Bức thư tình nguy hiểm

Ngày 4/5/2000, Michael Gazeley, CEO Network Box - công ty bảo mật Internet tại Hồng Kông - nhận được hàng chục cuộc điện thoại yêu cầu giúp đỡ trước sự đe dọa tấn công và phá hủy dữ liệu của một loại virus.

Trong những lời cầu cứu từ khách hàng, Gazely nhận ra một điểm chung: Tất cả đều nhận email có tiêu đề “ILOVEYOU” với dòng tin nhắn “vui lòng kiểm tra LOVELETTER được đính kèm”. Khi mở tệp tin văn bản được yêu cầu - thực chất là dạng chương trình thực thi (executable program) - virus nhanh chóng kiểm soát, gửi bản sao của chính nó đến mọi người trong danh bạ email.

Những người nhận, dù nghĩ email là trò đùa hay lời tình yêu đích thực, khi mở file đính kèm đã vô tình làm lây lan virus với tốc độ chóng mặt.

2000 là năm mà khái niệm Internet vẫn còn quá mới mẻ đối với mọi người. Lượng truy cập Internet của quốc gia khai sinh công nghệ này là Mỹ chỉ đạt khoảng 43%, theo thống kê của ITU.

Bằng sự thiếu kinh nghiệm trong cách nhìn nhận cũng như bảo mật an ninh lỏng lẻo khi đó, ILOVEYOU đã khiến hàng nghìn máy chủ tắc nghẽn. Chúng không chỉ tự sao chép và gửi đi mà còn phá hủy ổ cứng, đổi tên cũng như xóa bỏ các tệp tin trong máy.

Trong 5 tiếng, ILOVEYOU lan rộng khắp châu Á, châu Âu và cả Bắc Mỹ, nhanh hơn 15 lần so với virus gây chấn động thế giới khi phá hủy 1 triệu máy tính 1 năm trước đó là Melissa.

Hạ viện Anh, hãng Ford và Microsoft - công ty sở hữu Outlook vốn là phương tiện lây lan chủ yếu của virus, đã phải ngắt kết nối Internet với toàn bộ hệ thống email quá tải của mình.

Michael Gazeley, CEO Network Box - công ty bảo mật Internet tại Hồng Kông là đơn vị đầu tiên được yêu cầu giải quyết virus ILOVEYOU. Ảnh: CNN.

Không giống ngày nay, khi nhiều dịch vụ email chạy thông qua các máy chủ tập trung, những công ty tại thời điểm đó vận hành email cùng máy chủ mà họ lưu trữ website của mình. Điều này có thể gây giật lag, khiến máy chậm đi và dẫn đến các vấn đề bảo mật.

Graham Cluley, chuyên gia bảo mật người Anh cho biết vào năm 2000, nhiều công ty thậm chí còn không có bộ lọc email để ngăn chặn thư rác, chưa nói đến virus.

Mặc cho Mỹ cảnh báo từ rất sớm, virus vẫn lây lan với tốc độ rất nhanh. ILOVEYOU tấn công cả vào danh sách gửi thư hơn 50.000 người của Bộ Tư lệnh Lực lượng Quân đội Mỹ (FORSCOM).

Thủ phạm viết "bức thư tình"

Trước những rắc rối tệ hại do ILOVEYOU gây ra, Michael Vatis - Giám đốc Trung tâm Bảo vệ Cơ sở Hạ tầng Quốc gia (NIPC) tình nguyện đứng ra truy tìm kẻ đã khiến cả thế giới mạng chao đảo.

FBI cùng Vatis tìm ra manh mối nằm ở phía đông Philippines. “Trong thời gian ngắn, chúng tôi xác định được nghi phạm trú ẩn ở Philippines và lập tức nhờ cơ quan thực thi pháp luật địa phương hỗ trợ”, Vatis nói, “Không lâu sau đó, nghi phạm đã bị bắt giữ”.

Vốn dĩ, ILOVEYOU được mã hóa một cách khá vụng về và không hề tinh vi. Chúng được trộn lẫn với các phần mềm độc hại khác và cách thức hoạt động lại vô cùng dễ nhận biết.

