Đi nhiều nước và làm việc với nhiều đối tác, tôi phải công nhận một điều: người Việt Nam rất thông minh, nhanh nhạy và nhiệt huyết. Chúng ta không ngại cạnh tranh, thậm chí luôn sẵn sàng cho việc này. Tuy nhiên, thay vì cạnh tranh về mặt cải tiến sản phẩm hoặc dịch vụ, người Việt, dù trong nước hay ở những nước tôi biết, thường tập trung cạnh tranh về giá. Xét về mặt thị trường, điều này không hề sai, nếu không muốn nói là rất tốt cho người tiêu dùng. Tuy nhiên, xét về vĩ mô, điều này không tốt cho sự phát triển của cả ngành.

Ví dụ những cửa hàng bán lẻ nhu yếu phẩm Việt Nam tại Nhật, biên lợi nhuận gộp thường bằng một nửa trung bình ngành, biên lợi nhuận sau thuế còn thấp hơn. Các cửa hàng bán nhu yếu phẩm nước khác thường duy trì biên lợi nhuận gộp ở mức cao. Kết quả là khá ít cửa hàng của Việt Nam có thể mở rộng thành chuỗi do có ít lãi để tái đầu tư; còn chuỗi bán đồ ăn của các nước khác có khá nhiều. Lý do: họ biết "nhìn nhau mà sống".

Tương tự, một người bạn của tôi ở Pháp cũng vừa phải nhượng lại quán ăn bán đồ Việt Nam. Vài ba năm đầu, việc kinh doanh rất tốt do đây là quán duy nhất bán đồ Việt Nam trong thị trấn. Tuy nhiên, doanh thu đi xuống rõ kể từ khi có một quán Việt Nam khác cũng được mở, với menu tương đương và giá rẻ hơn 15%.

Quay trở lại Việt Nam, việc cạnh tranh về giá có thể thấy rõ ở nhiều sản phẩm. Biểu hiện rõ rệt nhất có lẽ là tình trạng mua bán hàng online, khi mà việc inbox hỏi giá được đánh giá là "đặc sản Việt Nam". Ngoài chuyện tăng tương tác, tiếp cận khách hàng, còn một lý do quan trọng là các chủ shop thường lo sợ nếu công khai giá, các đối thủ cạnh tranh sẽ ra giá rẻ hơn để "cướp khách". Hoặc gần đây một ứng dụng giao đồ ăn đã phải đóng cửa chủ yếu bởi lý do tương tự, họ đã giảm giá dịch vụ tới mức không thể cầm cự được.

Theo kinh tế học, giảm giá thành sẽ rất tốt trong việc khuyến khích cầu. Tuy nhiên, cũng theo kinh tế học, giảm giá bán sẽ làm giảm giá trị thặng dư, doanh nghiệp sẽ đóng ít thuế hơn cho nhà nước và sẽ có ít ngân sách để phân bổ vào nghiên cứu và phát triển (R&D). Đây là lý do nhiều MNC chọn không tham gia vào cuộc chơi giảm giá.

Với những doanh nghiệp lớn trên thế giới, chi tiêu cho R&D thường chiếm 3-5% doanh thu. Nếu nói về ngành, con số này cao nhất ở ngành công nghệ sinh học với 30%; những ngành như bán dẫn, phần mềm... con số cũng dao động trong khoảng 15-20%. Nếu nói về giai đoạn phát triển, giai đoạn phát triển ban đầu và giai đoạn chuyển mình (sau khi đã mở rộng và cần thêm sản phẩm hoặc thị trường mới) thường yêu cầu chi tiêu cho R&D nhiều, với khoảng 20% doanh thu.

R&D là một định nghĩa khá rộng, bao trùm sản phẩm, phương thức sản xuất lẫn thị trường; trong đó việc nghiên cứu phương thức sản xuất thường ít được nói tới nhất, giữ kín nhất vì nó giữ vai trò đặc biệt quan trọng. Ví dụ: phương thức sản xuất của các MNC đã tiến từ OEM, qua ODM và tới OBM.

OEM là nhà sản xuất mặt hàng gốc, hoặc gọi nôm na là gia công. Đây thường là những doanh nghiệp đầu tư vào trang thiết bị, phụ trách về nguyên vật liệu và sản xuất theo yêu cầu của bên đặt hàng. OEM thường không dễ xoay xở khi có biến động về sản phẩm hoặc thị trường. Đây cũng thường là bên có biên lợi nhuận thấp nhất trong chuỗi giá trị.

