chương trình xiếc có nhạc sống, kết hợp với các ca sĩ, dàn hợp xướng và các nghệ sĩ xiếc phối hợp nhịp nhàng trên sân khấu. Trước phần biểu diễn, chương trình có phần giao lưu với các nhân chứng lịch sử về những năm tháng hào hùng của dân tộc. Trung bình mỗi vở, nghệ sĩ Tống Toàn Thắng mất từ 3 tuần đến 3 tháng để hoàn thiện kịch bản.

Trong các buổi biểu diễn, không chỉ có các cán bộ lão thành mà rất nhiều gia đình có con nhỏ, kể cả các bạn trẻ cũng tới xem. Thiếu tướng Huỳnh Đắc Lương, năm 2019 tròn 100 tuổi, một nhân chứng sống được mời tới vở "Sống mãi Điện Biên" đã nói với anh Thắng: "Tôi không ngờ có nhiều thế hệ đến xem như thế, cuối cùng đã có người mang chúng tôi ra ánh sáng". 

"Trách nhiệm của những người nghệ sĩ như tôi là phải mang họ ra ánh sáng, kể những câu chuyện cho mọi người biết về trang sử hào hùng của ông cha. Tôi muốn thế giới nhìn thấy, đây không phải người Việt Nam làm xiếc, mà loại hình xiếc này là thương hiệu riêng của Việt Nam", NSND Tống Toàn Thắng chia sẻ.

Giờ đây, khi đã lên làm "sếp" (Phó Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam), anh Thắng vẫn nhận đi diễn những vai nhỏ, để điều phối sân khấu, hỗ trợ diễn viên của mình. Đặc biệt, anh vẫn liên tục nhập vai Thạch Sanh, biểu diễn xiếc trăn.

Anh Thắng chia sẻ, khán giả còn yêu cầu mình biểu diễn, còn muốn nhìn thấy mình đứng trên sân khấu tức là những nỗ lực của mình vẫn còn được ghi nhận.  

Nghệ sĩ Tống Toàn Thắng sinh năm 1967, tại Hà Nội. Hiện đang là Phó Giám đốc Liên đoàn Xiếc Việt Nam.

Năm 1978, Tống Toàn Thắng trúng tuyển Trường Xiếc Việt Nam. Năm 1983, anh ra trường về công tác tại Liên đoàn Xiếc Việt Nam. Anh là nghệ sĩ xiếc Việt Nam đầu tiên diễn xiếc với trăn, qua hình tượng "Thạch Sanh đánh chằn tinh", gắn liền với tuổi thơ thế hệ 8X, 9X.

Năm 1992, Tống Toàn Thắng giành giải thưởng "Khán giả yêu thích nhất" và "Tiết mục đặc biệt nhất" tại Liên hoan Xiếc quốc tế ở Vũ Hán (Trung Quốc). Tên tuổi của anh từ đây được thế giới biết đến nhiều hơn.

Năm 2019, anh là một trong hai nghệ sĩ xiếc đầu tiên tại Việt nam được Thủ tướng trao tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân.

Anh đã đi lưu diễn ở nhiều quốc gia trên thế giới như: Thái Lan, Trung Quốc, Thụy Điển, 16 quốc đảo của Thái Bình Dương, 97 thành phố; 41 tiểu bang ở Mỹ với gần 1.000 buổi diễn.

Nếu nang sán nằm trong cơ sẽ có những u nhỏ, chắc, kích thước 1-2cm hoặc bằng hạt đỗ, hạt lạc, di động dễ, không ngứa, không đau, nằm ở vị trí cơ vân, không ở trên đường đi của hạch bạch huyết. Nếu nang sán nằm trong mắt có thể tăng nhãn áp, giảm thị lực hoặc mù.

Nếu nang sán nằm trong não, người bệnh có thể bị động kinh, co giật, liệt tay, chân hay liệt nửa người, nói ngọng, rối loạn trí nhớ, đau đầu.

"Có những bệnh nhân nhiều đến mức ổ tổn thương chiếm gần toàn bộ nhu mô não", bác sĩ Thọ cho biết. Nhiều bệnh nhân khi tổn thương não diễn ra nhiều năm, có biểu hiện như bệnh lý tâm thần, chữa mãi không khỏi.

Sai lầm khi rửa rau sống rước bệnh vào người

Thói quen ăn uống là một trong những nguyên nhân chính gây nhiễm sán. Tuy nhiên, bác sĩ Thọ cho biết trong quá trình thăm khám, nhiều bệnh nhân chia sẻ rất cẩn thận trong ăn uống. Họ không ăn thịt tái, gỏi, tiết canh, ăn rau sống thường xuyên rửa sạch, ngâm vào nước muối, rồi vẩy ráo nước, trước khi ăn, nhưng vẫn bị nhiễm ký sinh trùng.

Tuy nhiên, ông Thọ phân tích ngâm nước muối không phải để sát khuẩn rau, mà mục đích chính là tạo môi trường để trứng giun, sán nổi lên.

Chia sẻ về cách rửa sau sống, theo bác sĩ, người dân cần rửa rau dưới vòi nước sạch, ngâm muối để các trứng giun, ấu trùng nổi lên. Sau đó, dìm rau xuống và chắt nước ra. Như vậy, trứng giun, sán nổi lên trên và bị đổ theo nước ra ngoài.

