Hầu hết nghệ sĩ ấy đang ở tuổi ngoài 80, có người đã qua tuổi 90. Sự nghiệp nghệ thuật dừng lại, đồng hành với họ trong cuộc sống hiện tại không còn là lời ca, tiếng đàn nữa mà là tuổi già, bệnh tật và nỗi cô đơn.

Các trung tâm chăm sóc người cao tuổi hay viện dưỡng lão (nursing home) đang cần được phát triển nhiều hơn trong xã hội ngày nay. Các trung tâm như thế không chỉ dành cho người neo đơn như các nghệ sĩ mà còn cho những người cao tuổi khác có nhu cầu.

Với tốc độ già hóa dân số nhanh, Việt Nam đang là một trong các quốc gia có số lượng người cao tuổi chiếm tỷ lệ cao. Theo luật của Việt Nam, người cao tuổi được quy định là công dân có độ tuổi từ đủ 60 trở lên. Tổng cục Thống kê dự báo, tới năm 2038, số lượng người cao tuổi của Việt Nam sẽ vào khoảng 21 triệu người, chiếm 20% dân số cả nước.

Việc gia tăng dân số già chắc chắn tạo ra những áp lực cho quốc gia trong việc thiết lập các chính sách an sinh xã hội, trong đó có lĩnh vực chăm sóc người cao tuổi.

Hiện tại, các trung tâm chăm sóc người cao tuổi đang tồn tại dưới ba hình thức: Trung tâm dưỡng lão thuộc Bộ, các Sở Thương binh xã hội do Nhà nước hỗ trợ cả về kinh phí và chính sách; trung tâm dưỡng lão tư nhân do các cá nhân, doanh nghiệp đầu tư, và trung tâm bảo trợ từ thiện của các tổ chức tôn giáo (chùa, nhà thờ) tự tổ chức và điều hành.

Các trung tâm như thế vẫn còn chưa phát triển đến mức phổ biến và chưa được đầu tư toàn diện như ở các quốc gia khác có cùng mức độ gia tăng già hóa bằng hoặc cao hơn Việt Nam.

Nhật Bản là một quốc gia điển hình với nhiều kinh nghiệm trong việc thiết lập chính sách xã hội tối ưu cho người cao tuổi cũng như xây dựng và quản trị cơ sở chăm sóc họ. Quốc gia "siêu già" này đang có hơn 36 triệu người người cao tuổi, chiếm xấp xỉ 30% tổng dân số.

Với tỷ lệ cao nhất thế giới đó, khá nhiều người cao tuổi Nhật Bản đã sống trong sự cô độc khi bắt đầu vào giai đoạn tuổi xế chiều. Một đồng nghiệp cũ người Nhật của tôi từng bị ám ảnh bởi một hiện tượng xã hội gọi là Kodokushi, cái chết cô độcxảy ra khá phổ biến ở quê hương cô. Kodokushiám chỉ sự ra đi lặng lẽ của những người già cô đơn Nhật Bản trong chính ngôi nhà của mình mà không ai biết.

Để giảm bớt hiện tượng gần như mang tính khủng hoảng ấy, người Nhật chú trọng phát triển mô hình trung tâm chăm sóc người cao tuổi với chất lượng cao. Họ tăng cường đào tạo và tuyển dụng đội ngũ điều dưỡng viên chăm sóc người già (kaigo-shoku) không chỉ ở trong nước mà từ cả nước ngoài. Việt Nam hiện có số lượng thực tập sinh theo học và làm việc ngành này nhiều nhất ở Nhật.

Trong một chuyến đi Nhật, tôi gặp một cô gái Việt Nam quê ở miền Tây đang là thực tập sinh kaigo-shoku. Hỏi về tương lai, cô bé cho biết đang ấp ủ giấc mơ lập ra một nursing home nho nhỏ ở quê hương mình khi không còn làm việc ở Nhật nữa. Điều cô lo ngại duy nhất là văn hóa người Việt dường như vẫn chưa quen lắm với việc đưa người thân của mình vào sống ở trung tâm dưỡng lão.

Tôi hiểu và đồng cảm với lo ngại của cô bé.

Hiện tại, các thành phố lớn như TP HCM, Hà Nội đã có các trung tâm dưỡng lão chất lượng cao do tư nhân đầu tư thành lập và điều hành theo mô hình của những nước phát triển. Các trung tâm này thu hút một lượng đáng kể các gia đình có điều kiện kinh tế tham gia đăng ký sử dụng dịch vụ. Điều đó cho thấy đã và đang có sự thay đổi trong cách nghĩ của nhiều gia đình người Việt. Thậm chí, ngay chính những người cao tuổi cũng tự nhận thấy tiện ích mà các trung tâm đang hoạt động theo mô hình hiện đại cung cấp là phù hợp với cuộc sống của họ. Không ít người đã đề nghị gia đình đưa họ vào sống và sinh hoạt trong các trung tâm như vậy.