Trên OEM là ODM, nghĩa là nhà thiết kế sản phẩm gốc. Đây là những doanh nghiệp sử dụng nhiều chất xám, chuyên biến ý tưởng thành những nguyên mẫu. Sau khi nguyên mẫu được chấp nhận, bước khó nhất của ODM là làm thế nào để sản xuất đại trà nguyên mẫu này, bao gồm cả việc tìm kiếm và quản lý chất lượng OEM. ODM thường là bên có biên lợi nhuận cao nhất, nhưng doanh thu thua xa OEM hoặc OBM.

ODM thường sẽ nhận đơn đặt hàng về yêu cầu sản phẩm từ OBM, chính là nhãn hàng người tiêu dùng quen thuộc. OBM chính là "trùm cuối" và quản lý mọi khâu, từ nghiên cứu, sản xuất cho tới người tiêu dùng. Trùm cuối này sẽ có doanh thu và biên lợi nhuận rất cao, và biên lợi nhuận này sẽ được đầu tư vào các công việc tìm kiếm, làm việc và quản lý OEM, ODM. Các công việc này có thể được làm thành quy trình, và quy trình này có thể được áp dụng khi nhãn hàng muốn phát triển ở một thị trường mới, một quốc gia mới. Đây là điều gần như không thể với OEM hoặc ODM.

Quay trở lại câu chuyện người bạn của tôi. Các MNC ngại khi phải cạnh tranh với những doanh nghiệp vừa và nhỏ của Việt Nam không phải do họ không thể; trái lại, họ hoàn toàn có thể, và có khả năng bóp nghẹt những đối thủ nhỏ hơn. Tuy nhiên, nếu điều này xảy ra, sẽ có ít sản phẩm mới được tung ra thị trường, và người chịu thiệt cuối cùng chính là người tiêu dùng. Do đó, biên lợi nhuận ở một mức độ hợp lý nên được người tiêu dùng hoan nghênh.

Phạm Trung Tuấn

Một trong những người gửi bài dự thi sớm nhất là Nguyễn Văn Hoàng - sinh ra trong gia đình có bố cũng khiếm thị ở Huyện Gia Lâm, Hà Nội. 27 tuổi, Hoàng vẫn đang là sinh viên khoa Xã hội học ĐH Khoa học, Xã hội và Nhân Văn - ĐH Quốc gia Hà Nội.

Tuy không có khả năng nhìn nhưng người khiếm thị vẫn có nhu cầu tiếp cận tri thức, văn hóa, được cập nhật những tri thức mới.

"Việc đọc sách giúp con người mở rộng hiểu biết, nuôi dưỡng tâm hồn và hoàn thiện bản thân bởi sách là nguồn tri thức khổng lồ của nhân loại. Và điều tất nhiên để có tri thức thì mỗi người cần không ngừng rèn luyện thói quen đọc sách.

Hoạt động cùng nhau đọc sách trong gia đình tạo không gian gần gũi, góp phần gắn kết các thành viên và các thành viên có thể chia sẻ với nhau những điều hay mà nguồn tri thức từ sách mang lại. Mỗi cuốn sách đều mang trong mình tâm huyết của tác giả muốn gửi gắm đến người đọc. Đọc sách nuôi dưỡng tâm hồn, trí tuệ của con người, sách là tài sản quý giá thật xứng đáng là người thầy, người bạn tin cậy.

Hình thành thói quen đọc sách của mỗi thành viên trong gia đình có vai trò quan trọng trong việc phát triển trí tuệ, làm giàu thêm vốn tri thức, hoàn thiện nhân cách. Bởi vậy, đọc sách sẽ giúp con người hướng đến những điều tốt đẹp trong cuộc sống", Nguyễn Văn Hoàng chia sẻ.

Nguyễn Văn Hoàng đặt câu hỏi: Rất nhiều người cho rằng, người khiếm thị không cần đọc sách, liệu rằng điều ấy có đúng hay không? và cậu tự trả lời rằng: "Người khiếm thị có thể thành công, thành công hơn bất kỳ ai, có thể hạnh phúc và hạnh phúc hơn bất kỳ ai. Và việc đọc sách, nghe sách nói là vô cùng cần thiết để tích lũy tri thức, để chứng tỏ bản thân và để hạnh phúc".