Mã lỗi virus, thực chất là mã nguồn cũng chứa đựng thông tin nêu chính xác danh tính nghi phạm. Nó chứa hai địa chỉ email đều có trụ sở tại Philippines: [email protected] và [email protected]. Ngoài ra, còn có một tài liệu liên quan đến GRAMMER Soft Group, công ty trụ sở tại Manila.

Bốn ngày sau khi virus lây lan, cảnh sát đã bắt được kẻ tình nghi: Onel de Guzman, sinh viên trường Đại học AMA Computer. Trong quá trình điều tra, cảnh sát phát hiện luận án của anh ta tại trường Đại học có chứa mã của chương trình tương đồng đáng kinh ngạc khi so với ILOVEYOU.

Chân dung thủ phạm Onel de Guzman. Ảnh: CNN.

Trong luận án của mình, de Guzman nêu mục đích của chương trình là “lấy mật khẩu Windows” và “đánh cắp mật khẩu Internet của nạn nhân”. Với ý tưởng trên, de Guzman hướng tới viễn cảnh sử dụng Internet không cần trả phí theo phút như hầu hết nước giàu ở châu Âu và Mỹ.

Dĩ nhiên, với ý tưởng đánh cắp phi pháp trên, luận án của de Guzman đã bị bác bỏ.

Lỗ hổng pháp lý đương thời

Khi được hỏi bản thân cảm thấy thế nào về thiệt hại do ILOVEYOU gây ra, de Guzman thẳng thừng trả lời: “Chẳng sao cả”.

Và "chẳng sao cả" cũng trở thành bản án dành cho de Guzman. Mặc cho hàng loạt bằng chứng do FBI, NBI và cảnh sát Philippines thu thập được không phải vô giá trị, luật pháp khi đó vẫn chưa đủ thích đáng để chống lại tội phạm công nghệ cao.

Ngay cả khi Philippines và Mỹ đã ký hiệp ước dẫn độ, nó vẫn chỉ áp dụng đối với tội phạm bị truy tố ở cả hai nước. Một khi bản án bị hủy bỏ, rất ít cơ hội để đưa de Guzman ra nước ngoài.

Trái ngược với cảm giác thất bại vì không thể đưa kẻ hủy hoại Internet thế giới vào tù thì ở Philippines, de Guzman thực sự trở thành người hùng. Báo chí ca ngợi anh ta là thiên tài vì đã khiến đất nước được chú ý đến. Những lớp sinh viên sau đó tại trường AMA Computer sùng bái de Guzman như thần tượng mà họ cần học hỏi.

Onel de Guzman trong buổi họp báo giữa tháng 5/2000. Ảnh: CNN.

Rõ ràng, đây chưa bao giờ là phản ứng mà những điều tra viên như Cluley mong muốn.

Ngay sau khi ILOVEYOU ra đời, đã có hàng loạt biến thể xuất hiện. Ngạc nhiên thay là vẫn có rất nhiều người mở chúng ra bất chấp những nỗ lực cảnh báo từ truyền thông.

Theo ước tính của FBI, ILOVEYOU và biến thể của nó đã gây thiệt hại ước tính lên đến 10 tỷ USD. Cho đến ngày nay, đây vẫn là virus có sức lây lan mạnh mẽ nhất.

Theo dòng phát triển của công nghệ, những thủ đoạn tấn công bằng virus ngày càng tinh vi và mục tiêu cũng đa dạng hơn. Nạn nhân của chúng có thể là bất kỳ ai, dù cho bạn có là thành viên Quốc hội hay nhân viên Google. Nắm bắt sự nhẹ dạ và tò mò của con người, nhiều chiêu thức lừa đảo mới ra đời, chẳng hạn như ransomware chuyên đóng băng máy tính và tài khoản người dùng sau khi nhấp vào liên kết chứa mã độc.

Theo Zing

Phát hiện chiến dịch tấn công gián điệp tinh vi trên thiết bị Android

Một chiến dịch tấn công tinh vi nhắm vào người dùng thiết bị Android, được cho là khá giống hoạt động của nhóm tin tặc OceanLotus mới được phát hiện.

Bệnh nhân T.O. được xuất viện và tiếp tục cách ly ở quê. 

T.O. là nhân viên quán rượu tại Bangkok (Thái Lan), có tiếp xúc với nhiều người không đeo khẩu trang tại nơi làm việc. Ngày 17/3, cô đến quán bar ở Bangkok thăm bạn cùng quê.