Nhưng quyết định đưa ông bà hay cha mẹ lớn tuổi vào một viện dưỡng lão vẫn không phải là điều dễ dàng. Truyền thống gia đình theo văn hóa phương Đông của người Việt vốn nặng chữ tình và chữ hiếu nên sẽ khó ủng hộ phương thức nuôi dưỡng người già theo xu hướng của một xã hội hiện đại.

Trở ngại thứ hai là phần lớn các trung tâm này yêu cầu chi phí cao hơn nhiều so với khả năng đáp ứng của đại đa số người dân có nhu cầu. Không phải người già nào muốn, cũng vào được viện dưỡng lão, đành phải sống chen chúc, chật vật, thậm chí trong cảnh "hòn bấc ném đi, hòn chì ném lại" với cháu con.

Không có gì tốt đẹp hơn cho người cao tuổi nếu có sự kết hợp hài hòa giữa tư tưởng truyền thống và cách sống hiện đại để tạo cho họ cuộc sống mới mà trong đó họ không còn cảm thấy cô đơn. Có điều kiện để bố mẹ, ông bà hòa nhập vào cuộc sống sinh hoạt chung của những người cùng lứa tuổi vào những ngày thường và trở về sum họp với gia đình trong ngày cuối tuần, ngày lễ Tết là một lựa chọn hay. Điều đáng trách, nếu có, là chỉ khi gia đình quá ỷ lại và dồn hết trách nhiệm cho các trung tâm dưỡng lão, phớt lờ hẳn đi vai trò và nghĩa vụ chia sẻ của chính mình. Đó mới là sự bỏ mặc, sự vô tâm đáng bị phê phán.

Vấn đề cuối cùng trong việc phát triển hệ thống chăm sóc, nuôi dưỡng người già là các nhà tạo lập nên các trung tâm, các viện dưỡng lão cần xây dựng một hệ thống viện phí phù hợp với mức sống của các gia đình Việt. Chất lượng và mức độ an toàn tối thiểu cũng phải được bảo đảm để tạo được niềm tin tưởng cho họ.

Khi một hệ thống hạ tầng chăm sóc người già như vậy được hoàn thiện, tôi tin nhiều người cao tuổi sẽ chọn sống vui vầy giữa cộng đồng của chính mình hơn là cô đơn và lạc lõng trong căn nhà của những đứa con bận rộn và khác biệt về các mối quan tâm.

Hà Đức Trí

Cách đây khoảng 1 tháng, trong lúc lưu thông trên đường Tôn Đức Thắng, hướng đi về bến xe Rạch Sỏi (Rạch Giá, Kiên Giang), chiếc xe của chị do tài xế Huỳnh Hải Sang cầm lái đã đâm trực diện vào hông chiếc xe ô tô 5 chỗ nhãn hiệu Chevrolet Aveo mang BKS 51F-776.XX do tài xế Đào Duy Tân điều khiển.

Vụ va chạm xảy ra tại ngã tư giao với đường Mai Chí Thọ vào lúc lúc 17 giờ 45 phút ngày 13/6. Hậu quả, xe Kia bị hư hại nặng phần đầu (nắp ca-pô, cản trước, đèn pha), hỏng khung két nước, két dàn nóng..., còn chiếc Chevrolet bị hỏng cửa trước bên phụ, giảm xóc trước bên phụ, đèn pha...

Chị Tho có mặt trên xe Kia đã ngay lập tức mời Công ty Bảo Minh Kiên Giang (Công ty thành viên của Tổng công ty Cổ phần Bảo Minh) - đơn vị được chị mua bảo hiểm và cảnh sát giao thông khu vực đến hiện trường làm việc.

Biên bản được lập bởi Thiếu tá Phạm Hoài Giang, thuộc Đội cảnh sát giao thông, trật tự, Công an TP Rạch Giá, ghi rõ, lỗi thuộc về tài xế Sang điều khiển xe Kia đã không giảm tốc độ và dừng lại an toàn theo quy định tại Khoản 1 Điều 5 Thông tư 31/2019/TT-BGTVT về tốc độ và khoảng cách an toàn của xe cơ giới trong tham gia giao thông.

Với biên bản này, hai chủ xe đã làm việc với nhau và đi đến kết luận, chủ xe Kia sẽ phải tự khắc phục hỏng hóc và phải bồi thường cho chủ xe Chevrolet toàn bộ chi phí sửa chữa. Tổng chi phí sửa chữa cả hai xe là gần 86 triệu đồng.