Nguyễn Văn Hoàng chia sẻ, với người khiếm thị, do gặp vấn đề về thị lực, khó khăn trong điều kiện sống nên khả năng tiếp cận thông tin, sách báo của người khiếm thị rất hạn chế. Người khiếm thị chỉ có thể tiếp cận được một số tài liệu nhất định như sách chữ nổi, sách nói hoặc dùng một số phần mềm đọc màn hình để đọc tài liệu bản word.

"Người khiếm thị chịu nhiều thiệt thòi trong xã hội, tuy không có khả năng nhìn nhưng người khiếm thị vẫn có nhu cầu tiếp cận tri thức, văn hóa, được cập nhật những tri thức mới. Mặc dù hiện nay đã có hệ thống chữ nổi dành cho người khiếm thị nhưng chi phí in ấn tài liệu bằng chữ nổi rất tốn kém, cũng như để chuyển hóa tất cả các nguồn tri thức sang dạng chữ nổi là một điều khó có thể thực hiện được.

Hoạt động cùng nhau đọc sách đối với gia đình của người khiếm thị có vai trò đặc biệt quan trọng - là nguồn để người khiếm thị tiếp cận thông tin, sách báo. Được tiếp cận với sách góp phần bồi đắp tri thức, hoàn thiện nhận cách, giúp người khiếm thị xóa bỏ mặc cảm, tự ti. Có tri thức người khiếm thị sẽ tự tin hơn, có thêm cơ hội tìm kiếm việc làm và được hòa nhập với cộng đồng, xã hội. Bởi vì, sách nuôi dưỡng trí tuệ, tâm hồn và sách là ánh sáng tri thức của người khiếm thị", Nguyễn Văn Hoàng chia sẻ.

Chính vì thế, khi biết về cuộc thi Gia đình đọc sách - Gắn kết yêu thương đã thôi thúc Hoàng tìm hiểu và tham gia. Qua kênh Cùng bạn đọc sách do Vụ Thư viện mở ra, Hoàng đã tiếp cận được nhiều điều mà lâu nay, những người khiếm thị như em chưa có cơ hội biết tới.

Hoàng đã nghe đi nghe lại clip giới thiệu cuốn sách Không gục ngã của nhà văn Nguyễn Bích Lan - một người mắc bệnh nan y loạn dưỡng cơ nhưng bằng nghị lực đã vượt lên số phận.

"Những cảm nhận của độc giả và chia sẻ của nhà văn Nguyễn Bích Lan đã làm em thật sự xúc động. Nguyễn Bích Lan cái tên thật đẹp mà hành trình vượt lên số phận của chị khiến bao người phải cúi đầu thán phục. Căn bệnh loạn dưỡng cơ dường như đã lấy hết đi sức khỏe thể chất của chị nhưng với sức mạnh của ý chí chị đã kiên cường vượt qua khó khăn để tự học, tự dạy Tiếng Anh, dịch những cuốn sách và tự học để trở thành nhà văn.

Câu chuyện thần kỳ vượt lên số phận của nhà văn, dịch giả Nguyễn Bích Lan đã thắp lên niềm tin hy vọng cho những số phận không may mắn về ngày mai tươi sáng. Hành trình vượt lên số phận của chị đã truyền cảm hứng cho em là một người khiếm thị có thêm động lực để tự không ngừng học hỏi vươn tới ánh sáng của tri thức", Hoàng chia sẻ.

Hoàng nhận ra, mất đi thị giác là điều thiệt thòi hơn người khác nhưng Hoàng có sức khỏe, đó là điều cậu hơn Bích Lan. Bởi vậy, Hoàng tin rằng cậu có thể làm được những điều có ích, có thể sống hạnh phúc và thành công trên con đường mình đã chọn.

"Có lẽ câu chuyện của chị Bích Lan sẽ mãi là điểm tựa để mỗi khi vấp ngã, mỗi khi thấy nản lòng em có thể mạnh mẽ đứng lên bước tiếp", Hoàng chia sẻ.

Tình Lê

Ái Phương tìm hạnh phúc, năng lượng tích cực qua những cuốn sách

Nữ ca sĩ, diễn viên Ái Phương chia sẻ, cô tiếc và ước gì mình nên bắt đầu thói quen đọc sách từ sớm hơn nữa.

