Lời tòa soạn: Không gian mạng dần dần không còn “ảo” nữa khi nhà nhà, người người đang dành rất nhiều thời gian cho mạng. Lẽ tất yếu, không gian mạng giờ không chỉ có lời hay ý đẹp, mà cũng đang bị ô nhiễm bởi tràn ngập những hành động bêu riếu, xúc phạm nhau, thậm chí cả ăn cắp, lừa đảo lẫn nhau…

Mọi thứ “lệch chuẩn” đó còn dễ dàng phát tán trên không gian mạng hơn bởi pháp luật và các công cụ quản lý còn chưa bao phủ được hết “cuộc sống” còn khá mới này.

Báo VietNamNet triển khai loạt bài "Dọn sạch không gian mạng" với mong muốn nêu ra thực trạng đau lòng về sự ô nhiễm của cuộc sống mạng, tìm ra nguyên nhân lý giải và nhất là gợi mở cách thức để quản lý cũng như kêu gọi mọi người chung tay xây dựng một không gian mạng sạch sẽ, văn minh và lành mạnh để mỗi chúng ta và con em mình đều được “sống đẹp” dù ở bất cứ đâu, trên mạng hay trong đời thật. 

Bạn tôi từng bị xúc phạm trên mạng. Một nickname đăng tin vu khống anh “thiếu nợ và lừa đảo nên bị công an khởi tố điều tra” trong khi hằng ngày anh vẫn làm việc, chở con đi học bình thường.

Thông tin này được lan truyền rất nhanh. Người thân, bạn bè, đồng nghiệp gọi điện và nhắn tin hỏi thăm, ảnh hưởng đến cuộc sống, gia đình, công việc và các mối quan hệ của anh.

Nhiều tổ chức, cá nhân dễ dàng chia sẻ thông tin không đúng sự thật, không đáng tin cậy. Các thông tin này lại được lan truyền khiến cộng đồng bị cuốn theo gây hoang mang, bất an, chưa kể việc xúc phạm đời tư cá nhân, vu cáo làm ảnh hưởng danh dự và cuộc sống người khác.

Thời nay, các loại hình phương tiện, công nghệ truyền tin phát triển. Hằng ngày con người đọc, chia sẻ, bình luận quá nhiều vụ việc nếu chưa được kiểm chứng dễ tạo tâm lý bất an, ai cũng có thể trở thành nạn nhân kế tiếp bị làm nhục trên mạng.

Từ đó, nhiều người mất niềm tin cuộc sống, có thái độ thờ ơ với giá trị sống vì cho rằng vàng thau lẫn lộn. Hơn nữa, nhận thức về hành vi mỗi người thường bị ảnh hưởng bởi những điều mắt thấy, tai nghe.

Thực tiễn ở nhiều quốc gia cho thấy, hoạt động trên mạng luôn được đặt trong khuôn khổ pháp luật nước sở tại. Hàn Quốc thẳng tay chặn các trang mạng có nội dung vi phạm luật an ninh nước này, đăng tin xuyên tạc chính trị, kích động bạo lực, trái với văn hóa truyền thống dân tộc, thậm chí là khiêu dâm. Vì vậy, các nhà cung cấp dịch vụ trên không gian mạng luôn phải kiểm duyệt, ngăn chặn các tài khoản, clip có nội dung không phù hợp.

Thụy Điển - nơi chị tôi định cư, pháp luật cũng rất nghiêm khắc, mạnh tay xử lý các vi phạm trên mạng xã hội. Chị kể, ở đây quy định nhà mạng phải bảo vệ sự riêng tư thông tin cá nhân, xảy ra vi phạm có thể dừng ngay hoạt động cung cấp dịch vụ và bồi thường tổn thất gây ra, xử lý thật nghiêm các đối tượng tung tin phát tán để làm gương và răn đe người khác.

Nhà mạng có trách nhiệm theo dõi và kịp điều chỉnh, ngăn chặn ngay các cá nhân và tổ chức sử dụng dịch vụ vi phạm, truy quét các thông tin xuyên tạc, sai sự thật, nếu không ngoài phạt nặng sẽ bị xử lý nghiêm khắc.

Để ngăn chặn những tác động tiêu cực từ mạng xã hội, bên cạnh ý thức từ mỗi người cũng như thái độ hành xử đúng đắn trước các hành vi xấu, cơ quan chức năng cần đẩy mạnh hơn nữa tuyên truyền hướng dẫn cách sử dụng mạng xã hội có trách nhiệm.