“Nếu ngâm rau trong nước muối sau đó nhấc rau lên sẽ không có tác dụng vì trứng, ấu trùng sán lại tiếp tục bám vào rau”, TS.BS Thọ cho biết. 

Món khoái khẩu khiến người đàn ông bị co giật, động kinh

Nam thanh niên gần 30 tuổi, quê Nam Định, nhập viện vì hoa mắt, đau đầu, từng bị ngất. Anh chia sẻ ban đầu, khi thấy bị hoa mắt, mệt mỏi, anh nghĩ do công việc bị áp lực quá lớn nên ảnh hưởng tới mắt. Tuy nhiên, dù đã khám mắt ở hai bệnh viện nhưng bác sĩ không phát hiện ra nguyên nhân khiến anh bị suy giảm thị lực.

Sau một tuần điều trị ở bệnh viện tuyến huyện không khỏi, bác sĩ chỉ đinh cho bệnh nhân đi chụp cộng hưởng từ. Kết quả cho thấy bác sĩ nghi ngờ anh có ổ sán trên não và giới thiệu lên Bệnh viện Đặng Văn Ngữ (Hà Nội).

Tiếp nhận bệnh nhân vào tháng 5, các bác sĩ xác định người đàn ông này bị nhiễm ấu trùng sán lợnở hệ thần kinh trung ương. Phim chụp X-quang cho thấy có nhiều nang sán rải rác trong não. Sau vài ngày điều trị, tình trạng của anh cải thiện dần, mắt đỡ mờ, đau đầu giảm.

Ngày 8/6, Tiến sĩ Trần Huy Thọ, Phó Giám đốc Bệnh viện Đặng Văn Ngữ, cho biết bệnh nhân đã điều trị khỏi, ra viện. Quá trình điều trị, bệnh nhân cho biết món ăn yêu thích là thịt lợn tái, tiết canh. 

Một trường hợp khác cũng chẩn đoán có ấu trùng sán lợn là bệnh nhân nam, 60 tuổi, quê Hải Dương. Ông từng điều trị thoái hóa khớp vì đau gối nhưng không đỡ.

Gần đây, ông đau gối nhiều hơn, kèm đau đầu, nghi có sán nên được chuyển lên Bệnh viện Đặng Văn Ngữ. Bác sĩ phát hiện ông bị sán cơ, tức là có nang sán lợn ở chân, tổn thương dạng nang đã thoái hóa ở một số khu vực trong não.

Sau vài ngày điều trị, sức khỏe chuyển biến dần, sau đó ông đi lại gần như bình thường, được ra viện. 

Bác sĩ Thọ cho biết hiện cơ sở y tế này đang điều trị một số ca bệnh sán não, chủ yếu là người có sở thích ăn các đồ tái, đồ sống như thịt sống, nem chạo, nem thính, tiết canh. Khi ăn những món này, bệnh nhân vô tình "rước" vào người ấu trùng sán lợn, ấu trùng di chuyển đến nhiều bộ phận trên cơ thể như các cơ, mắt, não và sẽ hóa thành nang. 

Nếu nang sán nằm trong cơ sẽ có những u nhỏ, chắc, kích thước 1-2cm hoặc bằng hạt đỗ, hạt lạc, di động dễ, không ngứa, không đau, nằm ở vị trí cơ vân, không ở trên đường đi của hạch bạch huyết. Nếu nang sán nằm trong mắt có thể tăng nhãn áp, giảm thị lực hoặc mù.

Nếu nang sán nằm trong não, người bệnh có thể bị động kinh, co giật, liệt tay, chân hay liệt nửa người, nói ngọng, rối loạn trí nhớ, đau đầu.

"Có những bệnh nhân nhiều đến mức ổ tổn thương chiếm gần toàn bộ nhu mô não", bác sĩ Thọ cho biết. Nhiều bệnh nhân khi tổn thương não diễn ra nhiều năm, có biểu hiện như bệnh lý tâm thần, chữa mãi không khỏi.

Sai lầm khi rửa rau sống rước bệnh vào người

Thói quen ăn uống là một trong những nguyên nhân chính gây nhiễm sán. Tuy nhiên, bác sĩ Thọ cho biết trong quá trình thăm khám, nhiều bệnh nhân chia sẻ rất cẩn thận trong ăn uống. Họ không ăn thịt tái, gỏi, tiết canh, ăn rau sống thường xuyên rửa sạch, ngâm vào nước muối, rồi vẩy ráo nước, trước khi ăn, nhưng vẫn bị nhiễm ký sinh trùng.

Tuy nhiên, ông Thọ phân tích ngâm nước muối không phải để sát khuẩn rau, mà mục đích chính là tạo môi trường để trứng giun, sán nổi lên.

Chia sẻ về cách rửa sau sống, theo bác sĩ, người dân cần rửa rau dưới vòi nước sạch, ngâm muối để các trứng giun, ấu trùng nổi lên. Sau đó, dìm rau xuống và chắt nước ra. Như vậy, trứng giun, sán nổi lên trên và bị đổ theo nước ra ngoài.

“Nếu ngâm rau trong nước muối sau đó nhấc rau lên sẽ không có tác dụng vì trứng, ấu trùng sán lại tiếp tục bám vào rau”, TS.BS Thọ cho biết. 

Món khoái khẩu khiến người đàn ông bị co giật, động kinh