Tôi có hai người thân là bố vợ ở Nam Định và em trai ở Hải Phòng đều đã sử dụng những chiếc ô tô cũ đời sâu (2002- 2003) là Daewoo Lanos và Daewoo Nubira. Qua 4-5 năm chứng kiến họ lái những chiếc xe này, tôi thật lòng khuyên mọi người không nên mua ô tô cũ đời sâu dưới 200 triệu đồng. 

Chiếc xe Daewoo Lanos đời sâu của bố vợ tôi (ảnh: Độc giả cung cấp)

Nguyên nhân đầu tiên là việc đi ô tô cũ đời sâu rất tốn kém trong việc nộp các loại phí cho Nhà nước như đăng kiểm, phí đường bộ... Vì theo quy định, xe càng cũ thì phải được đo lường và đánh giá độ an toàn thường xuyên. Tôi thấy bố vợ mình cứ vài tháng lại mang xe lên huyện để cơ quan đăng kiểm đánh giá và dán tem, điều này cũng làm mất thời gian cho chủ xe.

Hơn nữa, việc đi xe cũ đời sâu và giá rẻ đòi hỏi chủ xe phải thường xuyên kiếm tra về lốp xe, hệ thống điều hoà, nước mát, động cơ, ác quy... Nhiều lần về quê, tôi thấy bố tôi thay ác quy và chế thành điện chạy quạt vào mùa hè, rồi các dụng cụ đi kèm như kích bánh xe phòng thủng hoặc nổ lốp, máy rửa xe, phụ kiện đi kèm được ông sắm từng chi tiết.

Mẹ vợ tôi suốt ngày than phiền, ông chạy xe dịch vụ không đủ chi phí tư sửa. Với lại với chiếc xe cũ như thế ngày càng khó kiếm được khách đi xa. Bố tôi là y sĩ tiêm truyền tại xã kiêm dịch vụ chạy xe taxi đưa bệnh nhân đi cấp cứu lên các bệnh viện tuyến trên.

Thời kì vợ chồng tôi chưa mua ô tô thì thi thoảng vẫn nhờ bố vợ tôi đưa đi Hà Nội hoặc về Hải Phòng. Thật sự đi đường xa, tôi thấy ông tập trung cao độ và căng mình dữ lắm. Thi thoảng ông dừng giữa đường cho xe nghỉ ngơi và ông uống lon bò húc, lau chiếc khăn mặt lấy ra từ trong thùng đá lạnh cho đỡ mệt. Tôi cảm nhận được tiếng xe ồn khi chạy với tốc độ cao và di chuyển ở cao tốc. Những lúc đó, tôi rất lo vì sợ xe cũ lỡ đâu bị hỏng thì nguy hiểm.

Hiện nay, bố vợ tôi đã bán xe cũ và mua chiếc xe Accent hiệu Huyndai mới tinh. Khi được hỏi sao không mua lại xe ô tô lướt nữa thì ông lắc đầu. Một người cẩn thận, yêu xe như ông nhưng với chiếc xe cũ thì thời gian, tiền bạc để trùng tu vào nó khiến ông mệt mỏi nhiều.

Em trai tôi ở Hải Phòng cũng gặp nhiều tình huống méo mặt vì chiếc xe đời sâu của mình. Trong một lần đưa vợ con lên nhà ngoại ăn cỗ thì xe thủng lốp giữa đường. Điều này khiến cả gia đình phải gọi trợ giúp của người thân ra đón và xe ô tô đành vứt đó để sửa sau.

Hiện nay, em trai của tôi vẫn giữ chiếc xe để chạy từ xã này qua xã khác để phục vụ công việc. Chiếc xe bám đầy bụi và bánh xe mang màu vàng của đất. Cũng vì là xe cỏ, đời sâu và hỏng hóc nhiều nên ông em cũng không chú trọng chăm sóc hình thức nữa.

Sắp tới các cơ quan Nhà nước sẽ đưa ra các quy định kiểm soát chặt chẽ việc sử dụng xe ô tô cũ, các xe đời sâu và đã có những ý kiến thu hồi những xe kém chất lượng, gây ô nhiễm. Tôi nghĩ các bạn có số tiền 200 triệu nên cân nhắc kĩ lưỡng về việc muốn sở hữu một chiếc oto trong giai đoạn này. Việc tránh mưa gió đâu chưa biết nhưng không may lại vớ phải "của nợ" khiến việc bán đi thì "dở khóc dở cười".