Bộ Thông tin và Truyền thông cũng vừa có văn bản chính thức đề nghị các tỉnh, thành tăng cường công tác quản lý, xử lý người livestream xúc phạm danh dự, nhân phẩm của tổ chức, cá nhân khác, sử dụng ngôn ngữ phản cảm, vi phạm thuần phong mỹ tục…

Nếu chỉ phạt hành chính, tôi e rằng không đủ sức răn đe. Chúng ta cần thêm liều thuốc “đặc trị” dứt điểm “căn bệnh” này, xử lý nghiêm các tổ chức và cá nhân vi phạm cũng như những trang mạng cung cấp dịch vụ để xảy ra vi phạm, cụ thể là vi phạm luật an ninh mạng của Việt Nam.

Quy trách nhiệm cho những trang mạng cung cấp dịch vụ bồi thường, khắc phục hậu quả nếu có và loại bỏ ngay những thông tin sai trái và xấu xí phát tán lan rộng trên mạng. Ngoài ra, chúng ta cần sử dụng các biện pháp kỹ thuật ngăn chặn nguồn phát tán thông tin vi phạm pháp luật và trái với thuần phong mỹ tục văn hóa dân tộc.

Tất cả thông tin trên mạng xã hội vi phạm pháp luật đều bị chặn truy cập, chia sẻ, tạm ngừng hiển thị nội dung, xử lý nghiêm đối tượng vi phạm để răn đe. Nhà mạng để xảy ra vi phạm, ngoài bị phạt nặng còn ngưng cung cấp dịch vụ, khi nào khắc phục xong mới cho phép hoạt động trở lại.

Cộng đồng trên mạng cũng giống như ngoài đời thực. Một gương người tốt, hành động tốt, câu chuyện nhân văn có thể tác động tới lương tri, nhận thức con người giúp hành xử trong đời sống hằng ngày chuẩn mực hơn, tôn trọng quy phạm đạo đức và luật pháp.

Việc này đòi hỏi cơ quan chức năng, báo chí truyền thông chính thống với tính nhân văn làm tốt vai trò định hướng những giá trị chân, thiện, mỹ.

Độc giảĐỗ Ngô Trần

MC Lê Anh: Học cách dùng mạng xã hội để tẩy chay văn hoá 'bóc phốt', 'dìm hàng'

"Tôi cho rằng cốt lõi ở việc nâng cao năng lực sử dụng mạng xã hội, công dân mạng Việt sẽ tự tẩy chay những hành vi ứng xử vô văn hóa, thiếu văn minh".

Sơ sinh đến 2 tuổi

Đây là giai đoạn phát triển nhận thức ở thời thơ ấu, từ khi trẻ mới sinh đến lúc tập đi. Các bé tìm hiểu về thế giới xung quanh thông qua các giác quan như xúc giác, thính giác, vị giác và thị giác. Đặc điểm của trẻ trong giai đoạn này gồm:

• Hiểu được cảm giác và chuyển động.
• Học cách quan sát, lắng nghe và nắm bắt.
• Bắt đầu bò, đi và nhận biết ngôn ngữ được nghe hàng ngày.
• Nhận biết các đồ vật và người thân xung quanh bằng tên và từ ngữ.

2-7 tuổi

Giai đoạn này có vai trò xây dựng nền tảng cho phát triển ngôn ngữ. Các bé cũng bắt đầu tưởng tượng, ghi nhớ thông tin, sự vật. Đặc điểm của giai đoạn này gồm:

• Học cách suy nghĩ và sử dụng hình ảnh, từ ngữ để thể hiện đồ vật.
• Bắt đầu hiểu ngôn từ tốt hơn.
• Phát triển kỹ năng chơi giả vờ và bắt chước, bắt đầu vẽ hoặc phác họa những thứ chúng nhìn thấy xung quanh.

7-11 tuổi

Trẻ em ở giai đoạn này có những thay đổi lớn về ngôn ngữ, trí nhớ. Đặc điểm của giai đoạn này gồm:

• Phát triển tư duy logic và có suy nghĩ cụ thể.
• Ít coi mình là trung tâm hơn, bắt đầu nghĩ về việc người khác có thể cảm thấy hoặc suy nghĩ như thế nào.
• Họ cảm thấy rằng suy nghĩ của họ là duy nhất và không ai khác có cùng cảm xúc hoặc suy nghĩ.