Ngày 20/3, cô đi xe taxi đến sân bay quốc tế Suvarnabhumi (Bangkok) lên chuyến bay số hiệu TG947 (ghế 20D) về Cảng hàng không quốc tế Đà Nẵng lúc 12h20 cùng ngày.

Gần 2 tiếng sau, cô được xe cách ly chở đến Trung tâm Giáo dục quốc phòng (ở phòng số 17). Ngày 21-22/3, bệnh nhân sinh hoạt bình thường trong khu vực này.

Sau đó, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật thành phố Đà Nẵng lấy mẫu xét nghiệm của T.O., kết quả dương tính với Covid-19.

Đây là ca mắc Covid-19 thứ 5 của Đà Nẵng được công bố khỏi bệnh. Trước đó, 4 bệnh nhân xuất viện gồm: 2 du khách người Anh (bệnh nhân thứ 22 và 23), nhân viên bán hàng Siêu thị Điện máy Xanh (bệnh nhân thứ 35) và nam du khách người Mỹ (bệnh nhân thứ 68).

Như vậy, Đà Nẵng chỉ còn lại 1 trường hợp mắc Covid-19 đang được điều trị tại BV Đà Nẵng đó là ca bệnh 135.

Hồ Giáp

Theo đại biểu, sự hỗ trợ của Nhà nước là cần thiết, nhưng cần được định hướng rõ ràng, tập trung vào việc hỗ trợ báo chí thực hiện tốt vai trò truyền thông chính sách, chứ không chỉ là nguồn thu để duy trì hoạt động.

Hoan nghênh với chỉ thị của Thủ tướng về truyền thông chính sách, song ông Đỗ Chí Nghĩa nhấn mạnh rằng hiệu quả của công tác truyền thông chính sách mới là điều quan trọng nhất.

"Nếu chúng ta cứ cấp kinh phí, cấp ngân sách cho một số tờ báo và coi đó là "báo chí cách mạng thì cách mạng phải nuôi", rõ ràng chúng ta chưa quan tâm thực sự đến hiệu quả và chưa nhìn kỹ nội lực của báo chí, sự gắn bó mật thiết của báo chí với Nhân dân. Tôi không hiểu ngân sách của chúng ta sẽ bố trí được bao nhiêu để nuôi các cơ quan báo chí?", ông Đỗ Chí Nghĩa đặt vấn đề.

Trả lời, Bộ trưởng Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, trước đây, báo chí cách mạng hoàn toàn do cách mạng nuôi 100%, nhưng khi xuất hiện kinh tế thị trường có "đất sống là quảng cáo".

"Có xu thế các cơ quan báo chí "rời bỏ ngân sách Nhà nước để sang bên kia sống cho thoải mái". Nhưng khi mạng xã hội xuất hiện, nguồn thu từ quảng cáo bị thu hẹp lại, lại thấy khó khăn. Tôi nghĩ rằng cần đi đều, không nên cực đoan", Bộ trưởng bày tỏ.

Ông Nguyễn Mạnh Hùng nêu thực tế, khoảng 30% chi tiêu của các cơ quan báo chí là từ ngân sách, còn 70% là các cơ quan báo chí tự bươn chải nhưng không đều.

"Có rất nhiều cơ quan báo chí lớn, ảnh hưởng rất mạnh đến truyền thông nước nhà lại không có hỗ trợ, 100% thị trường. Báo chí mà 100% dựa vào thị trường thì liệu có trở thành báo chí thị trường hay không? Vấn đề này chúng ta rất cần cân nhắc, quan tâm", Bộ trưởng Thông tin và Truyền thông nhấn mạnh.

Bộ trưởng đặt câu hỏi Nhà nước làm truyền thông thì có chi trả, đặt hàng cơ quan báo chí không?

"Nếu Nhà nước nuôi toàn bộ, từ cơ sở vật chất, lương cho anh em thì Nhà nước không phải chi trả tiền này. Nhưng cơ sở vật chất, chi thường xuyên, nhiều cơ quan báo chí cũng tự lo. Khi đó, Nhà nước đặt hàng truyền thông có nguồn ngân sách đi kèm theo là phù hợp. Nhưng cũng có cơ quan báo chí đến giờ này 100% tiền Nhà nước, không bươn chải thị trường, không bám rễ vào thị trường, tức là ít độc giả. Do đó nên sửa chỗ này", ông Nguyễn Mạnh Hùng nói.