Độc giả Cù Văn Trung (quận Thanh Xuân, Hà Nội)

Bạn có kinh nghiệm nào trong việc sử dụng ô tô cũ? Hay chia sẻ bài viết đến Ban Ô tô xe máy theo email: [email protected]. Các nội dung phù hợp sẽ được đăng tải. Xin cảm ơn!

Nên mua Honda SH 2019 đội giá 70 triệu hay thêm tiền sắm ô tô cỏ?

Honda SH 2019 đang tăng giá kỷ lục lên đến 170 triệu đồng khiến nhiều người băn khoăn không biết có nên thêm tiền mua một chiếc ô tô cỏ chơi Tết hay không?  

Các tình nguyện viên cứu hộ tiết lộ được thông báo đến hỗ trợ ca sĩ Sunny U4 đã bất tỉnh trong phòng tại chung cư Town in Town. Trong khi chờ xe cứu hộ bên dưới tòa nhà, Sunny lên cơn sốc. Các nhân viên đã cố gắng hô hấp nhân tạo trong hơn 15 phút nhưng thất bại.

Người thân cho biết phát hiện Sunny U4 nằm úp bất tỉnh trong phòng nên thông báo cho lực lượng hỗ trợ. Cựu ca sĩ mắc bệnh mãn tính về tuyến giáp và có khối u trong túi mật. Nguyên nhân tử vong chưa được xác định. Thi thể của cố ca sĩ Sunny U4 sẽ được đưa đến trung tâm pháp y để tiến hành khám nghiệm tìm nguyên nhân

Cảnh sát cho biết Sunny U4 sống một mình trong căn phòng ở tầng 4 với hai chú chó. Căn phòng dính đầy lông và phân chó, như thể đã lâu không được dọn dẹp.

Sunny U4 sinh ngày 16/1/1972 là một ban nhạc bốn thành viên nổi tiếng vào những năm 1990. Sunny đã phẫu thuật chuyển giới để trở thành phụ nữ. Cố ca sĩ tiết lộ đã biết giới tính thật của mình khi còn là thành viên nhóm nhạc nam, nhưng không dám nói với người hâm mộ. 

Hảo Hảo

Theo NationTV

Không chút do dự, tôi đến gần, lấy chiếc áo mưa của mình ra đưa cho anh chị. Chị vợ ngạc nhiên nhìn tôi, rồi xua tay: "Không cần đâu em ơi, nhà chị về gần đây rồi!".

Nhưng nhìn đứa trẻ run rẩy, tôi cương quyết: “Chị không nhanh thì cháu sẽ bị thấm nước vào người, lạnh rồi lại ốm đó chị. Người lớn không sao nhưng trẻ con không chịu được lạnh đâu chị”.

Nghe tôi nói vậy, chị hỏi lại: “Thế cô mặc bằng gì?”. Tôi chỉ cười và đáp: “Em không sao, chị cứ lấy dùng đi, lo cho cháu trước đã. Em tạt ra đây mua áo mưa mỏng mặc tạm. Ướt cũng không sao, em là thanh niên mà”.

Sau giây phút lưỡng lự, chị nhận chiếc áo mưa từ tay tôi, mặc lên cho con rồi vội đi về. Tôi cũng cố đi qua cơn mưa để tìm cửa hàng mua một chiếc khác. Dù mưa nặng hạt hơn, người ướt hết nhưng tôi không thấy lạnh, mà lòng còn ấm áp lạ thường.

Chúng tôi đi cùng nhau một đoạn ngắn, rồi chia tay nhau ở ngã ba. Chị cảm ơn rối rít. Tôi chỉ cười và tiếp tục hành trình về nhà. Nhìn đứa trẻ nép trong vòng tay mẹ, trong lòng tôi ngập tràn niềm vui. 

Ngày hôm sau, tình cờ tôi đọc được một bài đăng trên mạng xã hội: "Tìm em gái tốt bụng đã cho mượn áo mưa chiều hôm kia ở khu vực...". Tôi nhận ra chị và chủ động vào chào hỏi. Chị hẹn gặp tôi để trả áo mưa và cảm ơn. 

Ngày gặp lại, chị mang theo chiếc áo mưa trả lại cùng chiếc áo khoác làm quà tặng tôi. Tôi cho chị mượn áo che mưa, chị dành cho tôi sự ấm áp khác. 