Từ 12 tuổi trở lên

Ở giai đoạn này, thanh thiếu niên phát triển khả năng hiểu các ý tưởng trừu tượng, tư duy khoa học và đưa ra giải pháp cho một vấn đề. Đặc điểm của giai đoạn này gồm:

• Bắt đầu suy nghĩ về các vấn đề đạo đức, xã hội và chính trị.
• Có khả năng suy luận những lý do logic cho những thông tin cụ thể.

Dù các giai đoạn phát triển não của trẻ diễn ra tự nhiên nhưng cần có sự hỗ trợ để diễn ra thuận lợi, hạn chế các trở ngại. Cha mẹ có thể đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển trí tuệ của trẻ.

Phụ huynh nên khuyến khích con khám phá mọi thứ để cải thiện khả năng tư duy, học hỏi, tương tác với trẻ, hát và nói chuyện. Đưa ra những câu hỏi giúp con tìm kiếm giải pháp cho một vấn đề hay dinh dưỡng hợp lý cũng góp phần thúc đẩy trí não tốt hơn.

Bảo Bảo (Theo Momjunction)

Cùng tham gia hỗ trợ công tác phòng, chống dịch Covid-19 nhưng ở mảng khác nhau, đôi bạn trẻ không có cơ hội gặp gỡ, trao nhau cái ôm, nắm tay trực tiếp. Thay vào đó, họ tranh thủ lúc ăn cơm hay giải lao chụp cho nhau những bức ảnh và động viên, chia sẻ với đối phương về công việc.

Hương Ngân và Trí Dũng chụp ảnh kỷ niệm trong lần hiếm hoi được làm chung địa điểm.

“Chúng mình vẫn trêu nhau là ‘chuyện tình bluetooth’ vì để đảm bảo an toàn chỉ có thể thể hiện tình cảm từ xa. Hai đứa chung cảnh xa gia đình, ở một mình trên Sài Gòn hơn 1 tháng nay nên cố dành nhiều thời gian tâm sự về khó khăn khi làm việc, động viên nhau cùng vượt qua”, Ngân nói với Zing.

Đi tình nguyện được “phát” người yêu

Hương Ngân và Trí Dũng là bạn bè trên mạng xã hội từ trước. Khi tham gia tình nguyện chống dịch theo lời kêu gọi của trường, Dũng chia sẻ lên trang cá nhân. Tình cờ trông thấy, Ngân ngỏ ý muốn đi.

Sau đó, qua bài kêu gọi trên nhóm Go Volunteer, Ngân cũng đăng ký tham gia làm tình nguyện viên. Tuy nhiên, Dũng nhận nhiệm vụ đi lấy mẫu còn Ngân chỉ tham gia hỗ trợ nên đôi trẻ chưa có cơ hội gặp gỡ.

Ngày 26/6, khi đi tiêm vaccine ở sân vận động Phú Thọ, Ngân chia sẻ lên trang cá nhân và tình cờ biết Dũng được tiêm cùng thời điểm. Hai người nói chuyện rồi gặp mặt lần đầu.

Ngân cảm mến cậu bạn trầm tính, hiền và khá “mặn mòi”. Trong khi đó, Dũng ấn tượng với cô gái có tính cách vui vẻ, hoạt bát và hiểu biết.

Do làm công việc khác nhau, Ngân và Dũng không có nhiều thời gian trò chuyện. Tình cảm của đôi trẻ được vun đắp qua những lần trả lời story qua lại và tin nhắn kể cho nhau nghe đủ chuyện vui, buồn khi đi chống dịch.

“Chúng mình cùng tham gia nhóm tình nguyện viên, mình bình luận thì bạn ấy hay vào trêu đùa. Đến khi mình tham gia tiếp sức mùa thi, bạn biết nên dặn dò mình kỹ càng và cẩn thận lắm. Cứ thế, tụi mình thân nhau hơn mỗi ngày”, Ngân nhớ lại.

Do hỗ trợ công tác phòng, chống dịch ở những địa điểm khác nhau, Trí Dũng và Hương Ngân không có nhiều cơ hội ở bên nhau.

Ngày 18/7, Ngân và Dũng đều được nghỉ ở nhà nên có thời gian nói chuyện với nhau nhiều hơn. Cuối ngày, Dũng lấy hết can đảm thổ lộ tình cảm với bạn gái.