Chia sẻ với PV VietNamNet, chị Đỗ Thị Kim Tho cho hay, chiếc xe Kia đã được chị mua 3 gói bảo hiểm gồm bảo hiểm TNDS bắt buộc theo quy định của pháp luật, bảo hiểm vật chất ô tô và bảo hiểm cho lái xe, người ngồi trên xe... của công ty Bảo Minh Kiên Giang. 

Theo quy định về bảo hiểm vật chất ô tô, chị Tho sẽ được bảo hiểm chi trả cho việc sửa chữa, khắc phục các hỏng hóc do tai nạn của xe Kia. Đồng thời, theo quy định của bảo hiểm TNDS bắt buộc, chị Tho cũng sẽ được bảo hiểm thay mặt bồi thường toàn bộ cho các thiệt hại của bên thứ ba, tức chi phí sửa chữa xe Chevrolet (mức dưới 100 triệu đồng).

Hiện trường vụ va chạm giữa xe Kia 7 chỗ và xe Chevrolet 5 chỗ

Ảnh bên trái là kết luận trong biên bản làm việc của CSGT, trật tự Công an Tp Rạch Giá và ảnh bên phải là Thông báo chi trả của Bảo Minh Kiên Giang với kết luận là lỗi hỗn hợp (khoanh đỏ).

Tuy nhiên, động thái sau đó của công ty Bảo Minh Kiên Giang khiến chị Tho bức xúc.

Cụ thể, trong thông báo chi trả ngày 28/6, công ty bảo hiểm này đã áp dụng chế tài bồi thường bảo hiểm là 50/50. Lấy lý do tai nạn này là do "lỗi hỗn hợp" (cả 2 tài xế đều có lỗi), công ty chỉ phê duyệt 50% chi phí sửa chữa cả 2 chiếc xe.

Bảo hiểm Bảo Minh Kiên Giang cho rằng, xe Chevrolet (xe bị đâm) cũng có lỗi vì đi từ đường không ưu tiên ra đường ưu tiên mà không nhường đường cho xe Kia. Kết luận này ngược lại với kết luận của CSGT Rạch Giá trong biên bản đã xác định lỗi chỉ thuộc về xe Kia.

Với việc tự kết luận như vậy, bảo hiểm Bảo Minh Kiên Giang sẽ chỉ duyệt giá sửa chữa xe Kia là 25,185 triệu đồng (báo giá sửa chữa 50,191 triệu đồng) và giá sửa chữa xe Chevrolet là từ 17,8 triệu đồng (báo giá sửa chữa 35,6 triệu đồng)

Bảo hiểm kết luận khác CSGT, khách hàng quyết kiện

Theo chị Tho, sau khi nhận được thông báo quyết định chi trả, chị không đồng tình với việc bảo hiểm "trừ" mất 50% mức tiền mà lẽ ra thuộc trách nhiệm bồi thường chi trả của bảo hiểm.

Điều khiến nữ chủ xe này bất bình nhất là công ty bảo hiểm đã tự ấn định theo kết luận riêng của mình mà không lấy căn cứ là kết luận của CSGT.

Sau thông báo trên, chị Tho xin được đoạn clip ghi lại tình huống va chạm từ camera giao thông thể hiện rất rõ nguyên nhân gây tai nạn và liên lạc với công ty bảo hiểm để đàm phán lại về quyền lợi của mình.

"Tuy nhiên, tôi không nhận được sự hợp tác tích cực. Thậm chí, nhân viên công ty còn thách đố tôi đi kiện nếu không đồng tình", chị Tho giãi bày.

Clip ghi lại tình huống va chạm giữa hai xe, trong đó thấy rõ xe Chevrolet 5 chỗ đã đi vào ngã tư trước xe 7 chỗ.

Để làm rõ vụ việc, phóng viên VietNamNet đã liên hệ với đại diện Bảo Minh Kiên Giang. Người đại diện của đơn vị này cho biết, không có gì để nói vì mọi thứ đã thể hiện rõ trong thông báo chi trả. Nếu muốn tìm hiểu, phóng viên cứ làm việc với chủ xe.

Về vụ việc trên, chuyên gia bảo hiểm Nguyễn Khắc Xuân (Giám đốc Công ty Tư vấn bảo hiểm InFair) nhận xét: "Trong các vụ va chạm, kết luận của cơ quan chức năng là có tính pháp lý cao nhất. Ở đây, bảo hiểm tự kết luận khác với kết luận của công an thì còn cần hồ sơ công an trong các vụ bồi thường bảo hiểm như hiện nay làm gì nữa. Nếu cho rằng kết luận của công an sai thì công ty bảo hiểm có thể khiếu nại chứ không thể tự ra quyết định như vậy rồi đi ngược với quyền lợi người mua bảo hiểm”.

Cũng theo ông Xuân, trong việc này, chị Tho có thể gửi đơn khiếu nại tới Cục Quản lý giám sát bảo hiểm (Bộ Tài chính) để đòi quyền lợi chính đáng.