Tôi từ chối mãi nhưng chị nhất quyết không chịu. Chị bảo, tối hôm đó về, chồng chị cứ nhắc mãi là phải tìm bằng được cô gái đã nhường áo mưa cho anh chị.

Chị cũng sơ suất vì không xin số điện thoại của tôi nên đành lên mạng nhờ mọi người tìm giúp. Hành động của tôi khiến chị cảm kích.

Chúng tôi kết bạn trên mạng xã hội từ hôm đó. Và sau này, thi thoảng có thời gian, chị và tôi lại hẹn nhau đi uống nước trò chuyện. Sau một thời gian, chúng tôi trở thành những người bạn tốt, có thể chia sẻ mọi niềm vui, nỗi buồn.

Cách hành xử của chị đã giúp tôi nhận ra rằng, đôi khi chỉ cần một hành động đơn giản nhường chỗ ngồi, nói một lời ân cần, cười với người lạ,… cũng đủ để gieo mầm những mối nhân duyên bất ngờ. 

Độc giả An (Hà Nội)

Cụ ông tái hôn ở tuổi 93, bỏ luôn hẹn ước tặng nhà cho bạn thân thiết

Chiều Xuân sinh năm 1967, là con gái đạo diễn sân khấu Đức Đọc. Chị đóng phim sớm, nổi tiếng với vai Thuận phim Mẹ chồng tôi(đạo diễn Khải Hưng), Na phim Người yêu đi lấy chồng, Ngân Hà phim Hà Nội 12 ngày đêm, Hương phim Hàng xóm, Mai phim Tình biển...

Với vẻ đẹp đằm thắm, lối diễn tự nhiên, chị là một trong những mỹ nhân "làm mưa làm gió" trên màn ảnh.

Gần đây, chị trở lại trong dự án phim điện ảnh Kẻ ăn hồn- một tác phẩm kinh dị. Trong phim, NSƯT Chiều Xuân xuất hiện trong vai bà Tám Kheo với nhiều phân đoạn cảm xúc, gây ấn tượng với khán giả.

Nhiều người thắc mắc, vì sao NSƯT Chiều Xuân lại nhận lời vào phim "Kẻ ăn hồn" của đạo diễn Trần Hữu Tấn?

- Khi Trần Hữu Tấn mời tôi tham gia phim, tôi đã phải suy nghĩ khá nhiều. Tôi buồn và thương cho nhân vật vì đó là một bà mẹ có con bị chết thương tâm. Sau khi đọc kịch bản, tôi quyết định tham gia vì thấy đây là vai diễn có chiều sâu.

Bên cạnh đó, Tấn làm nhiều phim như: Rừng thế mạng, Chuyện ma gần nhà, Bắc Kim thang… có yếu tố kinh dị, tôi xem thấy rất cuốn hút. Phim của cậu ấy cũng có nhiều chất liệu văn hóa dân gian, đó là điều tôi thích thú.

Vai bà Tám Kheo có phải là một vai khá nặng về tâm lý với chị không?

- Đó là một vai với tâm lý khá nặng. Trước khi quay, tôi thường ngồi suy nghĩ về vai diễn, nỗi đau mất con đẩy lên cùng cực khiến khá giả cũng có nhiều đồng cảm với nhân vật này.

Nhiệm vụ của nghệ thuật là phải khai sáng, để người diễn viên được lăn lộn vào những bi kịch, đau thương lẫn hân hoan để soi chiếu chiều sâu bên trong con người. Khi phim ra rạp, xem lại, tôi cũng thấy xúc động và thương nhân vật Tám Kheo hơn.

Làm phim ở Hà Giang một thời gian dài, chị có gặp có nhiều khó khăn?

- Sau Tết Nguyên đán 2023 là chúng tôi đã quay phim. Tôi đã có hơn 1 tháng để lên Hà Giang làm phim Kẻ ăn hồn. Để lên trên Hà Giang, tôi phải di chuyển bằng xe khách giường nằm, lên xe chỉ ngủ một giấc dài là đến Yên Minh, có thể ngắm nhìn các đèo trên đó.

Lên một chút nữa là tới dốc Thẩm Mã, tôi từng lên đây chụp ảnh nên khá quen thuộc với nơi này. Khi trở lại làm phim, tôi thấy rất sung sướng.