Dù cảm mến Dũng, Ngân chưa vội trả lời vì lo cả hai đang tham gia tình nguyện sẽ không thể nhắn tin, quan tâm nhau. Thêm vào đó, môi trường làm việc của Dũng khá nguy hiểm, cô không muốn bạn trai bị sao nhãng.

Sau 1 tuần suy nghĩ, Dũng và Ngân nhắc lại chuyện này rồi chính thức quen nhau. Đôi bạn trẻ nghĩ rằng có người yêu cùng đi chống dịch sẽ vui và dễ thông cảm cho nhau hơn.

“Khi đăng ký làm tình nguyện viên, mình không nghĩ đến việc có bạn trai ở đó vì tính khá rạch ròi giữa công việc và tình yêu. Mình lo rằng khi mải làm việc, không có nhiều thời gian quan tâm đối phương và chuyện yêu đương có thể làm hiệu suất công việc giảm sút. Tuy nhiên, cuối cùng, đi tình nguyện được ‘phát’ người yêu là có thật”, Ngân cười nói.

Cùng cảnh xa gia đình, đôi bạn trẻ trò chuyện, động viên nhau mỗi ngày để cùng vượt qua thời gian khó khăn.

Những ngày đáng nhớ

Từ khi chính thức quen nhau, Ngân và Dũng chỉ có 2 lần được đi làm chung địa điểm. Đó là hôm 1/8 và 2/8, Dũng chuyển sang nhóm Go Volunteer đi tình nguyện với bạn gái.

Ngân vui khi người yêu dành chút thời gian đi với mình thay vì tham gia tình nguyện ở vị trí chuyên môn. Cô cũng được nửa kia chỉ tận tình cách mặc, tháo PPE, cách “kiểm soát nhiễm khuẩn”...

Về phía Dũng, cậu vui vì được trải nghiệm cảm giác làm tình nguyện viên hỗ trợ điểm tiêm vaccine. Nam sinh trường y khi điều phối, lúc hỗ trợ y, bác sĩ làm công việc chuyên môn như một người đa năng.

Đôi bạn trẻ cũng hào hứng chụp ảnh chung và vui khi thấy được tinh thần, phong cách làm việc của nhau.

Ngân và Dũng mong sớm hết dịch để có nhiều thời gian dành cho nhau hơn.

Hiện tại, mỗi ngày, Ngân và Dũng thường thông báo cho nhau về lịch làm việc, tranh thủ những lúc ăn cơm hay giải lao chụp hình gửi cho nhau để hiểu thêm về công việc của đối phương.

Khi về nhà, hai người thường gọi video để kể cho nhau nghe về những chuyện bản thân gặp trong quá trình làm việc và kinh nghiệm rút ra để làm việc tốt hơn.

Ngân thừa nhận khi quen nhau vào khoảng thời gian này, cô và bạn trai không thể ở bên nhau hay hẹn hò như bình thường. Tuy nhiên, bù lại, họ đều có khoảnh khắc hay kỷ niệm không thể có lại lần hai.

“Mình thấy trong nhóm cũng có bạn đăng bài kể chuyện đi chống dịch xong yêu nhau luôn nhưng chắc chỉ có mình và Dũng ở 2 mảng khác nhau. Mình mong dịch mau hết để cuộc sống của mọi người sớm bình thường trở lại, hai đứa mình cũng có thể gặp nhau nhiều hơn. Khi ấy, hai đứa sẽ hẹn nhau đi cà phê học bài chứ chưa muốn đi chơi nhiều để tránh dịch bùng phát”, Ngân nói.

Nữ tình nguyện viên nhắn nhủ thêm: “Bạn nào đang ở nhà thì cứ ‘ngồi yên tình yêu sẽ tới’, còn ai đang tham gia chống dịch thì mong là sớm được ‘phát’ người yêu như tụi mình. Những tình nguyện viên như chúng mình đều mong mọi người nhớ là ‘Chúng tôi đi làm vì bạn, bạn ở nhà vì chúng tôi’. Tất cả để Sài Gòn sớm khỏe lại và Việt Nam Nam chiến thắng dịch”.

Theo Zing

Tình người là thứ rực rỡ nhất nơi tuyến đầu chống dịch

Khi bạn làm việc tại nhà trong kỳ giãn cách, ngoài kia có rất nhiều bác sĩ, y tá... ngày đêm điều trị cho F0, rất nhiều tình nguyện viên miệt mài hỗ trợ người dân trong khu phong toả.