Cũng theo ông Xuân, thời gian gần đây, các tranh chấp chi trả bảo hiểm ngày một nhiều, phần lớn liên quan đến việc công ty bảo hiểm giảm trừ bồi thường lớn hoặc từ chối bồi thường.

Đã có những khách hàng vì cảm thấy nản lòng và không muốn mất thêm thời gian đã chấp nhận bị ép phạt chế tài. Thậm chí nhiều công ty bảo hiểm lợi dụng thời hạn yêu cầu bồi thường bảo hiểm TNDS bắt buộc là 1 năm kể từ ngày xảy ra tai nạn đã chây ỳ giải quyết, tìm cách làm khó khách hàng. Nếu không chịu được mới đưa nhau ra tòa.

Vì vậy người mua bảo hiểm cần nắm vững kiến thức để tránh bị ép giảm trừ bồi thường bảo hiểm khi ô tô bị tai nạn, cũng như tìm mua ở những đơn vị bán bảo hiểm có uy tín.

Hiện tại, chị Tho cho biết đã phải bỏ tiền túi để sửa hai chiếc xe, đồng thời, sẽ chuẩn bị hồ sơ để khởi kiện Công ty Bảo Minh Kiên Giang ra tòa, theo đuổi vụ việc đến cùng.

 Đình Quý

Bạn đã từng gặp tình huống tương tự khi làm việc với bảo hiểm ô tô? Hãy chia sẻ câu chuyện về Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn! 

Từ chối bảo hiểm thiếu căn cứ, Bảo Việt thua kiện

Viện cớ chủ xe đã cải tạo thành thùng để từ chối bồi thường cho chiếc xe tải bị đất vùi, Bảo hiểm Bảo Việt bị tòa xử thua, yêu cầu bồi thường.

Bloke vô cùng tức giận vì bạn gái đã không làm theo hướng dẫn để giữ con chó tránh xa bữa tiệc, thay vào đó cô để nó ăn nhiều đến mức bị ngộ độc.

Anh tiếp tục: “Khi chúng tôi về đến nhà, tôi bảo cô ấy thu dọn đồ đạc và rời khỏi căn nhà đồng thời rời luôn khỏi cuộc sống của tôi. Cô ấy bị sốc, nhưng cô ấy đã lấy đồ của mình và rời đi”.

“Hai giờ sau, tôi bị tấn công bởi các tin nhắn trên Messenger, Whatsapp của chị gái, anh trai, vợ của anh trai, mẹ của cô ấy, bạn bè của cô ấy. Họ nói với tôi rằng tôi thật điên rồ khi làm điều này với cô ấy sau 4 năm”, Bloke kể.

Mọi người bắt đầu bênh vực cô gái, một số thậm chí đã bắt đầu xúc phạm Bloke. Ngay cả bạn bè và gia đình cũng không đồng tình với hành động của anh. Tất cả đều cho rằng đó là một phản ứng thái quá.

Bloke cố gắng giải thích rằng trước đây cô ấy đã làm những việc bất cẩn và có khả năng gây ra những nguy hiểm khác. Vì vậy anh lo ngại cô còn có thể gây ra nhiều thiệt hại lớn hơn nữa trong tương lai.

Anh ấy kết thúc bằng câu nói: “Tôi chắc chắn 99% là tôi sẽ không thay đổi quyết định của mình. Nhưng tôi thực sự không hiểu nổi khi không một ai đứng về phía tôi”.

Các thành viên trên mạng xã hội Reddit đã nhanh chóng bình luận về cuộc chia tay gây sốc này.

Một người nói: “Đó không phải chuyện về con chó. Đó là về sự coi thường trắng trợn sự an toàn của động vật và phớt lờ yêu cầu của anh chàng đó. Sự cẩu thả của cô ấy mới là vấn đề”.

Trong khi một người khác đồng tình: “Ý tôi là, với mức độ bất cẩn này, trong 10 năm tới, biết đâu, nó sẽ không phải là con chó mà là đứa trẻ của họ”.

Bloke đã đăng một bản cập nhật sau khi sự việc xảy ra vài ngày. Anh nói: “Cô ấy là người cẩu thả và vô trách nhiệm. Và tôi không muốn tiếp tục mối quan hệ này vì có thể một ngày nào đó, con chúng tôi sẽ chết trong một vụ tai nạn ô tô khi cô ấy vừa lái xe vừa nhắn tin hoặc quên thắt dây an toàn cho nó”.

“Tôi nghĩ rằng tôi không muốn dành cả đời mình với một người có thái độ coi thường cuộc sống của con người (hoặc động vật) một cách trắng trợn như vậy”.

Đăng Dương(Theo New York Post)