Làng mà chúng tôi quay phim có nhiều thiếu thốn, nơi đây không có điện, không có nước. Để có nước sinh hoạt, đoàn phim phải kéo từ dưới lên, dùng một cái ống dài, kéo nước vào một cái hồ lớn, từ đó bơm nước lên làng. Ê-kíp có dựng các lều ở ngoài để sinh hoạt và để đồ quay phim.

Thời gian đó, đoàn phim "dính" 2 lần Covid-19. Cả đoàn ai cũng bị và khỏi dần, nhưng không ai kêu ca mà rất quy củ để đoàn kết vượt qua khó khăn.

Chị đi xa nhà lâu vậy, ông xã chị - nhạc sĩ Đỗ Hồng Quân - có cằn nhằn không?

- Trong thời gian đi quay ở Hà Giang, tôi về nhà 1 lần. Ông xã bảo, thôi cứ ở lại quay xong hãy về, vì sợ tôi đi lại, di chuyển vất vả. Đi xa thế, tôi thấy mình vẫn có thể sắp xếp việc nhà từ xa được.

Nhà tôi ai cũng nấu ăn ngon, kể cả anh Quân. Cả nhà thường gọi anh ấy là "siêu đầu bếp". Anh ấy nấu cơm, hay phở cũng rất ngon.

Mỗi lần đi làm về, mệt, tôi chỉ cần mua nguyên liệu và ông xã sẽ là người nấu. Tôi may mắn vì có được điều này nên luôn yên tâm mỗi khi đi làm. Nhà lại có bác giúp việc nên tôi không lo lắng lắm.

Có thời gian tôi rất nóng tính

Nhắc đến Chiều Xuân - Đỗ Hồng Quân, người ta thường nói đến một cặp đôi gần 40 năm chung sống vẫn giữ được hạnh phúc, anh chị có bí quyết gì không?

- Nếu nói gần 40 năm chỉ ngọt ngào thì cũng không đúng, để có được hạnh phúc thì cũng có nhiều sóng gió, vất vả. Đừng nghĩ, vì sao tôi chăm sóc anh mà anh không chăm sóc tôi? Khi mình chăm sóc chồng con thật tâm thì họ cũng sẽ lo lắng cho mình thôi.

Khi chúng tôi lớn tuổi, vẫn thấy rất yêu nhau là vì chúng tôi hiểu được giá trị của nhau, tôn trọng nhau từ lúc lấy đến bây giờ.

Tôi cũng luôn tâm niệm, giá trị của chồng ngày càng tăng lên. Đừng nghĩ, thân quen quá rồi thì không cần trân trọng nữa. Đừng nghĩ "gần chùa gọi bụt bằng anh", điều đó là không được.

Nhiều phụ nữ muốn mình là nội tướng trong gia đình thì mới giữ chân được người đàn ông, với chị thì sao?

- Câu "lạt mềm buộc chặt" không đúng với tôi lắm. Mình đừng giữ ai thì mọi người sẽ không bỏ mình đi đâu cả. Mình tôn trọng tự do của mọi người, thì mình sẽ được tự do. Mình phải hiểu đối phương chứ không phải trong gia đình, mình muốn làm bà tướng, điều khiển mọi thứ theo ý mình, vậy là hỏng hết.

Tôi còn có công việc, sở thích riêng. Tôi không có thời gian để quản lý sở thích của mọi người trong gia đình, điều này rất vô lý. Khi mình vui thì mọi người sẽ ủng hộ mình thôi.

Dù không nói ra nhưng các thành viên trong gia đình đều coi chị là nội tướng?

- Trong cuộc sống, mình vẫn phải "nghệ thuật" một chút nhưng mình đừng phụ thuộc vào câu "nghệ thuật để sống", như thế rất mệt mỏi.

Tôi thấy mình là người biết nhu, biết cương. Anh Quân cũng là một người rất chiều vợ, thương con, thương cháu. Vợ con chưa có vấn đề gì anh ấy đã "rền rĩ, nỉ non" lo lắng. Tôi phải luôn động viên anh ấy rằng, anh yên tâm, mọi chuyện đều ổn.

Trong gần 40 năm sống bên nhau, chị đã bao giờ phải giữ chân anh Quân, hay anh ấy phải giữ chân chị không?