Vẫn theo Bộ trưởng, cần đi trên 2 chân, dựa trên cả nguồn ngân sách, đặt hàng của Nhà nước, đồng thời cũng cần bám sát thị trường, độc giả, để giữ vị thế của báo chí cách mạng.

Chị Phương Hoa (35 tuổi, Hà Nội) cho hay, ngay sau tập phát sóng này, mẹ chị đã gửi  video cho con gái để “cảnh báo”. Mẹ chị vốn là một khán giả trung thành của “Việt Nam vui khỏe”, do vậy cứ khi nào thấy những thông tin hữu ích là bà đều chia sẻ cho mọi người trong gia đình.

“Sau khi xem chương trình, tôi cũng khá giật mình vì đôi khi cũng có những triệu chứng như: đau đầu, mắt mờ... Vốn nghĩ rằng đây chỉ là dấu hiệu do thức khuya làm việc quá nhiều nên tôi thường bỏ qua. Sau khi xem chương trình này, tôi nghĩ mình nên đi khám để phòng ngừa nguy cơ đột quỵ”, chị Hoa cho hay.

Làm trong ngành IT, Hoàng Nam (27 tuổi) cũng có thói quen sinh hoạt không lành mạnh như: ngồi nhiều, ít vận động, thường xuyên ăn thức ăn nhanh. “Trước đây, tôi cũng lên kế hoạch điều chỉnh lại lối sống như công việc bận rộn nên lại bỏ qua. Sau khi xem chương trình, tôi nghĩ rằng mình cần phải thay đổi ngay từ bây giờ trước khi quá muộn”, Nam chia sẻ.

Chương trình “Việt Nam vui khỏe” ghi nhận có trường hợp mới chỉ 30 tuổi đã bị đột quỵ, dù trước đó sức khỏe hoàn toàn bình thường. Có người thậm chí mắc đột quỵ lần hai do chủ quan mà tự sơ cứu tại nhà. 

Tuy nhiên, theo BS. Trần Đăng Huân - Khoa hồi sức Tích cực - Chống độc, Bệnh viện đa khoa Xanh Pôn, việc châm cứu không mang lại tác dụng gì cho người bệnh. Bác sĩ khuyến cáo, ngay khi có các triệu chứng đột quỵ thì bệnh nhân cần đến ngay các bệnh viện để được cứu chữa kịp thời. 

Để phòng ngừa nguy cơ đột quỵ, ThS.BS Đoàn Thị Ngọc Hà cho hay, con người cần xây dựng chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng lành mạnh; sử dụng cân đối giữa các nhóm thực phẩm, tăng cường rau xanh nhưng vẫn phải đảm bảo nhóm chất siêu năng lượng như protein lipit gluxit.

“Tăng cường vận động tối thiểu 30 phút mỗi ngày. Cần lưu ý khám sức khỏe định kỳ để phát hiện, sàng lọc sớm các yếu tố nguy cơ đối với sức khỏe”, ThS.BS Hà cho lời khuyên

Không chỉ tập trung vào một đối tượng là người lớn tuổi hay trẻ nhỏ - những người có nhiều nguy cơ mắc các vấn đề về sức khỏe, "Việt Nam vui khỏe" còn mang đến những thông tin hữu ích cho người trẻ - đối tượng được coi là khỏe mạnh nhất. Tuy nhiên, đây cũng là nhóm người thường xuyên chủ quan trước bệnh tật và có lối sống kém khoa học. Với những thông tin ngắn nhưng đầy đủ, cách tiếp cận trực diện và sinh động, “Việt Nam vui khỏe” hướng đến nâng cao ý thức chăm sóc sức khỏe cho các bạn trẻ.

Đón xem “Việt Nam vui khỏe”, lên sóng hàng tuần vào lúc 20h05 trên kênh VTV1.

Mọi thông tin chi tiết tham khảo thêm tại:

Fanpage: https://www.facebook.com/TVAd01

Bích Đào