- Chắc cũng có, hồi trẻ thì có đấy. Điều này tôi tự nghĩ ra thôi, vì tuổi trẻ mọi thứ đến với mình rất nhanh, nhưng mỗi tuổi một khác, suy nghĩ cũng chín chắn hơn.

Anh Quân có phải là người lãng mạn?

- Anh ấy là người rất chân chất, nhưng tận cùng bên trong là người lãng mạn, chân thành. Từ hồi đi học nước ngoài, hay sống với người lớn tuổi anh ấy vẫn vậy.

Nhiều người hỏi tôi: "Ở cơ quan anh ấy là lãnh đạo thì về nhà, anh ấy có quan cách không?". Tôi nói: "Quan cách với ai? Quan cách làm gì? Đi làm việc đã vất vả, nguyên tắc, kỷ luật thì về nhà thả lỏng ra, quan cách làm gì cho khổ ra".

Có thời gian anh ấy làm việc mệt mỏi, tôi rủ anh lên vườn (khu nhà vườn ở ngoại thành của vợ chồng chị) thư giãn, anh ấy đi luôn. Chưa lần nào tôi rủ mà anh từ chối.

Tôi thường đi xe buýt lên đó, xong anh ấy lên sau đón tôi về, hoặc sáng tôi lên vườn, trưa anh ấy chạy xe lên đó ăn cơm xong lại quay về thành phố. Anh ấy là người quý trọng tình cảm.

Nhắc đến Chiều Xuân, người ta nghĩ đến một người phụ nữ Hà Nội nhẹ nhàng, tình cảm, ở nhà chị có bao giờ to tiếng?

- Tôi có nổi nóng đấy, có thời gian tôi rất nóng tính. Tôi đã từng gào, hét vào mặt anh ấy, ầm ĩ cả nhà cửa. Đến mức con tôi nói: "Mẹ xem thế nào chứ, cứ gào lên như thế, con không thể chịu được". Con cái nói vậy, tôi cũng buồn, nghĩ các con "tệ" với mình quá. Sau đó, tôi lại nghĩ mình cũng tệ, "nguy hiểm quá, mình đang làm cái gì đây?"

Gia đình nào cũng giống nhau thôi. Lúc đó, tôi muốn mình phải hoàn thành việc này nhưng mọi người không cùng suy nghĩ với mình nên nổi điên một cách vô lối.

Tôi cáu, anh ấy không nói gì, thế là tôi hết "nhiệt huyết" cãi nhau. Giờ thì khác, mọi thứ thuộc vào tâm lý và tuổi tác, tôi giờ điềm đạm hơn rồi.

Trong gia đình, có phải chị là người thiên về cảm xúc, anh Quân là người kéo chị về lý trí?

- Không hẳn thế, anh ấy không có thời gian để đấu khẩu với tôi. Chính vì tính cách thế, mình hiểu được nên hóa giải được mọi thứ, biến chuyện lớn thành nhỏ.

Tôi thấy sung sướng và may mắn khi lấy được anh Quân. Nếu có kiếp sau, tôi vẫn "chốt đơn" anh ấy. Sống với anh ấy, mọi thứ đều rất nhẹ nhàng vì anh ấy không chấp nhặt, anh ấy có nhiều việc lớn để làm hơn là đôi co với vợ.

Giờ tôi già rồi, đáng nhẽ phải lắm điều hơn, khó khăn hơn, nhưng tôi hiểu, mình cứ bình thường đi, cuộc sống sẽ nhẹ nhàng hơn.

Chị có phải là "bà ngoại bỉm sữa" không?

- Tôi cũng tự tay chăm các cháu ngoại, tuy không ở cùng nhưng tôi biết các con cần mình ở thời điểm nào để hỗ trợ, chăm sóc. Nhiều lúc tôi ngồi ứa nước mắt vì sợ đi nhiều, các cháu quên bà ngoại. May mắn là các bạn nhỏ coi tôi là đồng minh, tôi thường đưa các cháu đi dạo, các cháu rất thích chơi với bà.

Có lần sang chơi, tôi bảo cháu ngoại là chuẩn bị đi làm xa. Cháu nói: "Sao bà đi nhiều thế mà chơi với cháu ít vậy?". Tôi kể với con gái thì bị trêu: "Đấy, bà thấy đau lòng chưa?". Chính vì thế, khi tôi có thời gian là sang thăm các cháu ngay.

(Theo Dân Trí)